Đề thi HSG Ngữ văn : Người lái đò sông Đà

 
PHẦN ĐỌC HIỂU (8,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
Tất cả chúng ta, mỗi người đều có một hình ảnh hoàn mỹ nhất. Để tiến dần đến hình ảnh đó, con người đang nỗ lực đấu tranh với những giới hạn đặt ra với bản thân…
Bởi thế, dù cho chẳng thể nào tạo ra những thay đổi to lớn làm xoay chuyển thế giới, cuộc sống của bạn vẫn có giá trị. Chỉ cần bạn luôn nỗ lực hướng tới “một cái tôi” mới mẻ hơn.
             Nếu vậy làm thế nào để có thể trở thành tôi hoàn mỹ nhất?
[…] Cũng không cần phải có sự công nhận của người khác, điểm then chốt là ở bản thân. Do vậy, không phải lương bổng hay chức vụ khiến người khác ghen tị, cũng không phải là thành công của con cái hay bạn đời, mà quan trọng là bản thân mình không ngừng học hỏi và trưởng thành từng chút một để trở thành một con người toàn vẹn. Nói cách khác, thứ làm nên giá trị của chúng ta không phải là đánh giá của người đời,… Chúng ta là chính những gì mà bản thân nỗ lực hướng đến.
Nỗ lực đó thường được tạo dựng từng chút một. Vì vậy, quan trọng là phải cảm nhận được niềm vui mỗi ngày mỗi ngày trôi qua mình lại trở thành con người tốt hơn một chút. Hạnh phúc của con người không phải là giá trị tuyệt đối, mà được quyết định bởi những giá trị tịnh tiến. Để hạnh phúc hơn, không nhất thiết phải sở hữu tới một mức tuyệt đối nào đó, mà chỉ cần có thể có nhiều hơn bây giờ một chút, có nhiều hơn mong đợi một chút, như thế là đã hạnh phúc rồi.
Làm thế nào để có thể làm cho bản thân mình giàu có hơn? Giàu có ở đây không phải là của cải sở hữu, mà là cái tôi của mình giàu có hơn. Bởi vậy, quan trọng là trải nghiệm chứ không phải là sở hữu. Vật sở hữu có thể mất đi bất cứ lúc nào, nhưng trải nghiệm sống sẽ trở thành một phần của bản thân, không ai có thể tước đoạt. Khám phá, học hỏi thật nhiều để trưởng thành hơn, đó chính là sự giàu có của cuộc đời.
(Trích Trưởng thành sau ngàn lần tranh đấu, Rando Kim, Kim Ngân dịch,
NXB Hà Nội, 2016, tr.87-88- 89)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (1,0 điểm): Theo tác giả, điều làm nên giá trị cuộc sống của mỗi người là gì?
Câu 2 (2,0 điểm): Anh/chị hiểu như thế nào về câu nói:“Hạnh phúc của con người không phải là giá trị tuyệt đối, mà được quyết định bởi những giá trị tịnh tiến.”?
 Câu 3 (2,0 điểm): Nêu mối liên hệ giữa trải nghiệm, sở hữu và giàu có được nói đến trong đoạn trích?
Câu 4 (3,0 điểm): Anh/chị có phải là người giàu có không? Vì sao?
PHẦN LÀM VĂN (12,0 điểm)
Trong Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân đã nhiều lần thay đổi điểm nhìn để khám phá vẻ đẹp của Sông Đà:
Khi ở trên tàu bay nhìn xuống: “Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân.”
Khi lại là một du khách đi thuyền trên sông: “Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người. Cỏ gianh đồi núi đang ra những nõn búp. Một đàn hươu cúi đầu ngốn búp cỏ gianh đẫm sương đêm. Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa.”
(Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một,
NXB Giáo dục, 2008, tr.191)
Phân tích sự tài hoa trong sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Tuân qua hai điểm nhìn trên.
 
———- HẾT———-
 Họ và tên thí sinh: …………………………….……………………………..Số báo danh: ………………
Họ, tên, chữ ký của GT1:……………………………………..GT2:……….……………………………….
 

 HƯỚNG DẪN CHẤM  

 
Gợi ý về thang điểm:
– Từ 10,0 đến 12,0 điểm: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên, lập luận chặt chẽ, kiến thức phong phú, hành văn lưu loát, văn phong giàu hình ảnh, cảm xúc, bài viết có sáng tạo.
– Từ 7,0 đến 9,75 điểm: Đáp ứng khá tốt các yêu cầu trên nhưng phân tích, đánh giá chưa thật sâu sắc; còn mắc một vài lỗi về diễn đạt, chính tả.
– Từ 4,0 đến 6,75 điểm: Đáp ứng khoảng một nửa yêu cầu của đề bài; phân tích chưa sâu; mắc nhiều lỗi về diễn đạt, chính tả.
– Từ 1,0 đến 3,75 điểm: Bài viết còn mắc nhiều lỗi về kiến thức, kĩ năng, diễn đạt, chính tả.
– Dưới 1,0 điểm: Không hiểu đề, chưa làm nổi bật vấn đề, mắc nhiều lỗi về diễn đạt, chính tả.
– Điểm 0,0: Làm sai hoàn toàn hoặc không làm bài.
 
———- HẾT———-