Đề HSG: viết một bài văn trả lời cho câu hỏi “Tuổi trẻ cần thắp lên ngọn lửa gì

(8,0 điểm)

– Dẫn dắt vấn đề
– Giới thiệu vấn đề: Tuổi trẻ và ngọn lửa đam mê (hoặc ngọn lửa của lòng yêu thương, ý thức trách nhiệm…)

2

  2.1 Giải thích:

– Sống cần có “lửa” tức là có nhiệt huyết, sống hết mình để cháy sáng. Muốn vậy cần có sự chia sẻ kết nối, cống hiến…
– Tuổi trẻ cần có lửa đam mê, lửa của lòng yêu thương, ngọn lửa nhiệt tình trách nhiệm…

1,5

– Tại sao sống cần có lửa: Để đời sống có ý nghĩa, để thắp sáng cuộc đời của chính mình và có ích cho xã hội. Nếu sống mờ nhạt sẽ lãng phí cuộc đời.
– Tuổi trẻ cần thắp những “ngọn lửa” gì, vì sao: Tuổi trẻ cần thắp sáng những ngọn lửa của ham học/ của đam mê khát vọng/ của yêu thương sẻ chia/ của nhiệt huyết cống hiến… (Thí sinh có thể bình luận về một hoặc tất cả các khía cạnh trên). Vì tuổi trẻ là tuổi đẹp nhất, giàu năng lượng nhất, là tương lai của đất nước, mùa xuân của xã hội, nếu không sẽ phí hoài tuổi trẻ.
– Phê phán những bạn trẻ không “thắp lửa” sống mờ nhạt vô nghĩa.
HS lựa chọn những dẫn chứng để chứng minh có tính thuyếtphục, mang tính thời sự.

Ý thức về lẽ sống nhiệt huyết, cống hiến; phải rèn luyện, học tập, lao động để sống hết mình và có ích…

* Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo viết đúng chính tả, dùng từ, đặt câu đúng ngữ pháp.

(12,0 điểm)

(Trích  SGK Ngữ văn 11-Tập một, NXB GD, năm 2016, tr136).

-Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng sự trải nghiệm các tác phẩm văn học đã học và đọc thêm, anh (chị) hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

– Thơ thể hiện cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng con người:  Đề cập đến phương diện nội dung của thơ. Cốt lõi của thơ là cảm xúc, gắn với chiều sâu thế giới nội tâm của con người nên tác phẩm thơ là những rung động tâm hồn, suy ngẫm sâu xa, những trạng thái tâm lí của thi nhân trước thiên nhiên, cuộc sống con người.

– Ngôn ngữ cô đọng, gợi cảm, giàu hình ảnh và nhạc điệu: Đề cập đến phương diện nghệ thuật của thơ. Ngôn ngữ thơ đòi hỏi sự chắt lọc, gọt giũa trau chuốt tỉ mỉ; hình ảnh thơ chân thực, sinh động, có khả năng gợi ra những tầng ý nghĩa sâu xa; nhạc điệu của thơ không chỉ là tính nhạc trầm bổng do cách phối thanh mà còn là nhạc điệu của tâm hồn.

=>Nhận định nói lên đặc trưng của thơ là diễn tả đời sống nội tâm phong phú, sâu sắc của con người bằng ngôn ngữ, hình ảnh,… chắt lọc, biểu cảm, hấp dẫn.

3,0

– Làm sáng tỏ mối quan hệ giữa đặc trưng của thơ về hình thức nghệ thuật và nội dung của thơ (thí sinh có thể lựa chọn những tác phẩm trong và ngoài chương trình để chứng minh)…

Ý kiến trên đúng đắn và xác đáng vì xuất phát từ đặc trưng thơ ca :

– Tình cảm, cảm xúc, suy ngẫm, tâm trạng của con người trong thơ phải được truyền tải bằng một hình thức nghệ thuật độc đáo, mang tính thẩm mĩ. Điều đó được thể hiện qua hệ thống ngôn ngữ thơ gợi cảm, đa nghĩa, hình ảnh thơ sáng tạo độc đáo kết hợp nhịp điệu trong bài thơ. Tất cả những điều đó đem lại cho thơ vẻ đẹp hoàn mĩ.

– Văn học phản ánh đời sống con người, với thơ ca cuộc sống không chỉ là là hiện thực xã hội bên ngoài mà còn là đời sống tâm hồn, tình cảm phong phú, là những suy nghĩ tâm trạng của nhà thơ. Thơ là tiếng nói của tình cảm, cảm xúc, nếu không có cảm xúc thì người nghệ sĩ không thể sáng tạo nên những vần thơ hay, những câu thơ sẽ chỉ là những xác chữ vô hồn trên trang giấy, nói như Ngô Thì Nhậm, thi sĩ phải: “Xúc động hồn thơ cho ngòi bút có thần”

– Cảm xúc, suy nghĩ trong thơ không phải là thứ cảm xúc, suy nghĩ hời hợt. Đó phải là suy nghĩ ở độ chín, tình cảm ở mức độ mãnh liệt nhất thôi thúc người nghệ sĩ cầm bút sáng tạo. Nhà thơ phải sống gắn bó với cuộc đời mới có thể viết nên những vần thơ có giá trị tư tưởng sâu sắc, cảm xúc đạt tới sự phổ quát của nhân loại.

– Học sinh lực chọn các tác phẩm thơ trong và ngoài chương trình để phân tích được mối quan hệ giữa nghệ thuật và tư tưởng, tình cảm trong thơ. Dẫn chứng hợp lí, lập luận thuyết phục.

– Nhận định trên đã chỉ ra đặc trưng của thể loại thơ ở cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật. Cụ thể tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng của con người trong thơ phải được thể hiện qua một  hình thức nghệ thuật độc đáo.

– Đồng thời ý kiến cũng đưa ra yêu cầu đối với người sáng tác và người tiếp nhận:

+ Đối với người sáng tác: Cần phải có cái Tài và cái Tâm, phải dày  công sáng tạo, trau chuốt ngôn từ, chọn lọc hình ảnh, phải có những động tinh tế, những cảm xúc, suy nghĩ  chân thành, gắn bó sâu sắc với cuộc đời, con người để tác phẩm thơ thật sự đặc sắc về nghệ thuật và đặc sắc về nội dung tư tưởng.

+ Đối với người đọc: Hướng tới Chân, Thiện, Mĩ, bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm trong sáng, trí tuệ phong phú thỏa mãn nhu cầu thẩm mĩ  để cảm nhận được cảm xúc, tư tưởng của tác giả trong tác phẩm, từ đó trở thành bạn đọc đồng sáng tạo với người sáng tác.

* Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo viết đúng chính tả, dùng từ, đặt câu đúng ngữ pháp.