Đề minh họa chuẩn môn Ngữ Văn 2020 theo hướng tinh giản – Đề số 17

ĐỀ SỐ 17

Môn thi: NGỮ VĂN

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

è  Tác hại nghiêm trọng của việc nói dối

è  Khuyên con người không nên nói dối

–      Đồng tình với ý kiến trên

–      Lí giải: Khi nói dối, sẽ khiến người khác nhìn nhận, đánh giá không tốt về giá trị và nhân cách của người nói. Do đó, người bị tổn thương trước chính là bản thân người nói, là nhân cách của người nói. Sau đó mới đến nạn nhân của lời nói dối…

–      Nếu HS không đồng tình thì phải đưa ra lí giải thuyết phục.

0,5

0,5

-Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội.

–                  Viết đúng 01 đoạn văn, khoảng 200 từ.

–                  Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu,…

–          Tin giả gọi nôm na là tin vịt, tin đồn nhảm, tin đặt điều bịa chuyện, là những tin phản ánh không đúng sự thật hoặc không hoàn toàn đúng sự thật.

–          Thật ra tin giả vẫn tồn tại từ rất lâu trong cuộc sống thường ngày, người ta hay dựng chuyện, lấy câu chuyện làm quà không cần biết câu chuyện đó đúng sai thế nào

–          Ngày nay, mạng xã hội bùng nổ, tin giả càng xuất hiện nhiều hơn.

–           Tin giả nhưng hệ quả thật

–          Ảnh hưởng chính bản thân người đưa tin

–          Ảnh hưởng thậm chí hủy hoại nạn nhân của lời nói dối

–          Đôi khi ảnh hưởng tới cả cộng đồng xã hội, gây hoang mang dư luận…

–          Đặc biệt, trong mùa dịch, tin giả cuất hiện càng nhiều và ảnh hưởng nghiêm trọng tới toàn XH

–          HS lấy dẫn chứng xác thực.

–        Tin giả có tác động vô cùng nghiêm trọng tới đời sống xã hội.

–        Liên hệ:

-Thí sinh có thể cảm nhận và kiến giải theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, không được thoát li văn bản tác phẩm.

·       Tác giả:

–     Tố Hữu là một trong nhà lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam.

–     Đường đời, đường thơ Tố Hữu luôn song hành cùng con đường cách mạng của cả dân tộc.

–     Phong cách thơ ông chính là sự hòa quyện giữa nội dung trữ tình chính trị, khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn và nghệ thuật biểu hiện đậm đà tính dân tộc

·     Tác phẩm:

–     Bài thơ được sáng tác tháng 10 năm 1954. Đây là khúc giao thời của lịch sử: cuộc kháng chiến chống Pháp đã kết thúc thắng lợi, hòa bình được lập lại ở miền Bắc, các cơ quan trung ương của Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc để trở về Hà Nội.

–           Ta biết tính dân tộc trong một bài thơ, là một khái niệm quen thuộc, thuộc phạm trù tư tưởng- thẩm mĩ, và là mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa văn học và dân tộc.

–           Tính dân tộc trong một bài thơ là cách thức thể hiện và nội dung có tính bền vững cho các sáng tác của dân tộc ta, được hình thành từ quá trình phát triển của dân tộc từ xưa đến nay.

–           Tính dân tộc, phải được thể hiện trên cả hai phương diện nội dung và hình thức.

–     Bên cạnh bức tranh đậm chất sử thi về cuộc sống đời thường gần gũi, hay tình cảm của người lính cách mạng thân thiết được bao bọc bởi thiên nhiên vô cùng tươi đẹp

–     Đoạn thơ là bức tranh được dệt bằng ngôn từ nghệ thuật toàn bích, rất hoàn hảo. Ở đó có sự hoà quyện giữa cảnh và người, giữa cuộc đời thực với tấm lòng của nhà thơ cách mạng nhiệt huyết.

–     Mười câu thơ đặc săc trên nằm trong trường đoạn gồm 62 câu thơ diễn tả tâm tình của người cán bộ sắp sửa rời Việt Bắc, nơi mình đã gắn bó với bao tình cảm máu thịt.

–      Mở đầu bằng một câu hỏi -> không đơn giản chỉ để mà hỏi, hỏi để tạo thêm cái cớ để giải bày nỗi lòng của mình

–      Câu 2: nhịp điệu êm ái nhờ những điệp từ tạo và các thanh bằng -> như một lời ru ngọt ngào

+ Hoa còn có ý nghĩa biểu trưng về thiên nhiên, về những gì tươi đẹp, tươi tắn nhất.

+ Việc đối xứng con người với thiên nhiên cũng là một cách để nói lên vẻ đệp của con người

+ Chữ cùng: thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người.

–             Không theo trật tự thông thường: xuân – hạ – thu – đông, mà nhắc đến mùa đông trước( do hoàn cảnh sáng tác).

–             Không gian: bạt ngàn màu xanh

–             Trên cái nền xanh bạt ngàn của núi rừng đại ngàn, nổi bật lên hình ảnh  “hoa chuối đỏ tươi”

è  Nghệ thuật đối lập trong hội họa phương Đông giữa hai gam màu nóng và lạnh cùng với nthuật chấm phá đã tạo ấn tượng về sắc đỏ -> xua tan cái lạnh giá của núi rừng.

–             Hình ảnh con người được miêu tả qua:

+ tư thế: đứng trên đèo cao

+ Ánh nắng chiếu vào chiếc dao gài ở mạn sườn

è  Tỏa sáng vẻ đẹp lồng lộng, làm chủ đất trời.

–      Thiên nhiên:

+ Sắc trắng của hoa mơ -> màu sắc đặc trưng, gợi vẻ thanh khiết -> không gian rộng lớn, nhẹ nhàng, thanh thoát.

+ Từ trắng: gợi sự chuyển đổi trong không gian và thời gianthời gian -> mơ nở đến đâu cả khu rừng chuyển sang sắc trắng đến đó, thời gian chuyển từ đông sang xuân.

–      Con người:

+ Công việc: đan nón -> công việc thực, quen thuộc

+ Chuốt, từng: gợi sự cần mẫn, chăm chỉ, tài hoa

è HÌnh ảnh bình dị nhưng khắc sâu trong tâm trí

–             Thiên nhiên:

+ Âm thanh đặc trưng: tiếng ve

+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác qua hai chữ: đổ vàng

è  Tiếng ve như một bát màu song sánh đổ loang đã nhuộm vàng cả khu rừng. Rừng phách chuyển vàng đến đâu kéo theo thời gian từ xuân sang hè đến đó

–             Con người:

+ Cô em gái: hình ảnh than thuộc, bình dị, gợi thương gợi nhớ.

+ Công việc: hái măng -> quen thuộc, gợi những món ăn bình dị dân dã của cán bộ kháng chiến “trám bùi, măng mai”.

è  Hoa và người Việt Bắc trong thơ Tố Hữu hoà quỵên, cùng tôn vinh lẫn nhau. Đan hòa vớin hau mà làm nổi bật lên cho nhau

Câu thơ có kiểu mở đầu bằng sự định vị cả không gian lẫn thời gian “ rung thu”. Đến đây, ta chú ý các kiểu định vị ở những câu thơ trên:

Rừng xanh => không gian

Ngày xuân => thời gian

Ve kêu => âm thanh ( thời gian )

–             Ứng với mỗi câu thơ đặc sắc và cách định vị trên là một mùa của thiên nhiên (mùa đông, mùa xuân, mùa hạ). Không  ngoại lệ câu thơ này cũng là bức tranh về một mùa của thiên nhiên (mùa thu).

–          Rừng thu Việt Bắc trong thơ Tố Hữu mênh mông, rộng lớn nhưng hề không lạnh lẽo.

–          “Trăng rọi hoà bình” là hình ảnh vừa mang ý nghĩa ánh trăng của cuộc đời ân tình ấy, lại vừa mang ý nghĩa cuộc sống có niềm tin, tự do.

è  Trong cuộc sống đó còn có cả tình nghĩa thủy chung khi đã có tự do thì ta vẫn không quên những ngày gian khó.

è  Có lẽ  bức tranh thu là bức tranh cuối của bộ tứ bình cũng là tiếng hát cuối của một trường đoạn hoài niệm nên hình ảnh tất thảy đều trở nên tượng trưng, âm hưởng cũng bao quát hơn.

–          Tính dân tộc trước hết thể hiện ở thể thơ lục bát quen thuộc, nhờ nó, ý thơ vốn uyển chuyển và đầy chất trữ tình của Tố Hữu càng được bộc lộ một cách rõ nét. Không những thế, Tố Hữu đã vận dụng khéo léo lối đối đáp vốn là hình thức quen thuộc trong ca dao, ngôn ngữ mượt mà, uyển chuyển, đặc tả tình cảm giữa mình – ta ngọt ngào sâu lắng, mà ta vốn thường hay gặp trong những câu ca dao viết về tình yêu lứa đôi.

–          Những hình ảnh thơ, nghệ thuật thơ có sự kế thừa của thơ ca truyền thống:

+ Nghệt thuật đối, chấm phá…

+ Sắc trắng hoa mơ – đặc trưng cho mùa xuân, âm thanh tiếng ve đặc trưng của mùa hè, trăng thu…

è Đoạn thơ  tả cảnh 4 mùa trên là một trong những đoạn thơ hay nhất của bài thơ Việt Bắc bởi kết tinh một nghệ thuật thơ ca vừa giàu tính dân tộc, vừa mang tính hiện đại trong một điệu tâm hồn đắm say.

–          Bức tranh  tứ bình bằng thơ về cảnh và người Việt Bắc được tạo dệt dưới ánh sáng của hoài niệm da diết không nguôi. Thông thường, nguời ta chỉ nhớ những gì mang ấn tượng nhất của quá khứ và thời gian càng lùi xa thì ấn tượng ấy càng trở nên tươi đẹp, huyền ảo hơn và rõ nét hơn.