Đề minh họa chuẩn môn Ngữ Văn 2020 theo hướng tinh giản – Đề số 18

ĐỀ SỐ 18

Môn thi: NGỮ VĂN

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

+ Nhiều niềm vui bên gia đình

+ Nhận ra những điều thú vị. Ví dụ như cảm nhận vị ngon của cơm chiên siêu tiết kiệm, giặt đồ, lau nhà hay ngắm nhìn con cái mình ngủ cũng thú vị

–          Sống khác là thay đổi cách sống/ thói quen thường ngày của chúng ta

–          Sắp xếp lại công việc cơ quan và gia đình, giành thời gian nhiều hơn cho người thân

–          Sống vì cộng đồng vì người thân hơn.

–      Có thể tham khảo một số thông điệp sau:

+ Mỗi người hãy tự tạo niềm vui trong cuộc sống

+ Niềm vui ở chính ngôi và những người thân của chúng ta

+ Hãy giành thời gian cho những người thân yêu của mình

-Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ chủ kiến của mình nhưng phải có thái độ chân thành, nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội.

–                  Viết đúng 01 đoạn văn, khoảng 200 từ.

–                  Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu,…

–          Niềm vui là những điều mang lại cảm xúc vui vẻ, hạnh phúc, hân hoan, sung sướng cho con người trong cuộc sống.

–          Niềm vui không hẳn là những điều to tát, lớn lao mà có thể chỉ là những điều nhỏ bé, giản dị, quen thuộc.

–          Niềm vui chính ở ngay bên cạnh chúng ta, không cần phải đặc biệt truy cầu.

–          Làm những việc tốt, mang lại niềm vui cho người khác cũng là cách tạo niềm vui cho bản thân

–          Làm điều mình yêu thích và đam mê

–          Sống cuộc sống đơn giản, chúng ta sẽ dễ dàng cảm nhận được niềm vui luôn ở quanh ta. Một tách chè xanh, hoặc một ly cà phê, đặt ở trên bàn, tâm tình của bạn khoan khoái dễ chịu vô cùng. Bạn có thể đọc lướt sách báo của ngày hôm nay, đọc những câu chuyện thú vị trên đường phố… Hoặc là chọn lấy một quyển tạp chí, quyển tiểu thuyết mà bạn yêu thích, có được cảm giác thư thái nhẹ nhõm và niềm vui đặc biệt từ trong mỗi hàng chữ…

–          Mỗi người có cách khác nhau để tạo ra niềm vui cho bản thân.

–          Liên hệ:

– Thí sinh có thể cảm nhận và kiến giải theo nhiều cách khác nhau nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng, không được thoát li văn bản tác phẩm.

·       Tác giả:

–     Tố Hữu là một trong nhà lá cờ đầu của nền văn nghệ cách mạng Việt Nam.

–     Đường đời, đường thơ Tố Hữu luôn song hành cùng con đường cách mạng của cả dân tộc.

–     Phong cách thơ ông chính là sự hòa quyện giữa nội dung trữ tình chính trị, khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn và nghệ thuật biểu hiện đậm đà tính dân tộc

·     Tác phẩm:

–     Bài thơ được sáng tác tháng 10 năm 1954. Đây là khúc giao thời của lịch sử: cuộc kháng chiến chống Pháp đã kết thúc thắng lợi, hòa bình được lập lại ở miền Bắc, các cơ quan trung ương của Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc để trở về Hà Nội.

–      Nhà thơ đã tập trung thể hiện không khí hào hùng trong giai đoạn thứ ba của cuộc kháng chiến khi sức ta đã mạnh, người ta đã đông. Theo dòng hồi tưởng, nhà thơ dẫn dắt người đọc vào khung cảnh Việt Bắc chiến đấu với không gian là núi rừng rộng lớn, với những hoạt động tấp nập, những hình ảnh, những âm thanh sôi nổi, dồn dập làm náo nức lòng người. Ánh sáng cách mạng đã xua tan vẻ âm u, hiu hắt của núi rừng, đồng thời khơi dậy sức sống mạnh mẽ của thiên nhiên và con người Việt Bắc.

–      Đoạn thơ mang dáng vẻ một sử thi hiện đại, tràn đầy âm hưởng anh hùng ca. Giọng điệu dìu dặt, du dương ở những đoạn thơ trước đến đây đã chuyển thành giọng điệu dồn dập, rắn rỏi và phấn khích

– Những đường Việt Bắc: là những đường anh bộ đội hành quân ra trận.

– Cụm từ “của ta” thể hiện sự tự hào, khát khao được đứng lên, được làm chủ quê hương mình, đất nước mình.

– Tác giả liên tục sử dụng các từ láy như “đêm đêm” “rầm rập” kết hợp với phụ âm rung và thủ pháp nghệ thuật so sánh -> Tác giả tái hiện lại âm hưởng hào hùng của cả một dân tộc hành quân ra trận.

– Câu thơ trên miêu tả về âm thanh thì câu thơ dưới lại mô tả phần nhiều về hình ảnh.

– Câu 3:

+ “Điệp điệp”, “trùng trùng” vốn dĩ là những từ láy để mô tả núi hoặc sóng. -> Đó là vẻ đẹp của người dân Việt Nam hành quân ra trận, người người lớp lớp đông đảo như sóng cuộn điệp điệp trùng trùng.

+ Đã từng bước vào trang văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh “mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, làn sóng ấy lại vô cùng sôi nổi, nó lướt qua mọi khó khăn thử thách, nó nhấn chìm cả bọn bán nước và bè lũ cướp nước”.

– Câu 4: Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan”

+ Nếu như ta hiểu theo nghĩa tường minh thì “Ánh sao” ở đây là ánh sao của bầu trời Việt Bắc phản chiếu vào nòng súng thép của anh bộ đội vào trận đánh quân thù.

+ Hiểu theo nghĩa hàm ẩn, thì đây là lí tưởng cách mạng, là Đảng là Bác Hồ soi đường chỉ lối cho anh bộ đội vào trận đánh quân thù.

+ “Bạn cùng mũ nan” đó là những chiếc mũ đồng bào dân tộc miền cao gửi tặng cho người lính để vượt qua bao nắng mưa dãi dầu.

-> Ba sự vật: ánh sao, mũi súng, mũ nan hợp thành một hình tượng khỏe khoắn, vững chãi về mặt tạo hình, phản ánh tính chất chính nghĩa của cuộc kháng chiến cũng như tinh thần lạc quan, tin tưởng vào chiến thắng tất yếu của quân dân ta.

– Nghệ thuật đảo ngữ “đỏ đuốc”, là vẻ đẹp lực lượng hậu phương vững chắc của anh bộ đội, là những đoàn dân công quang gánh, xe thồ, ngày đêm tải đạn ra tiền tuyến. Và cũng chỉ có trong những bảo tàng lịch sử Việt Nam ta mới nhận thấy, có chiếc xe đạp mà có thể chở được 2 3 tạ đạn lên chiến trường.

–  Thơ ca của nhà thơ Tố Hữu hướng bắt đầu luôn luôn là hiện tại đến tương lai, từ bóng tối đến ánh sáng -> đồng điệu với thơ ca của Bác Hồ.

–  Cách nói thậm xưng bước chân nát đá diễn tả rất ấn tượng sức mạnh đạp bằng mọi gian khó của những đoàn người trên đường ra hỏa tuyến. Những bước chân dồn dập ấy đã làm cho núi rừng bừng thức, khắc họa vẻ đẹp của những con người Việt Nam bước ta từ trang sử vẻ vang của dân tộc. Đó là vẻ đẹp của những con người đẹp từ gót chân đến mái tóc, đẹp từ như trong chân lí sinh ra.

–      Hình ảnh thơ bắt nguồn từ cảm xúc hiện thực: những đoàn xe ô tô tiếp lương tải đạn ra chiến trường. Ánh đèn pha như muốn xé tan màn đêm dày đặc cảu núi rừng.

è  Từ cảm xúc hiện thực, ca ngợi sức mạnh của quân đội ta

–      Hình ảnh thơ mang ý nghĩa ẩn dụ:

+ Nghìn đêm: những năm tháng đau thương nô lệ dưới ách thống trị của thực dân Pháp

+ Đèn pha: biểu tượng cho tương lai tươi sáng, cho độc lập tự do của dân tộc.

è  Ý thơ mang niềm lạc quan, tin tưởng mãnh liệt, mang âm hưởng cách mạng khỏe khoắn, dựng lên bức tựng đài đất nước “từ máu lửa, rũ bùn đứng dậy sáng lòa”.

–             Điệp từ “vui” được lặp lại 4 lần, thể hiện tiếng reo vui của hàng triệu trái tim con người Việt Nam.

–             Nghệ thuật liệt kê các địa danh “Hòa Bình” “Tây Bắc” “Điện Biên”, Đồng Tháp, An Khê…

è   Mỗi địa danh đều ghi tên những chiến công, chiến thắng sau còn giòn giã hơn chiến thắng trước. Chế Lan Viên nhận xét về nghệ thuật gọi tên địa danh trong thơ TH “đó là tiếng lòng yêu say đắm đất nước”.

è   Bởi vậy mà ta nhận thấy đó là vẻ đẹp của Việt Bắc, đó là lí do người ta nói rằng: Việt Bắc của Tố Hữu không chỉ thuyết phục người đọc ở một bản tình ca mà ở đó còn là bản hùng ca bi hùng bi tráng về cảnh ra quân, là những giai điệu tự hào trong thơ ca Việt Nam.

–          Đoạn thơ trên giàu chất sử thi, thể hiện rất rõ khả năng tạo dựng những bức tranh hoành tráng về lịch sử cách mạng của Tố Hữu bằng ngôn ngữ thơ ca.

–          Đọc đoạn thơ, chúng ta tưởng như đang được sống lại trong không khí sục sôi của một thời lửa đạn không thể nào quên – cái thời của những sự kiện lớn lao và những niềm vui, niềm tin tưởng, tự hào.

–          Đoạn thơ đã cho thấy: Việt bắc không chỉ là khúc hùng ca mà còn là một bản tình ca.