Đề khảo sát đội tuyển HSG lớp 12, năm 2024

TRƯỜNG THPT NGUYỄN THỊ GIANG

(Đề thi có 01 trang)

NĂM HỌC 2023-2024

ĐỀ THI MÔN: NGỮ VĂN

Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

For whom the bell tolls^(*)

No man is an island,
Entire of itself.
Each is a piece of the continent,
A part of the main.

If a clod be washed away by the sea,
Europe is the less.
As well as if a promontory were.
As well as if a manor of thine own
Or of thine friend’s were.

Each man’s death diminishes me,
For I am involved in mankind.
Therefore, send not to know
For whom the bell tolls,
It tolls for thee.

Chuông nguyện hồn ai

Không ai là hòn đảo

Hoàn toàn chỉ riêng mình

Mỗi người là một mẩu của lục địa

Một mảnh của đại dương.

Nếu một hòn đất bị biển khơi lấy mất

Châu Âu sẽ nhỏ hơn.

Và cũng vậy, nếu đó là một dải đất;

Nếu đó là thái ấp của anh

Hay của bạn của anh.

Mỗi cái chết đều khiến tôi hao hụt

Bởi tôi là một phần của loài người.

Cho nên đừng hỏi

Chuông nguyện hồn ai,

Chuông nguyện hồn anh đấy.

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN

HDC gồm: 03 trang

1

– Không ai có thể sống tách biệt mà mỗi người đều là một phần của nhân loại.

– Số phận, mất mát của mỗi cá nhân đều ảnh hưởng đến người khác, đến loài người.

– Qua bài thơ, tác giả đã gửi đến người đọc thông điệp: mỗi người không nên thờ ơ mà cần có trách nhiệm với các vấn đề chung.

(Thí sinh có thể đưa ra thông điệp khác nhưng phải phù hợp với nội dung của bài thơ và chuẩn mực đạo đức, pháp luật).

+ Không ai có thể sống riêng lẻ, tách biệt, mỗi người đều thuộc về một gia đình, dòng họ, tập thể, quê hương… đều có một mối liên hệ với nhân loại.

+ Mỗi một mất mát xảy ra dù không liên quan trực tiếp nhưng vẫn là vấn đề của cộng đồng, xã hội và sẽ tác động đến các cá nhân.

+ Mỗi một điều tốt đẹp dù của bất kì ai cũng có sức lan tỏa tới cả cộng đồng.

– Vì sao không thể thờ ơ bàng quan mà cần hành động, chung tay giải quyết các vấn đề chung?

+ Biểu hiện và tác hại của thái độ thờ ơ, vô cảm trước các vấn đề chung.

+ Mỗi cá nhân cần có sự cống hiến, đóng góp công sức của mình cho những vấn đề chung vì sẽ tạo ra được sự lan tỏa các giá trị tốt đẹp, tạo sức mạnh lớn lao giúp giải quyết các vấn đề của nhân loại.

+ Mỗi người quan tâm, chung tay giải quyết các vấn đề chung còn làm cho cuộc sống sẽ ngày một tốt đẹp hơn và cũng là một cách giúp chính mình hoàn thiện bản thân.

Lưu ý: Trong quá trình bàn luận, thí sinh phải đưa ra những dẫn chứng tiêu biểu, toàn diện, xác đáng để làm rõ vấn đề.

– Nhận thức được sứ mệnh của những công dân trẻ toàn cầu.

– Học hỏi, rèn luyện kĩ năng, trải nghiệm… để có thể góp phần vào công cuộc chung.

2

     Một tác phẩm văn học hay, theo tôi quan niệm, lõi phải dày, vỏ phải mỏng; mọi vấn đề đặt ra trong đó phải thẳng căng, những tình cảm phải được đẩy đến mức tột cùng.

(Các nhà văn nói về văn, NXB Tác phẩm mới, 1985)

 Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm văn học, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

14,0

– Lõi: chỉ nội dung, ý nghĩa bên trong của tác phẩm. Lõi dày nghĩa là tác phẩm phải chứa đựng những ý nghĩa thiết thực, sâu sắc.

– Vỏ: chỉ hình thức bên ngoài. Vỏ mỏng nghĩa là tác phẩm nên có dung lượng gọn nhẹ, không nên phức tạp, cồng kềnh.

– Vấn đề tác phẩm đặt ra phải thẳng căng: lập trường tư tưởng của người viết phải rõ ràng, minh bạch.

– Tình cảm phải đẩy đến mức tột cùng: tình cảm phải chân thành, mãnh liệt.

=> Nguyễn Khải đã đưa ra quan niệm về một tác phẩm văn học hay trên cả hai bình diện nội dung và hình thức, đó là phải đạt đến độ hàm súc; tư tưởng nhà văn phải được bày tỏ công khai, rõ ràng và phải chứa đựng tình cảm, cảm xúc mãnh liệt.

* Vì sao tác phẩm hay lõi phải dày, vỏ phải mỏng? (đảm bảo tính hàm súc)

Một tác phẩm cô đọng, hàm súc là tác phẩm chứa đựng những giá trị lớn về nội dung, mang đến những ý nghĩa sâu sắc, khơi gợi nhiều suy tư, trăn trở nơi người đọc về cuộc đời, về cõi nhân sinh nhưng lại được biểu hiện trong một dung lượng ngôn ngữ ngắn gọn, vừa đủ, không rườm rà.

* Vì sao mọi vấn đề đặt ra trong đó phải thẳng căng ( Tư tưởng của người viết phải được bày tỏ công khai, rõ ràng, minh bạch)

Một tác phẩm hay trước hết phải có tư tưởng. Cũng chính nhà văn Nguyễn Khải đã từng nói: Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật trước hết là ở giá trị tư tưởng của nó. Một tác phẩm văn học có giá trị trước hết nó phải đề xuất được những vấn đề mới mẻ, có ý nghĩa nhân sinh. Tư tưởng đó phải được bày tỏ một cách công khai, minh bạch, rõ ràng, không được trung lập, mập mờ, giấu diếm

* Vì sao những tình cảm phải đẩy đến mức tột cùng (yêu cầu về sự mãnh liệt của cảm xúc)

Tác phẩm văn học hay phải được viết ra từ trái tim sôi sục của người nghệ sĩ, đó là những tình cảm, cảm xúc mãnh liệt, chân thành. Tình cảm đẩy lên đến cao trào chính là lúc tài năng của nhà văn được tỏa sáng. Mọi sự hờ hững, hời hợt sẽ không bao giờ khơi gợi được những giá trị cho văn chương

– Tính cô đọng, hàm súc được thể hiện trong tác phẩm như thế nào? (Dung lượng bao nhiêu trang? Những vấn đề được đặt ra trong tác phẩm là gì?)
– Tư tưởng tác giả gửi gắm trong tác phẩm là gì?

– Thái độ, tình cảm tác giả bộc lộ trong tác phẩm ra sao?

– Để đạt đến thành công đó, tác giả đã sử dụng những thủ pháp nghệ thuật đặc sắc nào?

– Ý kiến đặt ra bài học quan trọng đối với người sáng tác và người tiếp nhận:

+ Đối với người sáng tác: Người nghệ sĩ phải luôn có tư tưởng rõ ràng, mang triết lí nhân sinh sâu sắc, cùng với đó là một trái tim nóng hổi, tha thiết, khắc khoải với cuộc đời. Sáng tạo nghệ thuật cần có độ tinh luyện, cô đọng, hàm súc cao, làm sao để một tác phẩm hài hòa giữa nội dung và hình thức, không có các yếu tố dư thừa, không cần thiết.

+ Đối với người đọc: Cần phải bồi dưỡng tâm hồn, hướng đến giá trị Chân – Thiện – Mĩ. Khi đọc tác phẩm văn học, người đọc không nên lạnh lùng, thờ ơ mà cần thưởng thức bằng cả trái tim và khối óc để cảm nhận được những trăn trở, nỗi niềm mà nhà văn, nhà thơ gửi gắm thông qua tác phẩm, từ đó trở thành những người đồng sáng tạo với nhà văn.