Văn lớp 11 – Đề đề xuất Thi các trường chuyên Duyên Hải hướng dẫn chấm đề OLYMPIC 2018 trường Nguyễn Bỉnh Khiêm tỉnh Quang Nam

KHU VỰC DUYÊN HẢI VÀ ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ

NĂM HỌC 2017 – 2018

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN LỚP 11

– Câu chuyện đề cập đến giá trị của hòa bình, lòng trung thành, tình yêu. Tất cả đều rất quan trọng trong cuộc đời.

– Song quan trọng nhất vẫn là hy vọng.

– Hy vọng là không mất niềm tin vào cuộc sống, dù khi tưởng đã cùng đường.

– Hy vọng là phẩm chất tinh thần quan trọng nhất đối với đời sống con người.

–        – Hy vọng giúp con người giữ vững và lấy lại niềm tin, nghị lực để tiếp tục sống, tiếp tục phấn đấu.

– Có hy vọng thì mọi điều tốt đẹp như hòa bình, lòng trung thành, tình yêu và nhiều thứ khác nữa sẽ được tìm thấy, nuôi dưỡng, củng cố.

–        – Hy vọng không phải là niềm tin mù quáng vào số phận hay một sự chờ đợi mang tính may rủi.

–        – Hy vọng chỉ có giá trị đích thực khi xuất phát thực tiễn, từ nhận thức, từ năng lực, từ tôi luyện của con người. Thiếu tri thức, năng lực, khả năng chịu đựng thì khó lòng tìm thấy hy vọng.

– Từ việc nhận thức về tính đúng đắn của vấn đề, học sinh biết rút ra bài học thiết thực cho bản thân: dù cuộc sống khắc nghiệt có lúc  tưởng chừng không trụ vững, vẫn không được  đánh mất niềm tin và hy vọng.

– Tản Đà là người đầu tiên và duy nhất trong thế hệ ông đã làm sống lại hồn thơ Việt Nam đang hấp hối, lụi tàn để góp phần tạo ra diện mạo của văn học hiện đại ở thời kỳ sơ khai.

– Tản Đà là người dám công khai, phóng khoáng bộc lộ cái tôi độc đáo của mình một cách nhất quán xuyên suốt toàn bộ sự nghiệp sáng tác (mơ mộng, chán đời, yêu đời, ngông ngang say đắm với đời và với tài năng cùng bản ngã của mình).

– Là người đã thật sự sống một đời sống thi sĩ và có một tâm hồn thi sĩ.

– Nhận định một mặt đánh giá đúng đắn vị trí của Tản Đà trong tiến trình phát triển của lịch sử văn học dân tộc. Mặt khác, cũng chỉ ra một trong những tố chất có tính tiên quyết làm nên sự thành công của một nghệ sĩ đó là tài năng phải đi liền với cái tôi cá nhân độc đáo.

a. Tản Đà là người đầu tiên và duy nhất trong thế hệ ông đã làm sống lại hồn thơ Việt Nam đang hấp hối, lụi tàn để góp phần tạo ra diện mạo của văn học hiện đại ở thời kỳ sơ khai.

– Bối cảnh văn hóa xã hội Việt Nam thời kì đầu thế kỉ XX: chế độ quân chủ chuyên chế tập quyền suy tàn, các giá trị văn hóa tinh thần gắn với chế độ đó đang tiếp tục tàn lụi; chế độ tư bản chủ nghĩa gắn với sự xâm chiếm thị trường của thực dân Pháp đã hình thành và đang trở thành xu hướng chính, các giá trị văn hóa tinh thần phương Tây gắn với chế độ tư bản đã xâm nhập và bắt rễ vào đời sống xã hội Việt Nam và đang trong qúa trình thay thế các giá trị phương Đông.

– Trong bối cảnh đó, thi sĩ Tản Đà xuất hiện để đáp ứng các yêu cầu của thời đại trên lĩnh vực văn học – tư tưởng. Tản Đà là sản phẩm của thời đại và là một hiện tượng tất yếu của văn học sử Việt Nam trên tiến trình hiện đại hóa thơ ca.

– Tản Đà là người đầu tiên: trước Tản Đà, chưa có nhà văn nào sáng tác theo các nguyên tắc của chủ nghĩa lãng mạn.

– Tản Đà là người duy nhất: đương thời không có tác giả thứ hai song hành cùng Tản Đà trong thế giới văn học mới. Gần như chỉ mỗi một mình Tản Đà độc hành trên con đường của mình.

b. Tản Đà là người dám công khai, phóng khoáng bộc lộ cái tôi độc đáo của mình một cách nhất quán xuyên suốt toàn bộ sự nghiệp sáng tác (mơ mộng, chán đời, yêu đời, ngông ngang say đắm với đời và với tài năng cùng bản ngã của mình).

– Trong con người, tâm hồn và sáng tác của Tản Đà dù ít nhiều còn lẩn khuất ảnh hưởng trung đại nhưng ông đã mang khá đầy đủ tính cách, tâm hồn và bản ngã một người cầm bút hiện đại.

– Tản Đà ý thức sâu sắc về tài năng, phẩm giá của bản thân nói riêng và của người nghệ sĩ nói chung. Bài thơ Hầu trời là bài thơ tập trung nhất thể hiện tư tưởng này.

– Trong thơ Tản Đà thấp thoáng một cái tôi đa tình. Nhà thơ tự nói về các mối tình có thật và tưởng tượng của mình, thứ tình yêu có tính chất lãng mạn tài tử giai nhân, không phải là thứ tình trong khuôn phép lễ giáo hướng tới hôn nhân. Nhưng cái tình của Tản Đà không bó hẹp trong tình yêu trai gái mà mở rộng ra thành tấm lòng, thành mối ưu tư của ông trước tình cảnh đất nước, trước thân phận con người.

c. Tản Đà là người đã thật sự sống một đời sống thi sĩ và có một tâm hồn thi sĩ.

Có thể xem ý cuối cùng này như một đúc kết đầy đủ và súc tích cho toàn bộ nhận định về nhà thơ Tản Đà của nhà phê bình Lê Thanh. Tản Đà là một nghệ sĩ đích thực và độc đáo về mọi phương diện. Sự nghiệp của thi sĩ đã góp phần quan trọng  vào sự phát triển của nền văn học dân tộc,  như Hoài Thanh đã trịnh trọng nói về ông: “Tiên sinh đã dạo những bản đàn mở đầu cho một cuộc hòa nhạc tân kì đương sắp sửa”.

NGUYỄN THỊ BÍCH HIỀN