VIẾT VĂN BẢN THUYẾT MINH
Đề bài
ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
“TÔI LÀ NGƯỜI DUY NHẤT ĐƯỢC TRỞ VỀ GẶP MẸ”[1]
Nina Yakovlevna Vichnevskaia, thượng sĩ nhất, cáng thương ở một tiểu đoàn xe tăng:
“… Ở mặt trận, chúng tôi có năm đứa: Liouba Yassinskaia, Choura Kisseleva, Tonia Bobkova, Zina Latych và tôi. Các cô gái Konakovo – lính xe tăng gọi chúng tôi như vậy. Tất cả các cô đều đã chết…
Hôm trước ngày Liouba Yassinskaia chết, chúng tôi có một lúc ngồi cùng nhau, cả hai ôm lấy nhau. Đêm đã xuống, chúng tôi trò chuyện. Ấy là vào năm 1943. Sư đoàn chúng tôi dừng lại trên bờ sông Dniepr. Đột nhiên cô ấy nói: “Cậu biết không, trận này mình sẽ chết. Mình có một linh cảm. Mình đã đi gặp thượng sĩ, mình đề nghị ông cho mình lĩnh quần áo mới nhưng ông ấy không cho: “Cô mới lĩnh chưa lâu mà”. “Sáng mai, hai đứa mình cùng trở lại xin ông ấy đi.” Tôi cố trấn an cô: “Cậu với tớ ra trận đã hai năm. Bây giờ đạn sợ chúng mình rồi.” Nhưng hôm sau cô đã thuyết phục được tôi trở lại chỗ ông thượng nghị sĩ cùng cô, và chúng tôi đã ép ông phát đầy đủ quần áo lót. Thế là cô ấy mặc sơ mi mới tinh. Trắng như tuyết, với những dây nhỏ chỗ này chỗ kia… Chiếc áo ấy ngập máu… Cuộc hôn phối giữa màu trắng và màu đỏ ấy, với máu đỏ rực, còn khắc sâu mãi trong ký ức tôi. Cô ấy đã tự hình dung mình như thế…
Chúng tôi bốn người đã mang cô trên một tấm bạt, vì cô bỗng thật nặng. Trong trận đánh này, chúng tôi mất nhiều người. Chúng tôi đào một hố chôn chung. Chúng tôi đặt tất cả những người chết của chúng tôi xuống đấy và đặt Liouba lên trên. Tôi không sao tin được là cô không còn nữa, rằng tôi sẽ không bao giờ gặp lại cô. […] Trong gia đình cô, người bố đã qua suốt cuộc chiến tranh và còn sống trở về. Anh trai cô cũng trở về. Những người đàn ông trở về… Và Liouba chết…
Choura Kisselva… Cô gái đẹp nhất trong số chúng tôi. Thật sự là một diễn viên điện ảnh. Cô bị thiêu sống. Cô giấu thương binh nặng giữa những bó rơm; khi súng máy bắt đầu nổ, rơm bốc cháy. Choura có thể chạy thoát, nhưng như vậy cô phải bỏ thương binh: không một người nào trong số họ có thể cử động… Thương binh bị thiêu cháy… Và Choura ở cùng với họ…
Mãi rất gần đây tôi mới biết Tonia Bobkova chết như thế nào. Cô ấy đã lấy thân mình che cho người yêu cô, khi một quả mìn nổ. Mảnh mìn bay, là chuyện một phần giây… Làm sao cô có đủ thời gian? Cô đã cứu trung uý Petia Boitchevski, người mà cô yêu. Và ông ấy còn sống…
Ba mươi năm sau, Petia Boitchevski đã đến Krasnodar và đã gặp tôi trong một cuộc họp cựu chiến binh. Ông đã kể lại cho tôi tất cả chuyện ấy. Chúng tôi cùng đi đến Borissov và tìm lại được khu rừng thưa nơi Tonia đã ngã xuống. Ông đã cầm lên một nắm đất trên mộ Tonia và hôn…
Chúng tôi gồm năm người, những cô gái Konakovo. Nhưng tôi là người duy nhất trở về bên mẹ…”
(Svetlana Alexievich, Chiến tranh không có một khuôn mặt phụ nữ, Nguyên Ngọc dịch, NXB Hà Nội, 2016, tr.138-140)
Thực hiện yêu cầu từ câu 1 đến câu 5 (trình bày ngắn gọn):
Câu 1. Văn bản là lời kể của ai? Được kể theo ngôi kể nào?
Câu 2. Tính xác thực của văn bản được thể hiện qua những yếu tố nào?
Câu 3. Qua những sự việc được kể trong văn bản, anh/ chị hiểu/ thấy được những gì về hiện thực cuộc chiến tranh và những người phụ nữ tham gia cuộc chiến ấy?
Câu 4. Nêu tác dụng của việc sử dụng dấu chấm lửng (dấu ba chấm “…”) nhiều lần trong văn bản trên.
Câu 5. Câu nói: Chúng tôi gồm năm người, những cô gái Konakovo. Nhưng tôi là người duy nhất trở về bên mẹ… thể hiện nỗi niềm, tâm trạng gì của người kể chuyện? Điều đó gợi cho anh/ chị suy nghĩ gì?
LÀM VĂN (4,0 điểm)
Anh/chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) thuyết minh về hiện tượng hâm mộ thần tượng thái quá trong giới trẻ hiện nay.
Hướng dẫn đáp án chi tiết
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm | ||
| I | ĐỌC HIỂU | 6,0 | |||
|
1 |
– Đoạn trích là lời kể của Nina Yakovlevna Vichnevskaia, thượng sĩ nhất, cáng thương ở một tiểu đoàn xe tăng, một nhân chứng của cuộc chiến.
– Ngôi kể: Người kể chuyện ngôi thứ nhất. |
0,75
|
|||
|
2 |
Tính xác thực của văn bản được thể hiện qua các yếu tố: Tên nhân chứng, chức vụ, công việc và địa điểm cụ thể. | 0,75 | |||
| 3 |
Những điều có thể thấy về cuộc chiến tranh và những người tham gia cuộc chiến:
– Về cuộc chiến tranh: Đó là cuộc chiến khốc liệt, mang đến nhiều đau thương, mất mát, hy sinh; để lại những ám ảnh, chấn động tâm lý và hậu quả dai dẳng. – Về những người phụ nữ tham gia cuộc chiến: + Họ vốn là những người yếu thế, cần được bảo vệ, che chở nhưng bị ném vào cuộc chiến, chịu nhiều gian khổ, đau thương, chết chóc; mang những chấn thương, bi kịch lớn lao cả trong và sau cuộc chiến. + Họ mang tình yêu Tổ quốc, lý tưởng cao đẹp, tinh thần chiến đấu dũng cảm, anh hùng nhưng vẫn giữ tâm hồn dịu dàng, giàu tình yêu thương, giàu tình nghia, luôn khao khát cuộc sống bình yên, hạnh phúc gia đình giản dị. |
1,5 |
|||
|
4 |
Tác dụng của việc sử dụng nhiều lần sử dụng dấu chấm lửng (ba chấm) trong văn bản:
– Dấu chấm lửng (ba chấm) trong lời của người kể chuyện, là một nhân chứng chiến tranh, thể hiện những khoảng ngừng, khoảng ngắt, khoảng lặng giữa lời nói. – Thể hiện rõ thái độ, tâm trạng của người kể xúc động, nghẹn ngào, đau buồn, thương cảm, xót xa. – Tạo nhịp văn đứt đoạn, thể hiện chân thật lời kể và tâm trạng; giọng văn bi ai, thống thiết, trầm lắng; tạo khoảng trống khơi gợi cảm xúc, suy tư, sự đồng cảm cùa người đọc với người kể và câu chuyện kể. |
1,5
|
|||
|
5 |
Tâm trạng, nỗi niềm của người kể chuyện thể hiện qua câu nói: Chúng tôi gồm năm người, những cô gái Konakovo. Nhưng tôi là người duy nhất trở về bên mẹ… Nêu suy nghĩ của bản thân.
– Nêu một số tâm trạng, nỗi niềm của người kể chuyện thể hiện trong câu nói: Đau buồn, xót thương, tưởng nhớ đồng đội đã hy sinh; ám ảnh, day dứt về những mất mát, sự huỷ diệt của cuộc chiến; khao khát cuộc sống bình yên, đoàn tụ, hạnh phúc gia đình. – Đưa ra suy nghĩ, nhận xét, quan điểm của bản thân về những nỗi niềm, tâm trạng của người kể chuyện một cách cụ thể, rõ ràng. |
1,5
|
|||
| II | Anh/chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) thuyết minh về hiện tượng hâm mộ thần tượng thái quá trong giới trẻ hiện nay | 4,0 | |||
| a. Xác định được yêu cầu của kiểu bài
Xác định đúng yêu cầu của kiểu bài: nghị luận xã hội. |
0,25 |
||||
| b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Hiện tượng hâm mộ thần tượng thái quá trong giới trẻ hiện nay
|
0,5 |
||||
| c. Đề xuất hện thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề của bài viết
– Xác định được các ý chính của bài viết. – Sắp xếp được các yếu tố hợp lý theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận: * Mở bài: Giới thiệu hiện tượng hâm mộ thần tượng thái quá trong giới trẻ hiện nay đang là hiện tượng thu hút được sự quan tâm của xã hội. * Thân bài: – Nêu thực chất của hiện tượng hâm mộ thần tượng thái quá trong giới trẻ hiện nay: “Hâm mộ thần tượng”, hiểu một cách đơn giản là dành sự yêu thích, quý mến, ủng hộ với những người trong nhiều lĩnh vực khác nhau như âm nhạc, điện ảnh , thời trang…. bởi tài năng, phẩm chất ở họ. Nhưng “ Hâm mộ thần tượng thái quá” lại chính là sự yêu thích, ngưỡng mộ khi nó đi quá giới hạn và mất kiểm soát – Cung cấp thông tin về hiện tượng hâm mộ thần tượng thái quá theo cấu trúc: Nguyên nhân – hệ quả – giải pháp. + Nguyên nhân: . Xuất phát từ tâm lí muốn thể hiện bản thân của một bộ phận giới trẻ. . Bắt kịp những xu hướng của xã hội. . Trong thời đại công nghệ phát triển, đây là hiện tượng khó tránh khỏi. + Hậu quả: . Gây lãng phí thời gian, tiền bạc, sức khỏe của chính giới trẻ. . Có nguy cơ làm đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc. . Có thể dẫn đến những hành vi thiếu kiểm soát, gây hậu quả nghiệm trọng…. . Sống thiếu ý nghĩa, không nỗ lực, cố gắng + Giải pháp: . Bản thân giới trẻ phải tỉnh táo, có văn hóa trong việc thể hiện sự hâm mộ với thần tượng. . Sống lành mạnh, trong sáng, có ý nghĩa từ những việc nhỏ nhất. . Không để kẻ xấu lợi dụng, thao túng… . Nhà nước cần có chế tài phù hợp để quản lý hoạt động này. * Kết bài: Hâm mộ thần tượng đúng cách có thể làm phong phú hơn đời sống tinh thần và là một nguồn động lực trong cuộc sống của các bạn trẻ.
|
1,0
|
||||
| d. Viết bài văn đảm bảo các yêu cầu sau:
– Triển khai được đầy đủ các luận điểm để làm rõ quan điểm cá nhân của mình. – Lựa chọn các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo một mạch thống nhất. – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: Lý lẽ xác đáng, bằng chứng cụ thể, tiêu biểu, phù hợp; kết hợp hài hoà, chặt chẽ giữa lý lẽ và bằng chứng. Lưu ý: Học sinh có thể trình bày quan điểm riêng, suy nghĩ của cá nhân, nêu lên những phản đề nhưng cần phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
1,5 |
||||
| đ. Diễn đạt
Đảm bảo viết đúng chính tả, dùng từ ngữ pháp, các câu tiếng Việt và liên kết chặt chẽ. |
0,25 |
||||
| e. Sáng tạo
– Thể hiện suy nghĩa riêng, sâu sắc về vấn đề nghị luận; hình thức bài viết độc đáo, có cách diễn đạt mới mẻ, sinh động, hấp dẫn. |
0,5 |
||||
| TỔNG ĐIỂM: 10,0 ĐIỂM | |||||
Bài viết tham khảo:
Một trong những sự kiện văn hóa lớn nhất những tháng cuối năm 2023 chính là sự ghé thăm của nhóm nhạc Hàn Quốc nổi tiếng toàn thế giới – Blackpink. Không thể phủ nhận, sự xuất hiện cảu 4 cô gái không chỉ đem lại sự thích thú, niềm hạnh phúc to lớn cho những người hâm mộ tại Việt Nam mà còn mang lại nhiều tác động tích cực đối với nền kinh tế, quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam đến bạn bè quốc tế. Nhưng đây cũng là thời điểm để chúng ta nghiêm túc nhìn nhận về một trong những mặt trái nổi cộm nhất lúc bấy giờ: hiện tượng hâm mộ thần tượng thái quá ở bộ phận giới trẻ.
“Hâm mộ thần tượng”, hiểu một cách đơn giản là dành sự yêu thích, quý mến, ủng hộ với những người trong nhiều lĩnh vực khác nhau như âm nhạc, điện ảnh , thời trang…. bởi tài năng, phẩm chất ở họ. Nhưng “ hâm mộ thần tượng thái quá” lại chính là sự yêu thích, ngưỡng mộ khi nó đi quá giới hạn và mất kiểm soát. Một số hành vi có thể kể đến như: theo dõi thần tượng, dành phần lớn thời gian trong này chỉ để theo dõi hoạt động của các thần tượng, sẵn sàng đổ hết tiền bạc để tham gia những buổi biểu diễn của thần tượng trong khi khả năng tài chính không cho phép…. Đó đều là những biểu hiện của hiện tượng hâm mộ thần tượng một cách thái quá .
Trước tiên, hiện tượng đáng lo ngại này xuất phát từ tâm lí muốn thể hiện bản thân của một bộ phận giới trẻ. Một bạn trẻ có thể bỏ tiền ra để mua áo giống thần tượng, in ảnh thần tượng , tham gia vào các fanpage, nhóm người hâm mộ thần tượng trên các trang mạng, đăng tải các hình ảnh bản thân tham gia các buổi hoạt động của thần tượng… nhưng không vì thực sự yêu thích, ngưỡng mộ người đó mà chỉ đơn giản để thể hiện bản thân bắt kịp những xu hướng của xã hội , và đôi khi tỏ ra xem thường những người không biết đến, không hâm mộ những người nổi tiếng đó. Hiện tượng này bị tác động bởi một thứ gọi là “ văn hóa trào lưu” – thích bởi vì thấy nhiều người yêu thích chứ không thích vì sự ngưỡng mộ và yêu quý tài năng, phẩm chất của thần tượng. Bên cạnh đó, trong thời đại công nghệ 4.0, với sự phổ biến rộng rãi của các nền tảng mạng xã hội , các trào lưu văn hóa ngày càng được lan tỏa đến nhiều người hơn, những hành vi hâm mộ thần tượng quá khích lại càng giống như một chủng vi rút nguy hiểm, lây lan đến nhiều và nhiều người hơn nữa.
Hâm mộ thần tượng thái quá trước hết sẽ gây lãng phí thời gian, tiền bạc, công sức, thậm chí là sức khỏe của chính chúng ta, trong khi ta đều có thể tận dụng những nguồn lực quý giá ấy để làm những việc có ích hơn. Nó còn có nguy cơ làm đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc khi những người hâm mộ ăn mặc theo các thần tượng nước ngoài, nói tiếng của họ, chuộng nghệ thuật văn hóa của đất nước họ trong khi thờ ơ, hững hờ với văn hóa Việt Nam. Nhìn chung, hiện tượng này đã , đang và sẽ gây ra những hậu quả khôn lường cho xã hội nếu mỗi bạn trẻ không có ý thức, không biết tự nhìn nhận và sửa đổi chính mình, nếu xã hội không can thiệp để hạn chế đến mức tối đa biểu hiện văn hóa tiêu cực này.
Vậy làm thế nào để hạn chế hiện tượng này? Bản thân giới trẻ phải tỉnh táo, có văn hóa trong việc thể hiện sự hâm mộ với thần tượng. Sống lành mạnh, trong sáng, có ý nghĩa từ những việc nhỏ nhất. Không để kẻ xấu lợi dụng, thao túng… Nhà nước cần có chế tài phù hợp để quản lý hoạt động này…
Mọi thứ đều tốt khi ở mức độ vừa phải. Hâm mộ thần tượng đúng cách có thể làm phong phú hơn đời sống tinh thần và là một nguồn động lực trong cuộc sống của các bạn trẻ. Nhưng nếu đi quá giới hạn, mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ, tốt cũng thành xấu. Và việc tiến tới đẩy lùi hiện tượng này cần một thời gian dài, cần sự chung tay của cả xã hội cũng như ý thức của mỗi cá nhân. Mỗi ngày, dù nhỏ thôi, nhưng chính những điều bé nhỏ ấy sẽ tạo nên những thay đổi lớn lao!
