SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG THPT BÌNH TÂN ĐỀ CHÍNH THỨC |
KIỂM TRA HỌC KỲ II Năm học: 2017-2018 Môn: NGỮ VĂN 12 Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian phát đề) |
- ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
[…] Thay đổi là chuyện đương nhiên, vì thế hãy ngưng than vãn để nhìn nhận mọi chuyện theo hướng tích cực. Phần lớn chúng ta đều được nuôi dưỡng để lớn lên là những người biết suy tính cẩn thận. Trước khi nói phải nhớ “uốn lưỡi 7 lần”. Làm việc gì cũng phải “nhìn trước ngó sau”, phải “nghĩ cho chín”. Nhưng điều gì cũng có hai mặt. Chính thói quen suy nghĩ quá nhiều, cẩn thận quá mức đã cướp đi sự tự tin, khiến ta nhìn đâu cũng thấy người xấu, ngồi đâu cũng nghe chuyện xấu. Như vậy, khi hoàn cảnh biến chuyển và khó khăn hiện hữu, ta sẽ chỉ thêm sợ hãi và lo lắng bởi chỉ biết suy nghĩ tiêu cực.
Bên cạnh đó, đặc điểm chung của những người thành công là không ngủ quên trên chiến thắng. Kể cả khi đã có những chiến tích lớn, họ vẫn không ngừng làm mới mình. Tờ báo lừng danh Washington Post có lẽ đã sớm lụn bại trong cuộc cạnh tranh khốc liệt của truyền thông hiện đại nếu ông chủ Jeff Bezos không nhanh chóng cải tổ lại bộ máy “già nua”. Ông cho xây hẳn một tòa soạn mới theo mô hình tân tiến nhất, lắp đặt các thiết bị hiện đại để hỗ trợ phân tích số liệu, nhu cầu đọc của độc giả… và đẩy mạnh sản xuất các tác phẩm báo chí mới mẻ bắt kịp xu hướng. Hay gần gũi hơn với chúng ta là sự thay đổi không ngừng của Facebook. Mặc dù đã có hơn 1 tỷ người dùng toàn cầu, Mark Zuckerberg và các cộng sự vẫn liên tục cập nhật các tính năng mới để tối đa thời gian chúng ta “lang thang” trên mạng xã hội này.
Cuộc sống không ngừng biến chuyển, và chúng ta cần phải biết thích ứng linh hoạt trong mọi hoàn cảnh. Hãy nhớ rằng, bất cứ ai trên đời cũng phải thay đổi nếu không muốn bị tụt hậu. Trong quá trình đối mặt với những biến động trong cuộc đời, rào cản lớn nhất của mỗi người suy cho cùng đều là chính mình. Nếu phá vỡ được mọi xiềng xích đang kìm hãm tiềm năng bản thân, bạn nhất định sẽ có thể chinh phục chặng đường chông gai trước mắt!
(Chàng tí hon, miếng pho mát và bài học về sự thay đổi, VÂN ANH SPIDERUM, theo Trí thức trẻ 20:55 05/04/2017)
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của văn bản.
Câu 2. Theo tác giả, đặc điểm chung của những người thành công là gì?
Câu 3. Anh chị hiểu như thế nào về ý kiến Trong quá trình đối mặt với những biến động trong cuộc đời, rào cản lớn nhất của mỗi người suy cho cùng đều là chính mình?
Câu 4. Anh, chị có đồng tình với quan niệm Chính thói quen suy nghĩ quá nhiều, cẩn thận quá mức đã cướp đi sự tự tin, khiến ta nhìn đâu cũng thấy người xấu, ngồi đâu cũng nghe chuyện xấu? Vì sao?
- LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ nội dung văn bản phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của sự thay đổi bản thân.
Câu 2 (5.0 điểm)
Phân tích hình tượng người phụ nữ qua ba tác phẩm Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài), Vợ nhặt (Kim Lân), Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu).
-HẾT-
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TRƯỜNG THPT BÌNH TÂN |
KIỂM TRA HỌC KỲ II Năm học: 2017−2018 Môn: NGỮ VĂN 12 Thời gian làm bài: 120 phút |
HƯỚNG DẪN CHẤM
- ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính là: Nghị luận (0.5 điểm)
Câu 2. Theo tác giả, đặc điểm chung của những người thành công là:
- Không ngủ quên trên chiến thắng (0.25 điểm)
- Không ngừng làm mới mình (0.25 điểm)
Câu 3. Ý kiến Trong quá trình đối mặt với những biến động trong cuộc đời, rào cản lớn nhất của mỗi người suy cho cùng đều là chính mình có ý nghĩa như sau:
- Câu nói đó đã khẳng định yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của mỗi người không phải là yếu tố đến từ bên ngoài, không phải là từ ai khác mà chính là bản thân mỗi người. (0.5 điểm)
– Không ai có thể giúp bạn thành công ngoại trừ sự tự tin và nỗ lực của chính bạn. Bạn hãy tin vào suy nghĩ của bản thân và cố gắng nỗ lực không ngừng để đạt được những điều mong muốn, để vượt qua được những khó khăn trong cuộc sống. Cuộc sống của bạn là do bạn tự quyết định. (0.5 điểm)
Câu 4. Anh, chị có đồng tình với quan niệm Chính thói quen suy nghĩ quá nhiều, cẩn thận quá mức đã cướp đi sự tự tin, khiến ta nhìn đâu cũng thấy người xấu, ngồi đâu cũng nghe chuyện xấu? Vì sao? (1.0 điểm)
HS trình bày được suy nghĩ riêng của mình theo hướng làm rõ và khẳng định hoặc phủ định ý kiến:
– Nếu lập luận theo hướng khẳng định ý kiến trên là đúng, học sinh cần nhấn mạnh: Cuộc sống vốn dĩ muôn hình vạn trạng, luôn thay đổi. Nếu con người suy nghĩ quá nhiều, cẩn thận quá mức, sẽ không theo kịp được xu thế phát triển, khiến con người càng ngày càng lạc hậu, trì trệ, không tự tin vào khả năng của mình khiến ta nhìn đâu cũng thấy người xấu, ngồi đâu cũng nghe chuyện xấu. Như vậy, khi hoàn cảnh biến chuyển và khó khăn hiện hữu, ta sẽ chỉ thêm sợ hãi và lo lắng bởi chỉ biết suy nghĩ tiêu cực. Cơ hội chỉ đến một lần nếu suy nghĩ quá kĩ, không nhanh chóng nắm lấy thì sẽ không bao giờ có được nó.
– Nếu lập luận theo hướng phủ định ý kiến trên, cần nhấn mạnh:làm việc gì mà không chịu suy nghĩ sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường cho nên làm bất cứ việc gì cũng phải cẩn thận, suy nghĩ kĩ càng, tính toán tỉ mỉ mới không bị rủi ro.
– Nếu lập luận cả theo hướng vừa khẳng định vừa phủ định ý kiến thì cần kết hợp cả hai nội dung trên.
- LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Yêu cầu:
- Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận. c. Triển khai hợp lý nội dung bài văn: vận dụng tốt các thao tác lập |
luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Sau đây là một hướng |
triển khai: |
*Mở đoạn: Nêu vấn đề cần nghị luận: Sự thay đổi bản thân |
*Thân đoạn: |
– Giải thích: Thay đổi: là sự chuyển biến tích cực của bản thân, |
của người khác, hay của xã hội, chuyển biến về mặt vật chất hoặc tinh thần. |
– Bày tỏ ý kiến: Thay đổi bản thân có vai đặc biệt quan trọng đối với mỗi con người vì: + Thay đổi đem lại hiểu biết và kinh nghiệm thực tế; giúp chúng ta mau chóng trưởng thành về cách nghĩ, cách sống, bồi đắp tình cảm, tâm hồn, giúp mỗi người gắn bó và góp phần cống hiến cho cuộc đời, cho đất nước. + Thay đổi giúp mỗi người khám phám phá chính mình để có có những lựa chọn đúng đắn và sáng suốt cho tương lai. + Thay đổi giúp mỗi người dấn thân, thử nghiệm để sáng tạo; biết cách vượt qua những trở ngại khó khăn, tôi luyện bản lĩnh, ý chí để thành công. + Thay đổi mình sẽ giúp ta hài hòa với cuộc sống hiện tại, dễ dàng hòa nhập với cảnh sống đa dạng của cuộc đời hơn. Khi ấy, ta sẽ không còn có cảm giác cô đơn, trơ trọi, lạc loài. Mặt khác, khi chúng ta hòa nhập với cộng đồng, với môi trường thì ta sẽ trang bị cho bản thân một cuốn sổ tay đắt giá của cuộc sống, rèn luyện cho bản thân tính thích nghi cao, dễ dàng theo kịp sự phát triển của xã hội, không bị lạc hậu. + Không thay đổi bản thân cuộc sống của mỗi người sẽ nghèo nàn, thụ động, nhàm chán, vô ích; không cảm nhận được sự thú vị của cuộc sống. + Không thay đổi bản thân sẽ lạc hậu + Lấy dẫn chứng về sự thay đổi bản thân để chứng minh… – Bàn mở rộng: + Khuyên con người, đặc biệt là những người trẻ cần thay đổi để khám phá cuộc sống và chính mình. + Biết thay đổi chính mình là đáng quý, nhưng ta cũng cần biết thay đổi thế giới xung quanh để tạo lập cuộc sống tốt đẹp hơn. – Thực tế, nhiều bạn trẻ chưa coi trọng hoạt động thay đổi để bản thân trưởng thành. Một số khác thay đổi lại theo hướng tiêu cực (lao vào thử nghiệm những điều có hại, sa vào tệ nạn…) – Nêu bài học nhận thức và hành động: Cần nhận thức được vai trò quan trọng và cần thiết của thay đổi bản thân, biết thay đổi tích cực để giúp bản thân trưởng thành, vững vàng và sống đẹp hơn. *Kết đoạn: Khẳng định lại tầm quan trọng của sự thay đổi bản thân đối với cuộc sống của mỗi con người. |
| Cách chấm điểm:
- Điểm 1.5-2: Trình bày đúng hình thức đoạn văn, đủ ý, lập luận chặt chẽ, sai tối đa 2 đến 3 lỗi dùng từ, chính tả.
- Điểm 1-1.25: Trình bày được ý cơ bản, đoạn văn đúng quy cách, lập luận tương đối chặt chẽ; còn mắc một số lỗi về dùng từ, chính tả, ngữ pháp.
- Điểm 0.25-0.75: Ý còn sơ sài; mắc nhiều lỗi về dùng từ, chính tả, ngữ pháp; sai hình thức trình bày.
Điểm 0: không làm bài hoặc làm bài hoàn toàn lạc đề.
Câu 2 (5.0 điểm)
| Yêu cầu về kĩ năng – Học sinh tạo lập được một văn bản nghị luận về hình tượng nhân vật. – Bố cục rõ ràng; luận điểm, luận cứ đúng đắn; lập luận chặt chẽ, thuyết phục. – Văn viết mạch lạc, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; thể hiện được cảm nhận riêng của người viết. |
|
| Yêu cầu về kiến thức Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng phải bám sát yêu cầu của đề bài, cần làm rõ được những ý chính sau: |
|
a . Mở bài: – Giới thiệu ngắn gọn về các tác giả, tác phẩm, nhân vật – Nêu yêu cầu của đề bài. |
|
b . Thân bài: Điều dễ nhận thấy ở những người phụ nữ trong ba tác phẩm này là họ có số phận trớ trêu, cay đắng bất hạnh. Mị (“Vợ chồng A Phủ” – Tô Hoài) từng là một cô gái trẻ đẹp, yêu tự do, có tài thổi sáo rất hay. Mị lại có người yêu và những đêm tình mùa xuân lãng mạn. Nhưng rồi vì món nợ truyền kiếp của cha mẹ mà Mị bị bắt làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lý. Từ đây, Mị sống như nô lệ, bị bóc lột sức lao động. Mị trở nên câm lặng“mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”. Cô không còn ý niệm về thời gian, về thế giới xung quanh. Cô mất hết niềm tin vào cuộc sống. Còn bà cụ Tứ (“Vợ nhặt” – Kim Lân) thì là người mẹ già nua nghèo nàn, tội nghiệp, đáng thương. Bà xuất hiện trong tác phẩm vào một buổi hoàng hôn tê tái trong cái cảnh tối sầm đói khát, bằng tiếng “húng hắng ho”, “hai con mắt nhập nhèm”, dáng đi “lọng khọng”, với bao lo toan, “vừa đi vừa lẩm nhẩm tính toán gì trong miệng”. Đó là một người đàn bà đã vắt kiệt sức lực của mình cho năm tháng, cho tuổi trẻ và cho các con. Người đàn bà hàng chài trong “Chiến thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu là người phụ nữ vô danh, lại có số phận nghiệt ngã, dường như sinh ra để gánh lấy mọi bất hạnh trên đời.Cái xấu đeo đuổi chị như định mệnh: “từ nhỏ tôi đã là một đứa con gái xấu… trong phố không ai lấy”, chị lại một lần lầm lỡ “có mang với một anh hàng chài”. Giờ đây gia đình chị lại quá đông con, thuyền lại chật. Cuộc sống mưu sinh trên biển vất vả, cực nhọc mà lại bấp bênh. Chị thường xuyên bị đánh đập, hành hạ: “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”. Và nghe những lời lẽ mắng nhiếc thật cay độc: “Mày chết đi cho ông nhờ…” Tuy đời họ trớ trêu cay đắng nhưng tâm hồn và tính cách của họ thật đẹp đẽ. Người đàn bà hàng chài đã thầm lặng chịu đựng mọi đớn đau vì ẩn trong tim chị là tình thương con vô bờ bến. Chị còn là một người phụ nữ biết chắt chiu hạnh phúc đời thường: “vui nhất là lúc nhìn thấy đàn con tôi chúng nó được ăn no”. Tự cho mình là người thất học nhưng chị lại sâu sắc, thâm trầm kín đáo và thấu hiểu lẽ đời. Với vai trò một người phụ nữ, chị luôn ý thức về thiên chức của mình.“Ông trời sinh người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho tới khi khôn lớn nên phải gánh lấy cái khổ”.Trong việc giáo dục con cái, chị rất tâm lý và nhận thức thấu đáo. Chị còn là người giàu lòng tự trọng. Chị đã cảm thấy “vừa đau đớn, vừa xấu hổ, nhục nhã”khi biết có người nhìn thấy chị bị chồng đánh. Đặc biệt, với hành động bạo lực của chồng, chị có cái nhìn đầy cảm thông. Chị biết chồng chị “vốn hiền lành” nhưng do “nghèo khổ, túng quẫn đi vì trốn lính”, do phải lao lực vì đàn con, do hắn không biết uống rượu mà trở nên độc dữ như thế. Còn bà cụ Tứ cả đời nghèo khổ đến mức không thể lo cho con yên bề gia thất. Vậy mà trong cảnh “tối sầm lại vì đói”, con trai bà lại dẫn một cô gái về “làm bạn”. Bà vừa tủi vừa xót thương cho đứa con mình. Nhưng bà cũng mừng cho con vì chúng đã “phải duyên phải kiếp với nhau”. Bà vẫn vững tin “Ai giàu ba họ, ai khó ba đời” để an ủi, động viên hai con: “rồi may ra ông trời còn cho khá”. Trong bữa cơm ngày đói, bà lão luôn miệng “nói toàn chuyện vui, toàn chuyện sung sướng về sau này”. Bà đã thắp lên niềm lạc quan và niềm tin mãnh liệt ở tương lai. Trở lại với Mị, tưởng chừng cái địa ngục giữa trần gian đã làm cạn khô nhựa sống trong Mị. Nhưng trong đêm tình mùa xuân, Mỵ bừng tỉnh, thoát khỏi trạng thái vô cảm bấy nay. Mị hành động quyết liệt, lấy rượu uống. Và dù bị A Sử trói đứng, tâm hồn Mị vẫn hòa nhịp với tiếng sáo rộn ràng bên ngoài. Sau đó, chính dòng nước mắt của A Phủ “lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại” khiến Mị đồng cảm với A Phủ. Mỵ căm phẫn tội ác của cha con thống lý. Mị hành động táo bạo dứt khoát, rút con dao cắt lúa cắt dây cởi trói cho A Phủ. Đồng thời Mị cũng đã cắt luôn sợi dây vô hình đang buộc đời mình với nhà thống lí. “Mị cũng vụt chạy ra…vẫn băng đi, đuổi kịp A Phủ”. SƠ KẾT: Viết về những người phụ nữ trong bối cảnh khác nhau nhưng các nhà văn đều khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn, khuất lấp của họ. Họ mang những vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam: nhân hậu, bao dung, vị tha, giàu đức hi sinh, trân trọng chắt chiu cuộc sống, có cái nhìn lạc quan về cuộc sống. |
|
c. Kết bài: Khái quát lại vấn đề: Qua ba thiên truyện ngắn đặc sắc, Kim Lân, Tô Hoài, Nguyễn Minh Châu thể hiện tấm lòng nhân ái của ông đối với người nghèo khổ. Họ hiểu, cảm thông và trân trọng khát vọng hạnh phúc mãnh liệt và niềm tin vào tương lai tươi sáng của người lao động. Đó là giá trị nhân văn cao đẹp kết đọng trong ba tác phẩm. |
|
| Cách chấm điểm: Điểm 5 – 4,5 : Bài làm đáp ứng tốt các yêu cầu trên. Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. Điểm 4 – 3,5 : + Bài làm khá. + Lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp không đáng kể. Điểm 3 – 2,5: + Bài viết rõ bố cục, đúng kiểu bài, ý được nhưng chưa sâu. + Diễn đạt đôi chỗ còn vụng. Điểm 2 : + Bài viết còn sơ sài, tuy nhiên vẫn đúng kiểu bài. + Diễn đạt nhiều chỗ còn vụng, mắc nhiều lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. Điểm 1 : Bài quá kém, lạc đề hoặc chỉ viết mở bài, một vài dòng có liên quan đến nội dung. Điểm 00 : Bỏ giấy trắng. |