Đề HSG: Với mình, một áng thơ là ADN của một con người. Thơ văn là dấu vân tay của hành trình làm người

TỔ NGỮ VĂN

ĐỀ THI CHÍNH THỨC

Năm học 2023 – 2024

Môn: Ngữ văn

Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian phát đề

–  Nghịch cảnh là hoàn cảnh trớ trêu, éo le, mang đến những khó khăn, thách thức cho cuộc sống của con người.

– Phép thử: Là thử thách cho lòng kiên trì và bản lĩnh của con người trước những hoàn cảnh có vấn đề.

→ Câu nói khẳng định vai trò của nghịch cảnh đối với sự hình thành nhân cách và bản lĩnh của con người.

Nghịch cảnh là một phần tất yếu của cuộc sống mà ai cũng phải trải qua trong cuộc đời: ốm đau, tai nạn, xung đột,…Đôi khi những thử thách đó lại nằm ngoài tầm kiểm soát của ta, nên dù cố gằng đến mấy ta vẫn phải chấp nhận và đương đầu với nó.

– Vai trò của nghịch cảnh:

+ Nghịch cảnh là phép thử của tình cảm:

Khi thất bại trên đường đời, con người mới nhận ra những giá trị đích thực của cuộc sống, những tình  cảm chân – giả mà người, tập thể dành cho mình. Khi đó, chúng ta sẽ trân trọng hơn những tình cảm chân thành mà ta nhận được, sáng suốt hơn khi nhận rõ bạn – thù vốn bị cái hỗn tạp của đời sống làm mờ khuất đi.

+ Nghịch cảnh là thước đo của trí tuệ và bản lĩnh của con người:

Đối diện và vượt qua nghịch cảnh, con người sẽ khẳng định được sức mạnh của ý chí, nghị lực và bản lĩnh. Cách con người nhìn nghịch cảnh, cách con người vượt qua nghịch cảnh chính là những bài học vô giá về sức mạnh trí tuệ và bản lĩnh con người.

– Mở rộng vấn đề:

+ Tuy nhiên, không chỉ trong nghịch cảnh, con người mới nhận thức được nhiều điều mà ngay trong hoàn cảnh bình thường của cuộc sống thường ngày, chỉ cần con người luôn có ý thức học hỏi, trau dồi kiến thức, cầu tiến, tỉnh táo trong nhận thức… thì con người hoàn toàn có thể rút ra kinh nghiệm cho bản thân và rèn giũa năng lực trí tuệ lẫn bản lĩnh của mình.

+ Phê phán quan niệm và hành động sai lầm: chạy trốn hay đầu hàng nghịch cảnh, thiếu tỉnh táo, sáng suốt khi gặp cảnh éo le, ngang trái, dễ thất bại trong công việc, thậm chí bị kẻ thù lợi dụng.

– Nhận thức: Câu nói trên đã khẳng định ý nghĩa của nghịch cảnh trong quá trình nhận thức và tự nhận  thức của con người.

–  Hành động:

+ Tự làm giàu cho tâm hồn và trí tuệ để đủ sức mạnh vượt qua nghịch cảnh;

+ Can đảm, kiên cường đối diện và vượt qua những thử thách của cuộc đời;

+ Sống yêu thương, đoàn kết để cuộc sống tràn ngập tình yêu thương.

–  một áng thơ là AND của một con người: cấu trúc AND của mỗi người là khác nhau và do đó, mỗi chúng ta đều có những đặc điểm riêng; mỗi vần thơ, bài thơ mà một sự sáng tạo riêng biệt không trộn lẫn.

– Thơ văn, là dấu vân tay của hành trình làm người: mỗi vần thơ, trang văn là sự sáng tạo riêng biệt, mang dấu ấn của mỗi nhà văn, cũng giống như vân tay của mỗi người là khác biệt không ai giống ai.

→ Lời chia sẻ của Ocean Vuong nhấn mạnh đến bản chất của thơ ca: sự khác biệt, sự sáng tạo làm nên phong cách nghệ thuật độc đáo của người nghệ sĩ.

– Mỗi người nghệ sĩ có một thế giới tâm hồn riêng, một cá tính sáng tạo độc đáo, họ phải đem cái riêng ấy vào những vần thơ, trang văn của mình để tạo nên một dấu ấn, một sự khác biệt.

– Bản chất của nghệ thuật là không ngừng đổi mới bởi sự lặp lại sẽ là cái chất của nghệ thuật. Do đó, người nghệ sĩ không lặp lại người khác và cũng không được lặp lại chính mình. Đây vừa là cơ hội vừa là yếu tố thử thách tài năng và bản lĩnh của người cầm bút.

– Phong cách nghệ thuật độc đáo của mỗi nghệ sĩ mang đậm cá tính sáng tạo, có sự thống nhất và vận động trong toàn bộ quá trình sáng tác và được thể hiện trên cả phương diện nội dung tư tưởng và hình thức nghệ thuật, cụ thể:

+ Quan niệm mới mẻ về hiện thực về con người.

+ Hệ thống các phương thức, phương tiện nghệ thuật.

– Phong cách nghệ thuật chỉ có ở những cây bút thực sự tài năng, cá tính chứ không phải người cầm bút nào cũng có phong cách riêng. Mặt khác, với những tài năng thực thụ có thể tạo nên phong cách cho một giai đoạn, một thời đại văn học.

( Học sinh lựa chọn, phân tích các dẫn chứng thơ văn để làm sáng tỏ các vấn đề )

– Sự khác biệt, phong cách nghệ thuật độc đáo là yếu tố quyết định sức sống của một tác phẩm nghệ thuật cũng như khẳng định vị trí của người nghệ sĩ. Tuy nhiên, sự khác biệt không đồng nghĩa với lập dị, xa rời cuộc sống,…

– Ý kiến mang ý nghĩa sâu sắc cho nhà văn trong hành trình sáng tạo và bạn đọc trong quá trình tiếp nhận; nét riêng trong sáng tạo góp phần thúc đẩy tiến trình phát triển của chung thời đại.