Đề đọc hiểu +viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về vấn đề: sống dấn thân.

I.   ĐỌC HIỂU (6,0 điểm) Đọc bài thơ sau:

 

Phiên âm:

Đào hoa, đào diệp lạc phân phân,

Môn yểm tà phi nhất viện bần.

Trú cửu đốn vong thân thị khách,

Niên thâm cánh giác lão tuỳ thân.

ĐỀ 4

Ở NƠI U TỊCH – BÀI 1 (U CƯ KÌ 1)

Dị hương dưỡng chuyết sơ phòng tục,

Loạn thế toàn sinh cửu uý nhân.

Lưu lạc bạch đầu thành để sự,

Tây phong xuy đảo tiểu ô cân.

Dịch nghĩa:

Hoa đào cùng lá đào rơi lả tả,

Ta đóng cái cửa xiêu vẹo để nhốt một sân nghèo nàn lại.

Ở xứ lạ lâu ngày ta cũng quên bẵng đi mình là người khách tha phương, Năm tháng càng chồng chất càng cảm thấy cái già luôn đeo đuổi bên mình.

Ở nơi quê hương xa lạ này ta luôn giả ngây giả dại để đề phòng những đứa phàm tục tiểu nhân, Trong thời loạn lạc muốn bảo toàn mạng sống nên lâu dần gặp ai cũng thấy lo sợ.

Đem thân lưu lạc đến bạc đầu mới ra nông nỗi thế này,

Đến nỗi gió tây vừa vi vút thổi thì cái khăn thâm quấn đầu cũng sút ra rớt xuống.

Dịch thơ:

Đào rụng đầy sân lá tiếp hoa, Một gian lều nát khép lơ là.

Trọ lâu quên bẵng thân là khách, Tới mãi thành quen tuổi cũng già. Thời loạn, nể người mong sống trọn, Thói đời, giả vụng chút phòng xa.

Nổi chìm bạc tóc chưa nên việc, Thổi bật khăn đầu trận gió qua.

Thực hiện các yêu cầu:

(Quách Tấn dịch, in trong Thơ chữ Hán Nguyễn Du, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1978)

 

Câu 1. Xác định thể thơ của bài thơ? (0,5 điểm)

Câu 2. Bài thơ trên có thể chia làm mấy phần? Đó là những phần nào? (0,5 điểm)

Câu 3. Xác định dạng thức xuất hiện của chủ thể trữ tình trong bài thơ? (0,5 điểm)

Câu 4. Qua bốn câu thơ đầu, anh/ chị hiểu được điều gì về hoàn cảnh sống của tác giả? (0,5 điểm)

Câu 5. Nhà thơ thể hiện tâm thế sống như thế nào qua hai câu luận? (0,5 điểm)

Câu 6. Cảm nhận chung về tâm sự của tác giả gửi gắm qua bài thơ? (1,0 điểm)

Câu 7. Anh/ chị có đồng tình với cách sống của tác giả được thể hiện trong hai câu luận không?

Lí giải vì sao? (1,0 điểm)

Câu 8. Bài thơ trên và bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” (đã học trong chương trình Ngữ văn 11) đều thể hiện “nỗi thương mình” của tác giả. Chỉ ra điểm khác nhau của “nỗi thương mình” đó trong hai bài thơ? (Viết khoảng 8 – 10 dòng) (1,5 điểm)

LÀM VĂN (4,0 điểm)

Hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của anh/ chị về vấn đề: sống dấn thân

ĐÁP ÁN ĐỀ 4

Phần Câu Nội dung Điểm
I   ĐỌC HIỂU 6,0
  1 Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. 0.5
2 Bài thơ có thể được chia làm bốn phần:

–  Đề (hai câu đầu)

–  Thực (hai câu tiếp)

–  Luận (hai câu tiếp)

–  Kết (hai câu cuối)

0.5
3 Chủ thể trữ tình xuất hiện gián tiếp (chủ thể ẩn) 0.5
4 Hoàn cảnh sống của tác giả được thể hiện qua bốn câu thơ đầu:

–  Sống xa quê hương.

–  Sống trong cảnh nghèo nàn, cô quạnh.

0.5
5 Tâm thế sống của tác giả thể hiện qua hai câu luận: Phải sống ẩn mình, lánh đời, giấu con người thực của mình. 0.5
6 Cảm nhận chung về tâm sự của tác giả:

–  U uất vì phải sống trong cảnh cô quạnh, nghèo nàn.

–  Lo sợ vì sống trong thời buổi loạn lạc.

–  Buồn bã khi tuổi già đang đến gần.

1.0
7 Học sinh được tự do bày tỏ quan điểm, miễn là có lí giải thuyết phục. Tham khảo:

–   Đồng tình, vì với hoàn cảnh xã hội hiện thời và với hoàn cảnh cá nhân của nhà thơ, chỉ có cách sống đó mới mong bảo toàn được tính mạng cũng như tránh xa được những xáu xa, ô trọc ở đời.

–  Không đồng tình, vì nếu xét một cách toàn diện, đó là lối sống yếm thế, bi quan.

1.0
8 Bài thơ trên và bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” (đã học trong chương trình Ngữ văn 11) đều thể hiện “nỗi thương mình” của tác giả. Chỉ ra điểm khác nhau của “nỗi thương mình” đó trong hai bài thơ? (Viết khoảng 8 – 10 dòng)

Điềm khác nhau trong “nỗi thương mình” của tác giả thể hiện ở bài thơ này và bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” là:

–  Ở bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí”: Thương mình khi trót mang cái “án phong lưu”, tức là mang lấy số kiếp tài hoa nên phải gặp nhiều truân chuyên trắc trở.

–  Ở bài thơ “U cư”: Thương mình vì sống trong thời loạn lạc, phải tha phương, cô quạnh, đói nghèo, luôn ở trong tâm trạng lo âu, buồn bã,

u uất.

1.5
II   VIẾT 4,0
  a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận xã hội 0,25
  b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về vấn đề: sống dấn thân.

0,5
  c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng hợp lí. Sau đây là một số gợi ý:

1.  Giải thích:

2.5

 

    Sống dấn thân tức là chủ động tham gia tích cực vào các vấn đề xã hội, không ngại gian khổ và nguy hiểm, có thể hy sinh lợi ích của bản thân vì lợi ích của cộng đồng.

2.  Bàn luận:

a. Ý nghĩa:

–   Sống dấn thân giúp con người rèn luyện được cho mình một bản lĩnh vững vàng, sẵn sàng đối mặt với mọi hiểm nguy và thử thách.

–   Sống dấn thân giúp con người hiểu ra được những điểm mạnh và điểm yếu của mình, từ đó có biện pháp rèn luyện để hoàn thiện bản thân.

–   Sống dấn thân mang đến những trải nghiệm thú vị, những bài học quý báu.

–   Sống dấn thân giúp con người tạo dựng được một cuộc đời phong phú và sâu sắc.

–  Sống dấn thân góp phần làm cho xã hội ngày một trở nên dân chủ, văn minh, tiến bộ.

b. Giải pháp phát huy:

Để có được lối sống dấn thân, chúng ta cần:

–  Nhận thức được những giá trị to lớn mà lối sống dấn thân sẽ mang lại; đồng thời ý thức được tác hại của lối sống thụ động.

–  Biết đặt lợi ích của cộng đồng lên trên lợi ích của bản thân.

–   Luôn coi những điều mới lạ là một thử thách cần thiết trong việc hoàn thiện bản thân mình.

–   Kết giao với những con người có lối sống tích cực, chủ động, cao thượng.

c. Phê phán những biểu hiện sai lệch:

–  Phê phán lối sống vị kỉ.

–  Phê phán lối sống thụ động, lười biếng, ỷ lại.

3. Rút ra bài học cho bản thân:

–  Nhận thức: nhận thức được ý nghĩa to lớn của lối sống dấn thân đối với bản thân cũng như đối với cộng đồng.

–  Hành động:

+ Tích cực tham gia vào các hoạt động xã hội.

+ Lên tiếng phê phán lối sống yếm thế.

 
  d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

0,25
  e. Sáng tạo: Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, văn phong trôi chảy. 0,5
Tổng điểm 10.0

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *