ĐỀ THAM KHẢO THEO CẤU TRÚC CỦA BỘ GD&ĐT
PHẦN ĐỌC HIỂU (4 điểm)
Đọc văn bản sau:
Thăm thẳm trời xanh lộng đáy hồ,
Mùi hoa thiên lý thoảng chiều thu.
Con cò bay lả trong câu hát,
Giấc trẻ say dài nhịp võng ru.
Lá thấp cành cao gió đuổi nhau,
Góc vườn rụng vội chiếc mo cau.
Trái na mở mắt, nhìn ngơ ngác,
Đàn kiến trường chinh tự thuở nào.
Lúa trổ đòng tơ, ngậm cốm non,
Lá dài vươn sắc lưỡi gươm con.
Tiếng chim mách lẻo cây hồng chín,
Điểm nhạt da trời những chấm son. (…)
(Trích Chiều thu, Nguyễn Bính thơ và đời, NXB Văn học,tr.126)
Thực hiện yêu cầu:
Câu 1: Xác định đề tài của văn bản.
Câu 2: Liệt kê một số từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh vật mùa thu.
Câu 3: Chỉ rõ và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau:
“Lá thấp cành cao gió đuổi nhau,
Góc vườn rụng vội chiếc mo cau”
Câu 4: Nhận xét bức tranh mùa thu và tâm trạng của nhân vật trữ tình trong văn bản trên.
Câu 5: Sau khi đọc xong văn bản, điều gì khiến anh/chị ấn tượng nhất? Vì sao?
Phần viết (6 điểm)
Câu 1 (2 điểm):
Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) để làm sáng tỏ đặc sắc nghệ thuật trong bài thơ “Chiều thu” của tác giả Nguyễn Bính.
Câu 2 (4 điểm):
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về Ý nghĩa của ước mơ đối với thành công của con người trong cuộc sống.
ĐÁP ÁN ĐỀ KIỂM TRA
MÔN NGỮ VĂN
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | ĐỌC HIỂU | 6,0 | |
| 1 | Đề tài: mùa thu | 0,5 | |
| 2 | Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả cảnh vật mùa thu: trời xanh,mùi hoa thiên lí, lá, cành, chiếc mo cau, trái na… | 0,5 | |
| 3 | – Biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ: đối (lá thấp / cành cao), nhân hóa (gió đuổi nhau)…
– Tác dụng: giúp câu thơ sinh động, hấp dẫn, gợi hình, gợi cảm; nhấn mạnh vẻ đẹp của cảnh vật trong tiết thu; Tạo ấn tượng về thế giới tự nhiên đầy sức sống; giúp cho hình ảnh trái na trở nên có hồn và gần gũi, đáng yêu…
|
0,5
0,5 |
|
| 4 | Bức tranh mùa thu trong văn bản: Bức tranh thu gần gũi, giản dị, sinh động, tươi tắn, đầy sức sống với vạn vật được miêu tả trong trạng thái sinh sôi, nhựa sống căng tràn: Trời xanh, gió lộng, mùi thiên lí thoảng bay, cánh cò bay lả, câu hát du dương, gió đuổi nhau, trái na mở mắt, lúa trổ đòng, chim ríu rít… Bức tranh thu tác động đến nhân vật trữ tình: hân hoan, rạo rực, đắm say khi tận hưởng khung cảnh tuyệt đẹp trong tiết thu về. | 0,5
0,5 |
|
| 5 | (Có thể chọn vẻ đẹp thiên nhiên/ tâm hồn của nhà thơ. Sau đó lí giải hợp lí)
Chẳng hạn: Điều tôi ấn tượng nhất là sự tinh tế, nhạy cảm trong tâm hồn thi nhân. Bởi lẽ, đó là yếu tố để nhà thơ có thể cảm nhận, khám phá nét đẹp của mùa thu và tặng cho đời những vần thơ đi cùng năm tháng. |
1,0 | |
| II | VIẾT | 2,0 | |
| Xác định được yêu cầu, hình thức, dung lượng của đoạn văn | 0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:
Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ “Cảnh thu” |
0,25 | ||
| c. Triển khai được hệ thống ý phù hợp để làm sáng tỏ vấn đề
-Giới thiệu tác giả, tác phẩm, vấn đề nghị luận + Thể thơ, nhịp thơ + Hình ảnh thơ… + Các biện pháp tu từ, tác dụng… + Cách sử dụng từ ngữ – Đánh giá, so sánh… – Tài năng của tác giả… |
0,5
0,25 |
||
| Viết đoạn văn đảm bảo yêu cầu :
– Lựa chọn thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp. – Trình bày rõ quan điểm, hệ thống ý. – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục |
|||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. Hướng dẫn chấm: Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. |
0,5 | ||
| e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. | 0,25 | ||
| I + II | Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về Ý nghĩa của ước mơ đối với thành công của con người trong cuộc sống. | 4,0 | |
| a, Xác định được yêu cầu kiểu bài: nghị luận xã hội | 0,5 | ||
| b, Xác định đúng vấn đề nghị luận: Ý nghĩa của ước mơ đối với thành công của con người trong cuộc sống. | 0,5 | ||
| c, Đề xuất được hệ thống ý phù hợp:
– Xác định được ý chính của bài viết – Sắp xếp các ý theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận * Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm cá nhân về vấn đề * Triển khai vấn đề nghị luận: – Giải thích vấn đề. – Thể hiện quan điểm cá nhân của người viết thông qua các bước: + Phân tích vai trò, ý nghĩa cùng dẫn chứng tiêu biểu .Uớc mơ giúp tuổi trẻ của chúng ta sống có mục đích, hoài bão, lý tưởng, định hướng được tương lai .Uớc mơ giúp mỗi người khơi dậy và phát huy tối đa tiềm năng của bản thân; sống với ước mơ tốt đẹp sẽ giúp con người có ý chí, niềm tin để đối mặt và vượt qua khó khăn, thử thách . + Ước mơ còn làm nên hạnh phúc và thể hiện được giá trị sống của mỗi người + Phản đề + Bài học + Liên hệ bản thân |
1,5 | ||
| Viết bài văn đảm bảo yêu cầu sau:
– Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân – Lựa chọn thao tác lập luận phù hợp – Lập luận chặt chẽ, thuyết phục… |
1,0 | ||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt. |
0,25 | ||
| e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. | 0,25 |
