Đề tham khảo ôn thi tốt nghiệp THPT năm 2021 – Môn Ngữ Văn – Đề 15 ( Chiếc thuyền ngoài xa)

 

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK

ĐỀ SỐ 15

(Đề gồm có 02 trang)

ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021

Môn: Ngữ văn

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

 

 

  1. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích: 

mẹ chưa nhờ ta điều gì

kể cả giặt cái khăn

con mắc nợ mẹ không là chủ nợ

chỉ chú mèo già chứng kiến mẹ buồn thôi

những cuộc đời con đi giữa nóng lạnh cuộc đời

mẹ buôn buốt ruột

con tung tấy chữ

có chữ nào rơm rớm mẹ đâu?

khi mẹ thấy cô đơn

con cũng vào sấp bóng

vô định rợn người cát trắng

mẹ nằm hun hút gió hàng dương

giờ thấm nghĩa mồ côi

con đã non sáu chục

những buổi chiều ân hận

chân trời mướt mải cát bay…

(Trích Chân trời mẹ, Văn Công Hùng, Tập thơ, Cầm tay mà đi,

NXB Hội nhà văn, 2018,tr.53)

 

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?

Câu 2.Tìm những câu thơ có hình ảnh tương phản để khắc họa hình ảnh hai nhân vật trữ tình trong đoạn trích?

Câu 3. Anh/chị hiểu như thế nào về hai câu thơ sau:

con mắc nợ mẹ không là chủ nợ

chỉ chú mèo già chứng kiến mẹ buồn thôi

Câu 4. Đoạn trích đem đến cho anh/chị suy nghĩ, cảm xúc gì về tình mẹ trong cuộc đời?

  1. LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1.(2,0 điểm)

Từ nội dung phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về ý kiến: Tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời.

Câu 2. (5,0 điểm)

Ngay lúc ấy, chiếc thuyền đâm thẳng vào trước chỗ tôi đứng. Một người đàn ông và một người đàn bà rời chiếc thuyền. Họ phải lội qua một quãng bờ phá nước ngập đến quá đầu gối. Bất giác tôi nghe người đàn ông nói chõ lên thuyền như quát: “Cứ ngồi nguyên đấy. Động đậy tao giết cả mày đi bây giờ”.

Chắc chắn họ không trông thấy tôi. Người đàn bà trạc ngoài bốn mươi, một thân hình quen thuộc của đàn bà vùng biển, cao lớn với những đường nét thô kệch. Mụ rỗ mặt. Khuôn mặt mệt mỏi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và dường như đang buồn ngủ. Người đàn ông đi sau. Tấm lưng rộng và cong như lưng một chiếc thuyền. Mái tóc tổ quạ. Lão đi chân chữ bát, bước từng bước chắc chắn, hàng lông mày cháy nắng rủ xuống hai con mắt đầy vẻ độc dữ lúc nào cũng nhìn dán vào tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới, nửa thân dưới ướt sũng của người đàn bà.

Từ chỗ chiếc xe tăng mà tôi đang đứng với chiếc máy ảnh, đi quá mươi bước sâu vào phía trong có một chiếc xe rà phá mìn của công binh Mỹ, chiếc xe sơn màu vàng tươi và to lớn gấp đôi một chiếc xe tăng. Hai người đi qua trước mặt tôi. Họ đi đến bên chiếc xe rà phá mìn. Người đàn bà đứng lại, ngước mắt nhìn ra ngoài mặt phá nước chỗ chiếc thuyền đậu một thoáng, rồi đưa một cánh tay lên có lẽ định gãi hay sửa lại mái tóc nhưng rồi lại buông thõng xuống, đưa cặp mắt nhìn xuống chân.

Lão đàn ông lập tức trở nên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết, chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mỗi nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn: “Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ!”.

Người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách trốn chạy.

Tất cả mọi việc xảy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới.

(TríchChiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu,Ngữ văn 12, Tập hai,

NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr.73)

Cảm nhận của anh/chị về đoạn trích trên. Từ đó nhận xét về cách nhìn nhận cuộc sống của nhà văn Nguyễn Minh Châu.

 

…………. HẾT…………

 

 

 

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK

ĐỀ SỐ 15

 

ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021

Môn: Ngữ văn

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

 

ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM

 (Đáp án – Thang điểm gồm có 03 trang)

 

Phần Câu Nội dung Điểm
I   ĐỌC HIỂU 3,0
  1 Đoạn trích trên được viết theo thể thơ: Tự do 0,5
2 Những câu thơ tương phản được dùng để khắc họa hai nhân vật trữ tình trong đoạn trích:

– con mắc nợ mẹ không là chủ nợ

– mẹ buôn buốt ruột/ con tung tẩy chữ

0,5
3 Nội dung của hai câu thơ: con mắc nợ mẹ không là chủ nợ/ chỉ chú mèo già chứng kiến mẹ buồn thôi

– Người con ý thức được công lao và tình yêu thương vô bờ bến của mẹ dành cho con trong cuộ đời;

– Người con cũng ý thức được sự vô tâm của bản thân bởi mình chỉ biết nhận tình yêu thương từ mẹ nhưng sự cô đơn, nỗi buồn của mẹ lại không được chia sẻ, giãi bày…

1,0
4 Học sinh bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc riêng,chân thành của bản thân:

-Tình yêu thương bao la của mẹ dành cho con cái trong cuộc đời.

-Tình cảm của con cái dành cho mẹ: lòng hiếu thảo, biết ơn…

1,0
II   LÀM VĂN 7,0
  1 Viết một đoạn văn bàn trình bày suy nghĩ về ý kiến: Tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời. 2,0
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn:Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành. 0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:Tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời. 0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận: Học sinh sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được trọng tâm tình yêu của mẹ là tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời.Có thể tập trung vào các ý sau:

– Tình yêu của mẹ là tình cảm thieng liêng, đẹp đẽ nhất trên đời vì đó là tình yêu thương mênh mông, bao la, vô hạn của người đã ban cho ta cuộc sống quý giá trên cuộc đời này. Mẹ là người có thể hi sinh tất cả vì chúng ta…

– Tình yêu của mẹ là tình yêu thương vô điều kiện, luôn tràn đầy, bất kể ta là ai, như thế nào…

– Tình yêu ấy là tình yêu vô tư, không đòi hỏi đền đáp…

1,0
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

0,25
e. Sáng tạo

Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

0,25
2 Cảm nhận về đoạn trích trên; nhận xét về cách nhìn nhận cuộc sống của nhà văn Nguyễn Minh Châu. 5,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận: Có đầy đủ mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài giới thiệu tác giả tác phẩm, vấn đề nghị luận. Thân bài triển khai các luận điểm thể hiện được quan điểm của người viết. Kết bài khái quát được nội dung nghị luận. 0,25
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận:Phát hiện thứ hai của nghệ sĩ Phùng: nạn bạo hành trong gia đình hàng chài và cách nhìn nhận cuộc sống của nhà văn Nguyễn Minh Châu. 0,5
c. Triển khai các luận điểm nghị luận: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:  
* Giới thiệu khái quát: tác giả Nguyễn Minh Châu, tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, đoạn trích và vấn đề nghị luận. 0,5
* Cảm nhận về đoạn văn:

– Khái quát chung về nội dung của tác phẩm hoặc nêu nội dung của đoạn đầu (phát hiện thứ nhất của nghệ sĩ Phùng).

– Khi còn thuyền đâm thẳng vào bờ, bước ra từ con thuyền đẹp như mơ là hình ảnh người đàn bà thô kệch, mệt mỏi; người đàn ông cao lớn dữ dằn; và một cảnh tượng tàn nhẫn: người đàn ông đánh vợ một cách dã man…

– Sự cam chịu nhẫn nhục đến mức vô lí của người đàn bà: không khóc, không chống trả, không tìm cách chạy trốn.

– Phản ứng dữ dội của cậu con trai: đánh lại bố…

– Thái độ của nghệ sĩ Phùng: ngạc nhiên đến kinh ngạc, sững sờ, dường như không thể tin, vứt máy ảnh chạy tới…

=> Bức tranh bạo lực gia đình đã hoàn toàn thay thế cho bức tranh chiếc thuyền ngoài xa bồng bềnh trên biển sớm mờ sương.

* Cách nhìn nhận cuộc sống của nhà văn: Cuộc sống vốn phức tạp, bản chất  và hiện tượng không phải bao giờ cũng là một, thậm chí mâu thuẫn đối lập. Nghệ thuật thường đẹp bởi được quan sát từ xa trong khi hiện thực cuộc đời bao giờ cũng rất gần và thường là hiện thực khắc nghiệt, phũ phàng… Chúng ta đừng bao giờ đơn giản, một chiều, phiến diện khi nhìn nhận cuộc sống và con người…

2,5
* Đánh giá nghệ thuậtcủa đoạn trích: Nhà văn kết hợp hai phương thức tả và kể, lời người kể chuyện và lời nhân vật đan xen biến hóa; nhân vật được khắc họa qua ngoại hình, cử chỉ, hành động và ngôn ngữ… 0,5
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

0,25
e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ

0,5
TỔNG ĐIỂM 10,0

 

,

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *