Đề tham khảo ôn thi tốt nghiệp THPT năm 2021 – Môn Ngữ Văn – Đề 1 (Vợ Nhặt)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK

ĐỀ SỐ 1

(Đề gồm có 02 trang)

ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021

Môn: Ngữ văn

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

  1. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

Bản lĩnh là khi bạn dám nghĩ, dám làm và có thái độ sống tốt. Muốn có bản lĩnh bạn cũng phải kiên trì luyện tập. Chúng ta thường yêu thích những người có bản lĩnh sống. Bản lĩnh đúng nghĩa chỉ có được khi bạn biết đặt ra mục tiêu và phương pháp để đạt được mục tiêu đó. Nếu không có phương pháp thì cũng giống như bạn đang nhắm mắt chạy trên con đường có nhiều ổ gà.

Cách thức ở đây cũng rất đơn giản. Đầu tiên, bạn phải xác định được hoàn cảnh và môi trường để bản lĩnh được thể hiện đúng lúc, đúng nơi, không tùy tiện. Thứ hai bạn phải chuẩn bị cho mình những tài sản bổ trợ như sự tự tin, ý chí, nghị lực, quyết tâm… Điều thứ ba vô cùng quan trọng chính là khả năng của bạn. Đó là những kỹ năng đã được trau dồi cùng với vốn tri thức, trải nghiệm. Một người mạnh hay yếu quan trọng là tùy thuộc vào yếu tố này.

Bản lĩnh tốt là vừa phục vụ được mục đích cá nhân vừa có được sự hài lòng từ những người xung quanh. Khi xây dựng được bản lĩnh, bạn không chỉ thể hiện được bản thân mình mà còn được nhiều người thừa nhận và yêu mến hơn.

(Trích Xây dựng bản lĩnh cá nhân, John C. Maxwell,

          NXB Lao động – Xã hội, 2015, tr. 97)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Theo tác giả, thế nào là người bản lĩnh?

Câu 3. Theo anh/chị, mỗi người cần làm thế nào để rèn luyện bản lĩnh sống?

Câu 4. Anh/Chị có đồng tình với nhận định của tác giả Bản lĩnh tốt là vừa phục vụ được mục đích cá nhân vừa có được sự hài lòng từ những người xung quanh?

  1. LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về ý kiến: Tuổi trẻ cần sống có bản lĩnh để dám đương đầu với mọi khó khăn thử thách.

Câu 2. (5,0 điểm)

Bà lão cúi đầu nín lặng. Bà lão hiểu rồi. Lòng người mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao cơ sự, vừa ai oán xót thương cho số kiếp đứa con mình. Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này. Còn mình thì… Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt… Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không.

Bà lão khẽ thở dài ngửng lên, đăm đăm nhìn người đàn bà. Thị cúi mặt xuống, tay vân vê tà áo đã rách bợt. Bà lão nhìn thị và bà lão nghĩ: Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ này, người ta mới lấy đến con mình. Mà con mình mới có vợ được… Thôi thì bổn phận bà là mẹ, bà đã chẳng lo lắng được cho con… May ra mà qua khỏi được cái tao đoạn này thì thằng con bà cũng có vợ, nó yên bề nó, chẳng may ra ông giời bắt chết cũng phải chịu chứ biết thế nào mà lo cho hết được ?

Bà lão khẽ hắng dặng một tiếng, nhẹ nhàng nói với “nàng dâu mới”:

– Ừ, thôi các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng…

Tràng thở đánh phào một cái, ngực hắn nhẹ hẳn đi. Hắn ho khẽ một tiếng, bước từng bước dài ra sân. Bà cụ Tứ vẫn từ tốn tiếp lời:

– Nhà ta thì nghèo con ạ. Vợ chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi ra may ông giời cho khá… Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời? Có ra thì rồi con cái chúng mày về sau.

(Trích Vợ nhặt, Kim Lân, Ngữ văn 12, tập hai,

NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr. 28-29)

Cảm nhận của anh/chị về tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét về cách nhìn nhận cuộc sống và con người của nhà văn Kim Lân trong tác phẩm Vợ nhặt.

——— Hết ———

 

 

 




SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮKĐỀ SỐ 1
ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021

Môn: Ngữ văn

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM

(Đáp án – Thang điểm gồm có 03 trang)

 

Phần Câu Nội dung Điểm
I ĐỌC HIỂU 3,0
1  Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận 0,5
2 Theo tác giả, người có bản lĩnh là người dám nghĩ, dám làm và có thái độ sống tốt. 0,5
3 Để rèn luyện bản lĩnh sống, mỗi người:

– Phải trau dồi tri thức, kinh nghiệm, kĩ năng;

– Phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm;

– Phải có ý chí, quyết tâm, nghị lực;

– Phải có chính kiến riêng trong mọi vấn đề;

– Dám đương đầu với mọi thử thách để đạt điều mong muốn.

1,0
4 – Bày tỏ quan điểm của bản thân: đồng tình/ không đồng tình/ đồng tình một phần

– Lí giải:

+ Nếu đồng tình, có thể lí giải theo hướng sự: Người có bản lĩnh tốt là vừa phục vụ được mục đích cá nhân vừa có được sự hài lòng từ những người xung quanh. Khi một cá nhân chỉ biết mục đích phục vụ cá nhân mình, không quan tâm đến những người xung quanh, thậm chí làm phương hại đến xã hội thì không ai thừa nhận là người có bản lĩnh…

+ Nếu không đồng tình, có thể lí giải ngược lại…

+ Nếu đồng tình một phần, có thể kết hợp hai hướng trên để lí giải.

1,0
II   LÀM VĂN 7,0
1 Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của bản thân về ý kiến: Tuổi trẻ cần sống có bản lĩnh để dám đương đầu với mọi khó khăn thử thách 2,0
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn nghị luận 200 chữ

Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, song hành hoặc móc xích.

0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tuổi trẻ cần sống có bản lĩnh để dám đương đầu với mọi khó khăn thử thách. 0,25
c. Triển khai vấn đề nghị luận

Học sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ ‎vấn đề tuổi trẻ cần sống có bản lĩnh để dám đương đầu với mọi khó khăn thử thách. Có thể theo hướng sau:

– Giải thích: Bản lĩnh là sự tự khẳng định mình, bày tỏ những quan điểm cá nhân và có chính kiến riêng trong mọi vấn đề. Người bản lĩnh dám đương đầu với mọi thử thách để đạt điều mong muốn.

– Bàn luận về ý nghĩa của việc sống bản lĩnh

+ Sống bản lĩnh giúp cho bản thân có được sự tự tin trong cuộc sống, từ đó đề ra những mục tiêu và dám thực hiện chúng.

+ Bên cạnh đó, người bản lĩnh cũng dễ dàng thừa nhận những sai sót, khuyết điểm của mình và tiếp thu những cái hay, cái mới, cái hay.

+ Trước những cám dỗ của cuộc sống, người bản lĩnh hoàn toàn có thể tự vệ và tự ý thức được điều cần phải làm.

– Bài học nhận thức và hành động: Mỗi người cần được tôi luyện qua nhiều gian lao, thử thách…

1,0
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

0,25
e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ

0,25
2 Cảm nhận tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích; nhận xét về cách nhìn nhận cuộc sống và con người của nhà văn Kim Lân trong tác phẩm Vợ nhặt. 5,0
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.        0,25
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích; cách nhìn nhận cuộc sống và con người của nhà văn Kim Lân trong tác phẩm Vợ nhặt. 0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:
* Giới thiệu khái quát: tác giả Kim Lân, truyện ngắn Vợ nhặt, đoạn trích, nhân vật bà cụ Tứ, vấn đề cần nghị luận. 0,5
* Cảm nhận về tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích

– Tâm trạng nhân vật bà cụ Tứ

+ Bằng cuộc đời cực khổ dài dằng dặc của mình, bà ý thức rõ cái éo le, nghịch cảnh cuộc hôn nhân của con bà.

+ Bà xót xa, buồn tủi cho phận nghèo: vì người ta dựng vợ gả chồng cho con lúc ăn nên làm ra, còn con mình thì lấy vợ trong lúc đói kém, chết chóc bủa vây. Cái cảm giác buồn tủi ấy đã biến thành giọt lệ Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt …

+ Bà lo lắng cuộc sống của vợ chồng con trẻ trong cơn đói khát …

+ Bà vui mừng khi con mình đã có vợ và hi vọng về một tương lai tươi sáng đối với con mình ai giàu ba họ, ai khó ba đời …

– Nghệ thuật xây dựng nhân vật: tính cách nhân vật sắc nét, sinh động, phù hợp, tạo được ấn tượng …

2,0
* Nhận xét về cách nhìn nhận cuộc sống và con người của nhà văn Kim Lân trong tác phẩm “Vợ nhặt”

– Khám phá bản chất cuộc sống và con người ở góc độ hiểu sâu sắc cảnh ngộ và tâm lí của người dân quê: cuộc sống nghèo khổ mà nhân hậu, bao dung, giàu lòng vị tha và tin vào cuộc sống …

– Cách nhìn nhận của tác giả về cuộc sống và con người: sâu sắc, chân thật và nhân bản; thể hiện tư tưởng nhân đạo mới mẻ của văn học Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám năm 1945.

1,0
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

0,25
e. Sáng tạo

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ

0,5
TỔNG ĐIỂM 10,0

 

————Hết———

,

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *