Đề tham khảo số 25:
| TRƯỜNG …… ……. | KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP THPT
Môn thi: Ngữ văn Thời gian làm bài:180 phút, không kể thời gian giao đề |
Câu 1. Đừng sợ khi phải leo ra đầu cành, bởi vì trái đang đậu ở đó. (F. Lenaban).
Trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.
Câu 2. Nhà phê bình Chu Văn Sơn cho rằng:
“Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người”
Bằng hiểu biết về văn học, anh/ chị hãy làm sáng tỏ nhận định trên.
————Hết———–
ĐÁP ÁN THI HSG
TRƯỜNG …………………………. Môn Ngữ văn
| Câu | Nội dung | Điểm |
| 1 | Đừng sợ khi phải leo ra đầu cành, bởi vì trái đang đậu ở đó. (F. Lenaban). Trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên. |
8,0 |
| * Yêu cầu về kĩ năng:
– Học sinh viết đúng kiểu bài nghị luận xã hội theo hướng mở. Biết vận dụng phối hợp các thao tác lập luận và các phương thức biểu đạt, huy động được dẫn chứng phong phú từ thực tế đời sống và trải nghiệm của bản thân để bài viết thuyết phục. – Bố cục sáng rõ, lập luận chặt chẽ, sắc sảo. Hành văn lưu loát, trong sáng, chuẩn xác, có cảm xúc. – Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. * Yêu cầu về kiến thức: Bài làm cần đạt được các nội dung cơ bản sau: |
2,0 | |
| 1. Mở bài:
– Giới thiệu khái quát vấn đề cần nghị luận. |
0,5 | |
| a) Giải thích
– Leo ra đầu cành: Hình ảnh ẩn dụ, chỉ việc con người ta sẵn sàng chấp nhận mạo hiểm, việc vượt qua những khó khăn, thử thách, nguy hiểm, rủi ro có thể gặp phải trong cuộc sống. – Trái: Thành quả ngọt lành thu được sau khi vượt qua khó khăn. => Ý kiến là lời khuyên con người đừng ngại thử thách, gian nan, nguy hiểm bởi vì chỉ khi vượt qua nó ta mới nhận được thành tựu hạnh phúc ngọt lành xứng đáng. b) Phân tích Thử thách, gian nan, nguy hiểm luôn dành sẵn những thành tựu hạnh phúc ngọt lành xứng đáng c) Bình luận – Khẳng định ý kiến đúng: + Những trái ngọt của đời vốn không tự có mà là kết quả của hành trình phấn đấu, rèn luyện lâu dài. + Để hái được trái ngọt của đời, mỗi người cần không ngừng nỗ lực, cố gắng, sẵn sàng đối mặt và vượt qua những thử thách, thậm chí là những nguy hiểm rủi ro trong cuộc sống. Xưa nay những thành tựu lớn, những cống hiến kiệt xuất làm thay đổi cuộc sống của con người đều xuất phát từ những nỗ lực không ngừng nghỉ, những mạo hiểm, những con đường gian nan… Thành công sẽ đến với những người dũng cảm, dám đương đầu, dám hy sinh. + Trái nếu ở đầu cành quá xa mà cứ cố leo ra thì kết quả chỉ làm mình bị thương tổn mà thôi. Ước mơ, mục tiêu hay thành tựu không nên là viển vông ảo tưởng vượt xa năng lực điều kiện bản thân, điều đó chỉ dẫn tới tai họa hay chí ít là sự thất vọng nặng nề. – Mở rộng: + Cần cân nhắc kĩ những ảnh hưởng, tác động của việc mình làm, của việc theo đuổi những dự định… đối với những người xung quanh, với cuộc sống chung, với cộng đồng để có sự thống nhất hài hòa giữa riêng – chung, có như vậy giá trị, thành quả mà ta đạt được mới thực sự ý nghĩa và mang giá trị vững bền. + Phê phán những người có tâm lý của con cáo trong ngụ ngôn La Fonten Con cáo và chùm nho, thích trái đầu cành nhưng hèn nhát, sợ hãi… + Phê phán những con người liều lĩnh bất chấp, không lường trước hậu quả, ngông cuồng và bất cần khi theo đuổi một mục tiêu nào đó. |
5.0 | |
| 3 Kết bài | 0,5 | |
| 2 | Nhà phê bình Chu Văn Sơn cho rằng:
“Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người” Bằng hiểu biết về văn học, anh/ chị hãy làm sáng tỏ nhận định trên. |
|
| * Yêu cầu về kĩ năng:
– Làm đúng kiểu bài nghị luận, sử dụng kết hợp nhuần nhuyễn các thao tác lập luận và cảm thụ văn chương để làm sáng tỏ vấn đề. – Đánh giá cao những bài biết lập ý sáng rõ, mạch lạc; lập luận thuyết phục – Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận; hành văn lưu loát, trong sáng, có cảm xúc. * Yêu cầu về kiến thức: Bài làm cần đạt được những nội dung cơ bản sau: |
2.0 | |
| 1. Mở bài
– Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận – Trích dẫn ý kiến |
0,5 | |
| a.. Giải thích ý kiến
– Thơ: là một thể loại văn học được sáng tác bằng phương thức trữ tình, thường có vần có nhịp, dùng để thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết – Câu thơ hay: Là câu thơ có giá trị, mang đến rung cảm mãnh liệt cho người đọc – Đánh thức: làm sống dậy, thức tỉnh – Bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người: những nhận thức, những cảm xúc, những rung động…về đời sống, về con người mà mỗi người đã từng được chứng kiến, được trải nghiệm nhưng bị chai sạn, bị vùi lấp, bị lãng quên… => Ý kiến của nhà phê bình Chu Văn Sơn đưa ra một quan điểm về thơ ca và văn học nói chung trong đó khẳng định với một câu thơ hay, một câu thơ thực giá trị thì điều quan trọng nhất là có thể thức tỉnh, làm sống dậy những ấn tượng, cảm xúc, rung động, những nhận thức …về cuộc sống, con người (mà chủ yếu là những điều đẹp đẽ, cao cả, nhân văn…)vốn có trong mỗi người đọc nhưng bị thời gian, bị cuộc sống xô bồ làm cho lãng quên, chai sạn, vùi lấp.. b. Phân tích ý kiến – Câu thơ hay cần đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người” vì để đánh thức được những ấn tượng đó chứng tỏ nhà thơ phải thực sự thấu hiểu về cuộc đời và con người, những gì nhà thơ viết ra thân thuộc với mọi người nhưng cách viết lại ấn tượng để đọc xong người đọc có thể bừng sáng và nhận ra một ấn tượng nào đó về cuộc đời. Đó là phẩm chất cần có, thể hiện cả tài năng và tâm huyết của nhà thơ – Câu thơ hay cần đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người” còn bởi sứ mệnh của thơ ca nói chung và văn học nói riêng không đơn thuần là để thỏa mãn nhu cầu giải trí mà còn là thức tỉnh con người khỏi những lầm lạc, u mê, hướng người đọc về cái đích của CHÂN, THIỆN, MỸ. Khi đánh thức được bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người đồng nghĩa với việc thơ ca sẽ giúp con người tìm lại được sự tinh tế, sự nhạy cảm, sự rung động trước cái đẹp, cái nhân văn cao cả mà cuộc sống thường ngày làm cho chai sạn, hay nói cách khác thơ ca sẽ giúp con người tìm lại được chính mình – Quá trình sáng tạo nghệ thuật không kết thúc ở việc tác phẩm được khai sinh, mà còn ở quá trình tác phẩm sống trong lòng người đọc. Khi đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người” thơ ca sẽ giúp người đọc tiếp cận tác phẩm không hời hợt mà còn bằng tất cả rung động, trải nghiệm của mình, từ đó khơi gợi quá trình đồng sáng tạo với tác giả trong mỗi người đọc c. Bình luận – Quan niệm về câu thơ hay, bài thơ hay rất linh hoạt, tùy quan điểm của mỗi người nhưng ngoài việc đánh thức được những ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của người đọc nhà thơ còn cần chú ý đến việc lựa chọn ngôn từ, hình ảnh, sắp xếp tổ chức để tạo nên nhịp điệu, nhạc điệu… – Mở rộng: + Với nhà văn: Cần đi sâu vào cuộc sống để có thể nắm bắt và ghi lại những ấn tượng đẹp đẽ, nhân văn của cuộc sống để từ đó đánh thức, gọi về trong mỗi người đọc những kí ức đẹp đẽ, trong trẻo + Với người đọc: Cần thưởng thức mỗi câu thơ hay, ý thơ đẹp để từ đó tìm lại chính những kí ức đẹp đẽ của chính mình |
2.0
3.0
2.0
2.0 |
|
| Kết bài
– Đánh giá lại vấn đề. – Tác dụng to lớn của ý kiến trên đối với quá trình sáng tạo và tiếp nhận văn học. |
0,5 |
