MA TRẬN ĐỀ:
| Câu | Mức độ cần đạt | Tổng số | ||||
| Nhận biết | Thông hiểu | Vận dụng | Vận dụng cao | |||
| I. Đọc hiểu | – Nhận diện các yếu tố về hình thức văn bản: nhận diện được phương thức biểu đạt chính – Nhận biết các thông tin nêu trong văn bản. |
– Lí giải về những chi tiết, hình ảnh…trong văn bản) | – Đưa ra quan điểm của cá nhân về một ý kiến trong văn bản. | |||
| Tổng | Số câu | 2 | 1 | 1 | 4 | |
| Số điểm | 1.0 | 1.0 | 1,0 | 3,0 | ||
| Tỉ lệ | 10% | 10% | 10% | 30% | ||
| II. Làm văn | Câu 1: Nghị luận xã hội | Vận dụng tổng hợp kĩ năng và kiến thức về xã hội để viết đoạn văn ngắn về vấn đề xã hội đặt ra trong đoạn trích phần đọc hiểu. | ||||
| Câu 2: Nghị luận văn học | Vận dụng tổng hợp những hiểu biết về tác giả, tác phẩm đã học và kĩ năng tạo lập văn bản để viết bài nghị luận văn học theo định hướng. | |||||
| Tổng | Số câu | 1 | 1 | 2 | ||
| Số điểm | 2,0 | 5,0 | 7,0 | |||
| Tỉ lệ | 20% | 50% | 70% | |||
| Tổng cộng | Số câu | 2 | 1 | 2 | 1 | 6 |
| Số điểm | 1.0 | 1.0 | 3,0 | 5,0 | 10,0 | |
| Tỉ lệ | 10% | 10% | 30% | 50% | 100% | |
ĐỀ:
Đọc hiểu (3,0 điểm):
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Cậu chăn cừu Santiago mở mắt khi vầng đông ló rạng ở chân trời. Đêm trước nơi đó còn lấp lánh ánh sao, giờ đây là một hàng cây chà là dài ngút mắt.
“Chúng ta đến nơi rồi”, chàng người Anh nói và thấy nhẹ cả người. Anh ta cũng mới vừa thức giấc.
Cậu không nói gì. Cậu đã học được sự nín lặng của sa mạc và hài lòng với việc ngắm hàng chà là nơi chân trời kia. Cậu còn phải đi xa nữa mới tới được Kim Tự Tháp và một ngày nào đó buổi sáng hôm nay sẽ chỉ còn là kỉ niệm. Nhưng lúc này đây nó là khoảnh khắc của hiện tại, là ngày hội mà người phu lạc đà đã nói. Cậu thưởng thức nó, nhớ lại những bài học của quá khứ và những ước mơ cho tương lai. Một ngày kia cả nghìn cây chà là này sẽ chỉ là kỉ niệm, nhưng giờ đây, với cậu, chúng là bóng mát, là nước và nơi tránh chiến tranh. Hôm qua, tiếng kêu của con lạc đà có thể gây nguy hiểm, thì giờ đây rừng chà là có thể báo hiệu sự kì diệu.
“Thế giới nói bằng nhiều thứ ngôn ngữ”, cậu nghĩ.
“Đoàn lữ hành tới cũng hối hả như thời gian trôi”, nhà luyện kim đan thầm nghĩ khi nhìn cả trăm người và thú vật đến được ốc đảo. Dân chúng lớn tiếng hò reo chạy về phía đoàn người mới tới. Bụi bay mù trời. Lũ trẻ reo hò, nhảy như choi choi khi thấy đoàn người lạ. Nhà luyện kim đan thấy tù trưởng ốc đảo lại chào trưởng đoàn lữ hành và hai người trò chuyện hồi lâu.
Nhưng nhà luyện kim đan không quan tâm mấy đến những điều ấy. Ông đã từng thấy nhiều người đến rồi đi, trong khi ốc đảo và sa mạc vẫn là ốc đảo và sa mạc. Ông đã thấy vua chúa và kẻ ăn xin đi qua biển cát này, cái biển cát thường xuyên thay hình đổi dạng vì gió thổi nhưng vẫn mãi mãi là biển cát mà ông đã biết từ thuở nhỏ. Tuy vậy, tự đáy lòng mình, ông không thể không cảm thấy vui trước hạnh phúc của mỗi người lữ khách, sau bao ngày chỉ có cát vàng với trời xanh nay được thấy chà là xanh tươi hiện ra trước mắt. “Có thể Thượng Đế tạo ra sa mạc chỉ để cho con người biết quý trọng cây chà là”, ông nghĩ.
(Trích Nhà giả kim, Paulo Coelho, NXB Hội nhà văn, 2018, tr.121-123)
Câu 1 (0.5 điểm). Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.
Câu 2 (0.5 điểm). Khi đứng trước hàng cây chà là dài ngút mắt, cậu chăn cừu Santiago đã có những cảm xúc và suy nghĩ như thế nào?
Câu 3 (1.0 điểm). Tại sao chứng kiến cảnh reo hò, mừng rỡ của dân chúng trên ốc đảo, nhà luyện kim đan không quan tâm mấy nhưng lại không thể không cảm thấy vui trước hạnh phúc của mỗi người lữ khách?
Câu 4(1.0 điểm). Anh/Chị có đồng ý với suy nghĩ của nhà luyện kim đan: “Có thể Thượng Đế tạo ra sa mạc chỉ để cho con người biết quý trọng cây chà là” không? Vì sao?
PHẦN LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa của những khoảnh khắc trong cuộc đời mỗi con người.
Câu 2: (5,0 điểm)
Cảm nhận vẻ đẹp hào hùng, bi tráng của người lính Tây Tiến trong đoạn thơ sau:
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trùng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành
( Trích Tây Tiến – Quang Dũng,SGK Ngữ văn 12,trang 98 – NXB giáo dục)
……………………..Hết………………………..
| Phần | Câu | Đọc hiểu | Điểm |
| Đọc hiểu văn bản | 1 | Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích: Tự sự. | 0.5 |
| 2 | Khi đứng trước hàng cây chà là dài ngút mắt, cậu chăn cừu Santiago đã có những cảm xúc và suy nghĩ:
– Cậu hài lòng khi đứng trước hàng chà là, khi đã vượt qua một chặng đường đầy gian khổ và tiếp tục ước mơ cho tương lai. – Cậu nghĩ lại những khó khăn đã qua, ý thức được chặng đường phía trước còn nhiều thử thách và trân trọng niềm hạnh phúc hiện tại… |
0.5 | |
| 3 | Khi chứng kiến cảnh reo hò, mừng rỡ của dân chúng trên ốc đảo, nhà luyện kim đan không quan tâm mấy nhưng lại không thể không cảm thấy vui trước hạnh phúc của mỗi người lữ khách, bởi vì:
– Nhà luyện kim đan không quan tâm mấy khi chứng kiến cảnh reo hò, mừng rỡ của dân chúng vì đó chỉ là niềm vui được gặp gỡ, được nhìn thấy đoàn người lạ… – Nhưng lại không thể không cảm thấy vui trước hạnh phúc của mỗi người lữ khách bởi đó là niềm hạnh phúc khi đã vượt qua bao khó khăn, thậm chí cả cái chết trên sa mạc để đến được ốc đảo… |
0.5
0.5 |
|
| 4 | HS có thể đồng ý, không hoàn toàn đồng ý hoặc ý kiến khác nhưng phải lí giải thuyết phục.
Gợi ý: + Sa mạc là biểu tượng cho những khó khăn, hiểm nguy trong cuộc sống. + Cây chà là tượng trưng cho niềm vui và những giá trị tốt đẹp. – Nếu đồng tình: Con người trải qua những thăng trầm, thử thách gian nan mới tìm đến cuộc sống tươi đẹp hơn; khi đó, con người sẽ trân trọng hơn những giá trị của cuộc sống, trân trọng hơn những gì mình đã nỗ lực để đạt được trong hiện tại. – Nếu không đồng tình: những khó khăn, gian khổ sẽ cản trở bước đường thành công của mỗi con người; không phải ai đến với thành công cũng phải trải qua những gian nan… |
1.0 | |
| Làm văn | Làm văn | ||
| Câu 1 | Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa của những khoảnh khắc trong cuộc đời mỗi con người. | 2.0 | |
| a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: Học sinh biết viết một đoạn văn nghị luận xã hội 200 chữ. | 0.25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:ý nghĩa của những khoảnh khắc trong cuộc đời mỗi con người. | 0.25 | ||
| c. Triển khai vấn đề cần nghị luận:Học sinh vận dụng phối hợp các thao tác lập luận và trải nghiệm của bản thân để bày tỏ quan điểm riêng một cách hợp lí, thuyết phục, sâu sắc theo những cách khác nhau. Có thể triển khai theo hướng sau:
– Khoảnh khắc là khoảng thời gian ngắn ngủi, trôi qua một cách nhanh chóng, không lặp lại; đó cũng là cơ sở tạo nên toàn bộ thời gian cuộc đời. – Ý nghĩa của những khoảnh khắctrong cuộc đời mỗi con người: + Cuộc đời mỗi người là sự tiếp nối của rất nhiều khoảnh khắc. Đó là những mảnh ghép cho cuộc sống, dù vui hay buồn, theo năm tháng sẽ tạo nên bức tranh phong phú, muôn màu của cuộc đời con người. + Trong cuộc đời mỗi người, có những khoảnh khắc làm nên giá trị cuộc sống, quyết định số phận con người; cũng có những khoảnh khắc tẻ nhạt, trôi qua vô nghĩa thậm chí có những khoảnh khắc đẩy con người vào số phận bi kịch… Vì cuộc sống không bao giờ hoàn hảo tuyệt đối. Cuộc sống thực sự là một chuỗi khoảnh khắc vui- buồn, thành công – thất bại, đan xen, kết hợp với nhau. + Mỗi khoảnh khắc sống có ý nghĩa sẽ tạo nên một cuộc đời ý nghĩa. Một cuộc đời có ý nghĩa sẽ có nhiều khoảnh khắc có giá trị, đáng trân trọng. |
1.0 | ||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt |
0.25 | ||
| e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. | 0.25 | ||
| 2 | Cảm nhận vẻ đẹp hào hùng, bi tráng của người lính Tây Tiến qua đoạn thơ “Tây Tiến …..độc hành” | 5,0 | |
| a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: có đủ mở bài, thân bài, kết bài. mở bài nêu được vấn đề, thân bài
triển khai được vấn đề gồm nhiều ý, đoạn văn, kết bài, kết luận được vấn đề. |
0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: vẻ đẹp hào hùng bi tráng của người lính Tây Tiến. | 0,5 | ||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm, vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. | |||
| * Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, vẻ đẹp hào hùng, bi tráng của người lính Tây Tiến qua đoạn thơ. | 0,5 | ||
| * Vẻ đẹp hào hùng bi tráng trong đoạn thơ:
– Vẻ đẹp hào hùng bi tráng được thể hiện qua sự đối lập giữa hình dáng bên ngoài với sức mạnh tiềm ẩn bên trong: đoàn binh không mọc tóc, quân xanh màu lá nhưng dữ oai hùm, mắt trừng gửi mộng qua biên giới. – Vẻ đẹp hào hùng, bi tráng được thể hiện tâm hồn lãng mạn hào hoa đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm. – Vẻ đẹp bi tráng hào hùng được thể hiện qua tinh thần vượt lên trên cái chết sẵn sàng hi sinh cả tuổi thanh xuân cho lí tưởng cao cả chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh. – Vẻ đẹp bi tráng được thể hiện qua cái chết nhưng không bi lụy đau thương rải rác biên cương mồ viễn xứ, áo bào thay chiếu anh về đất… * Đánh giá: Thể thơ 7 chữ, bút pháp vừa hiện thực vừa lãng mạn, cách dùng từ ngữ, hình ảnh sáng tạo ….. Đoạn thơ nói riêng và cả bài thơ nói chung là một “ tượng đài bất tử về người lính Tây Tiến” – những con người hào hùng, bi tráng …. |
2.5
0.5 |
||
| d. Chính tả, dùng từ đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính. tả, dùng từ, đặt câu. | 0,25 | ||
| e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. | 0,5 |
