ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Những tình yêu thật thường không ồn ào
chúng tôi hiểu đất nước đang hồi khốc liệt
chúng tôi hiểu điều ấy bằng mọi giác quan
bằng chén cơm ăn mắm ruốc
bằng giấc ngủ bị cắt ngang cắt dọc
bằng những nắm đất mọc theo đường hành quân
có những thằng con trai mười tám tuổi
chưa từng biết nụ hôn người con gái
chưa từng biết những lo toan phức tạp của đời
câu nói đượm nhiều hơi sách vở
khi nằm xuống
trong đáy mắt vô tư còn đọng một khoảng trời
hạnh phúc nào cho tôi
hạnh phúc nào cho anh
hạnh phúc nào cho chúng ta
hạnh phúc nào cho đất nước
(Thử nói về hạnh phúc, Thanh Thảo)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
Câu 2. Hoàn cảnh khốc liệt của đất nước được tác giả thể hiện thông qua những hình ảnh nào?
Câu 3. Anh/chị hiểu như thế nào về nội dung của những câu thơ sau:
có những thằng con trai mười tám tuổi
chưa từng biết nụ hôn người con gái
chưa từng biết những lo toan phức tạp của đời
câu nói đượm nhiều hơi sách vở
khi nằm xuống
trong đáy mắt vô tư còn đọng một khoảng trời
Câu 4. Theo anh/chị, giữa hạnh phúc…cho tôi và hạnh phúc…cho chúng ta, điều gì quan trọng hơn? Vì sao?
LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ nội dung của đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về sự cần thiết của tinh thần cống hiến ở tuổi trẻ trong cuộc sống hôm nay.
Câu 2 (5.0 điểm)
Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy. Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải.
Hắn chắp hai tay sau lưng, lững thững bước ra sân. Ánh nắng buổi sáng màu hè sáng lóa xói và hai con mắt còn cay sè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗngvừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn, hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng. Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươn mươn niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rá mùn tung bành ngay lối đi đã hót sạch.
Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn giản, bình thường nhưng đối với hắn lại rất thấm thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà.
(Trích Vợ nhặt – Kim Lân, Ngữ văn 12, tập hai,
NXB Giáo dục, 2008, tr.30)
Cảm nhận của anh/chị về sự thay đổi của nhân vật Tràng trong đoạn trích trên. Từ đó, làm rõ tấm lòng của nhà văn Kim Lân dành cho những người dân nghèo trước Cách mạng tháng Tám năm 1945.
HƯỚNG DẪN
| Phần/
Câu |
Nội dung | Điểm |
| ĐỌC HIỂU | 3,0 | |
| 1 | – Đoạn trích trên được viết theo thể thơ: tự do | 0,5 |
| 2 | – Trong đoạn trích, hoàn cảnh khốc liệt của đất nước được tác giả thể hiện thông qua những hình ảnh: “chén cơm ăn mắm ruốc”, “giấc ngủ bị cắt ngang cắt dọc”, “những nắm đất mọc theo đường hành quân”. | 0,5 |
| 3 | – Sáu câu thơ thể hiện sự hi sinh, dâng hiến tuổi thanh xuân cho đất nước của những người lính trẻ. Họ “nằm xuống” để đất nước vươn lên khi tâm hồn vẫn hồn nhiên, vô tư, trong sáng và đầy mơ mộng.
– Bộc lộ niềm trân trọng, tự hào xen lẫn tiếc thương của nhà thơ dành cho thế hệ mình trong những năm chống Mĩ đầy ác liệt. |
0,75
0,25
|
| 4 | – Nêu rõ sự lựa chọn của bản thân, trả lời câu hỏi hạnh phúc nào thực sự quan trọng với chính mình.
– Trình bày được cách hiểu của bản thân về quan niệm hạnh phúc đã lựa chọn. – Lí giải hợp lí, thuyết phục chủ kiến của mình. |
0,25
0,25
0,5 |
| LÀM VĂN | 7,0 | |
| 1 | Suy nghĩ về sự cần thiết của tinh thần cống hiến ở tuổi trẻ trong cuộc sống hôm nay | 2,0 |
| a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn.
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành. |
0,25 | |
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: sự cần thiết của tinh thần cống hiến ở tuổi trẻ trong cuộc sống hôm nay. | 0,25 | |
| c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động. | 1,0 | |
| + Tinh thần cống hiến ở tuổi trẻ trong cuộc sống hôm nay thể hiện nhiệt huyết, lí tưởng sống, ý thức trách nhiệm với xã hội, với Đất nước của tuổi trẻ; kiến tạo lẽ sống đẹp, bồi đắp những giá trị sống, hoàn thiện nhân cách cho thế hệ trẻ.
+ Tinh thần cống hiến ở tuổi trẻ trong cuộc sống hôm nay còn góp phần dựng xây và nâng cao tầm vóc quốc gia, kết nối sức mạnh cộng đồng, tiếp thêm niềm tin vào những điều tốt đẹp. |
|
|
| d. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. | 0,25 | |
| e. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. | 0,25 | |
| 2 | Cảm nhận về nhân vật Tràng trong buổi sáng đầu tiên có vợ | 5.0 |
|
|
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Có đủ mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài kết luận được vấn đề. | 0,25 |
| b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Cảm nhận về nhân vật Tràng trong buổi sáng đầu tiên có vợ. | 0,25 | |
| c. Triển khai vấn đề nghị luận:Vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. | ||
| Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đoạn trích và yêu cầu của của đề
Cảm nhận về nhân vật Tràng trong buổi sáng đầu tiên có vợ – Hoàn cảnh xuất hiện của nhân vật: buổi sáng đầu tiên có vợ giữa những ngày đói. – Cảm nhận nhân vật: + Tràng là người nông dân nghèo khổ, khốn cùng: tâm trạng ngỡ ngàng, ngạc nhiên, hạnh phúc đang hiện hữu mà Tràng không dám tin; cách Tràng ăn trong bữa cơm ngày đói thể hiện sự xót xa, tủi phận. + Tràng là người giàu khát khao và hi vọng: khát khao tổ ấm gia đình (cảm động trước hạnh phúc bình dị của tổ ấm; ý thức bổn phận, trách nhiệm vun đắp gia đình); niềm hi vọng sống mãnh liệt (nhớ lại câu chuyện trên đê Sộp, tâm trí hướng tới lá cờ đỏ bay phấp phới.) – Nghệ thuật miêu tả nhân vật: Tình huống truyện độc đáo; nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế; ngôn ngữ kể chuyện mộc mạc, thể hiện tính cách nhân vật; giọng điệu kể chuyện hồn hậu, tự nhiên… * Đánh giá: – Tràng là người nông dân nghèo khổ, bất hạnh nhưng vẫn nỗ lực sống cho ra người . – Nhân vật Tràng trong buổi sáng đầu tiên có vợ góp phần thể hiện giá trị hiện thực và chiều sâu tư tưởng nhân đạo của tác phẩm; khẳng định tài năng và tấm lòng của nhà văn Kim Lân. * Nhân vật Tràng trong buổi sáng đầu tiên có vợ góp phần thể hiện giá trị hiện thực và chiều sâu tư tưởng nhân đạo của tác phẩm; khẳng định tài năng và tấm lòng của nhà văn Kim Lân. + Cái nhìn sâu sắc và tấm lòng nhân hậu trước khát vọng của con người. + Lòng yêu thương trân trọng với những người bất hạnh; + Tình yêu cuộc sống sẽ thắng được chết chóc sẽ thay đổi được cuộc sống. + Kết thúc mở hướng dẫn đường cho con người tìm thấy cái đích của hạnh phúc và thôi thúc hành động. |
0,5 | |
| 0,25
2,0
0,5 |
||
| 0,25
0,25 |
||
| d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả ngữ pháp Tiếng Việt. | 0,25 | |
| e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. | 0,5 |
