VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI
(Con người và cuộc sống xung quanh)
BỘ KẾT NỐI
Đề bài
ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:
Jonathan, một người có bộ óc thông minh, nhanh nhạy trong những phân tích về tình hình kinh tế, ông sống và làm việc hết sức chăm chỉ. Hiện Jonathan đang là một tỉ phú. Và Authur cũng là một người có trí thông minh không kém, chỉ cần ba mươi phút để giải ô chữ của tờ NewYork Times, phân tích tình hình kinh tế Mĩ Latinh trong vòng nửa giờ và tính nhẩm nhanh hơn hầu hết mọi người dù họ có dùng máy tính. Nhưng hiện giờ, Authur đang là tài xế của Jonathan. Điều gì giúp Jonathan đường hoàng ngồi ở băng ghế sau của xe limousine còn Authur thì ở phía trước cầm lái? Điều gì phân chia mức độ thành đạt của họ? Điều gì giải thích sự khác biệt giữa thành công và thất bại?
Câu trả lời nằm trong khuôn khổ một cuộc nghiên cứu của trường đại học Standford. Những nhà nghiên cứu tập hợp thật đông những trẻ em từ 4 đến 6 tuổi, sau đó đưa chúng vào một căn phòng và mỗi em được phát một viên kẹo. Chúng được giao ước: có thể ăn viên kẹo ngay lập tức hoặc chờ thêm mười lăm phút nữa sẽ được thưởng thêm một viên kẹo cho sự chờ đợi. Một vài em ăn kẹo ngay lúc đó. Những em khác thì cố chờ đợi để có phần kẹo nhiều hơn. Nhưng ý nghĩa thực sự của cuộc nghiên cứu chỉ đến mười năm sau đó, qua điều tra và theo dõi sự trưởng thành của các em. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những đứa trẻ kiên trì chờ đợi phần thưởng đã trưởng thành và thành đạt hơn so với những trẻ vội ăn ngay viên kẹo.
Điều đó được giải thích ra sao? Điểm khác biệt mấu chốt giữa thành công và thất bại không chỉ đơn thuần là làm việc chăm chỉ hay sở hữu bộ óc của thiên tài mà đó chính là khả năng trì hoãn những mong muốn tức thời. Những người kiềm chế được sự cám dỗ của “những viên kẹo ngọt” trên đường đời thường vươn tới đỉnh cao thành công. Ngược lại, những ai vội ăn hết phần kẹo mình đang có thì sớm hay muộn cũng sẽ rơi vào cảnh thiếu thốn, cùng kiệt. (…) Có thể nói, cuộc đời như một viên kẹo thơm ngọt, nhưng khi nào thưởng thức và thưởng thức nó như thế nào thì đó là điều chúng ta phải tìm hiểu.
(Joachim de Posada & Ellen Singer – Không theo lối mòn, NXB Tổng hợp TP.Hồ Chí Minh, 2016, tr.03)
Trả lời các câu hỏi: (Luận đề, luận điểm, lí lẽ, bằng chứng, yếu tố bổ trợ)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản.
Câu 2. Theo tác giả, ông Jonathan và ông Authur giống và khác nhau ở điểm nào?
Câu 3. Từ câu chuyện về ông Jonathan và Authur, tác giả chỉ ra điểm khác biệt mấu chốt giữa thành công và thất bại là gì?
Câu 4. Ngoài sự lí giải của tác giả, anh/chị hãy chỉ ra ít nhất 2 yếu tố khác tạo nên thành công theo quan điểm của mình.
Câu 5. Theo anh chị, vì sao phải biết “trì hoãn những mong muốn tức thời của bản thân” để vươn tới thành công?
Câu 6. Nhận xét về nghệ thuật lập luận trong văn bản trên?
Câu 7. Anh/chị có đồng tình khi tác giả cho rằng “cuộc đời như một viên kẹo thơm ngọt” không? Vì sao?
Câu 8. Từ nội dung đoạn trích, anh/chị rút ra bài học mà mình tâm đắc nhất và lý giải?
LÀM VĂN (4,0 điểm)
Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc hiểu mình và hiểu người.
Hướng dẫn đáp án chi tiết
ĐỌC – HIỂU
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản: Phương thức nghị luận/ Nghị luận
Câu 2: Theo tác giả, ông Jonathan và ông Authur giống và khác nhau ở chỗ:
– Giống: đều có bộ óc thông minh, nhanh nhạy
– Khác: Ông Jonathan là tỉ phú. Ông Authur là người lái xe cho Jonathan.
Câu 3: Từ câu chuyện về ông Jonathan và Authur, tác giả chỉ ra điểm khác biệt mấu chốt giữa thành công và thất bại là: khả năng trì hoãn những mong muốn tức thời, kiềm chế được sự cám dỗ trên đường đời.
Câu 4: Ngoài sự lí giải của tác giả, chỉ ra một điểm khác biệt tạo nên thành công và thất bại theo quan điểm của mình: Học sinh chọn ít nhất 2 lí giải khác, miễn là hợp lí:
– Những mục tiêu và quyết định đúng đắn.
– Sự đam mê và kiên trì.
– Sử dụng thời gian khôn ngoan…
Câu 5: Phải biết “trì hoãn những mong muốn tức thời của bản thân” để vươn tới thành công vì:
+ Cuộc đời ẩn chứa rất nhiều cám dỗ ngọt ngào mà con người khó vượt qua, dễ dẫn đến ham muốn tức thì, hưởng thụ tạm thời và dễ dẫn đến thất bại.
+ Nếu biết vượt qua những cám dỗ tức thì đó có thể đưa con người tới những mục tiêu xa hơn, những kết quả to lớn hơn.
Câu 6: Nhận xét về nghệ thuật lập luận trong văn bản trên:
Bài viết có nghệ thuật lập luận chặt chẽ: lí lẽ rành mạch; có sự kết hợp các phương thức biểu đạt, dẫn chứng xác thực, tạo nên sức thuyết phục cho văn bản
Câu 7:
– HS trình bày quan điểm: đồng tình/không đồng tình/đồng tình một phần.
– Lí giải:
+ Đồng tình, vì: tác giả cho rằng cuộc đời như một viên kẹo thơm ngọt là một ví von để chỉ cuộc đời rất nhiều cám dỗ ngọt ngào đòi hỏi con người phải tỉnh táo kiềm chế để vươn tới thành công.
+ Đồng tình nhưng bổ sung thêm ý kiến riêng: vì cuộc đời có thể như viên kẹo thơm ngọt nhưng cũng có thể như viên thuốc đắng, quan trọng là thái độ ứng phó với cám dỗ cũng như trở ngại để vươn tới thành công.
Câu 8:
HS rút ra bài học mà mình tâm đắc nhất, không vi phạm pháp luật, chuẩn mực đạo đức và có sự lý giải hợp lý. Sau đây là một số gợi ý:
– Khả năng kiềm chế cám dỗ, ham muốn tức thì của bản thân.
– Phải có mục tiêu, kế hoạch và quyết tâm hành động.
– Phải biết kiên nhẫn, tỉnh táo trước cám dỗ………
LÀM VĂN
Mở bài: Giới thiệu vấn đề trong cuộc sống cần bàn luận.
Cuộc đời là những chuyến phiêu lưu trong đó con người là những người du hành không biết mệt mỏi. Vậy để trở thành những người du hành thông thái có vốn tri thức và hiểu biết phong phú thì sao chúng ta cần không ngừng cố gắng, vươn lên, thành quả của mọi nỗ lực là những trải nghiệm đáng quý nhất. Hiểu rõ bản thân và hiểu người khác là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng cuộc sống trọn vẹn và tốt đẹp hơn. Khi chúng ta có cái nhìn sâu sắc về bản thân, biết rõ những gì mình cần, muốn, và cần phải làm để thực hiện ước mơ và mục tiêu của mình, chúng ta đã bước đầu vào hành trình điều hướng cuộc sống của mình theo hướng tích cực.
- Thân bài:
* Trình bày bản chất của vấn đề đời sống
– Giải thích: Hiểu mình và hiểu người là biểu hiện cao của trí tuệ.
+ Hiểu mình là biết rõ những ưu điểm, nhược điểm của mình, hiểu rõ những điều gì là mình thực sự yêu thích và mong muốn cũng như những điều khiến mình không hài lòng trong cuôc sống.
+ Hiểu người là phát hiện chính xác nhu cầu, mục đích, nỗi lo lắng, niềm hi vọng, cách nhìn thế giới, các mối quan tâm, hiện trạng cảm xúc của người khác.
* Xem xét vấn đề dưới nhiều góc nhìn khác nhau, bàn về các khía cạnh của vấn đề.
– Ý nghĩa, vai trò của lòng thấu cảm trong cuộc sống:
+ Trong xã hội có rất nhiều mảnh đời chịu bất hạnh, đau thương, khổ cực, việc chúng ta yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ những người đó làm xoa dịu, giảm bớt nỗi đau của họ, xã hội cũng sẽ phát triển đẹp đẽ, vững mạnh hơn.
+ Khi giúp đỡ người khác, ta sẽ nhận lại sự kính trọng, niềm tin yêu của người khác và lan tỏa được những thông điệp tích cực, tốt đẹp ra ngoài xã hội.
+ Mỗi người biết chia sẻ, yêu thương, giúp đỡ người khác sẽ góp phần làm cho xã hội này giàu tình cảm hơn, phát triển văn minh hơn.
* Bàn luận vấn đề từ góc nhìn trái chiều
– Bàn luận:
Với bản thân: Hiểu mình và hiểu người là một trong những điều kiện quan trọng giúp chúng ta biết cách ứng xử và giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Hiểu người để rồi đáp ứng người, thì kết quả là người cũng sẽ đáp ứng lại mọi điều ta mong muốn. Nếu không hiểu mình và hiểu người thì mội suy nghĩ của ta chỉ là áp đặt hoặc hời hợt, mọi vấn đề gặp phải đều khó giải quyết thấu đáo. Hiểu mình để có cái nhìn cảm thông người khác và hiểu được tất cả những điều người khác nghĩ.
Với xã hội: giúp xã hội trở nên tốt đẹp, văn minh.
+ Phân tích tác động của việc nhận thức đúng đắn về vấn đề đối với cá nhân hoặc cộng đồng.
– Mở rộng:
Phê phán những người sống ích kỉ, hời hợt, vô tâm không hiểu mình mà cũng không hiểu người, sống lạnh nhạt với mọi vấn đề của cuộc sống.
– Bài học:
+ Nhìn nhận lại bản thân một cách nghiêm túc đề thấy ưu, khuyết điểm của mình, hiểu rõ ước mơ khát vọng của bản thân.
+ Hãy tập để ý quan tâm đến mọi người mình gặp gỡ thường ngày trong cuộc sống, trong công việc, lắng nghe những điều họ nói, quan sát những điều họ làm,…
- Kết bài: Rút ra ý nghĩa của việc bàn luận vấn đề.
Cuộc sống luôn có những điều bất ngờ, thú vị, cũng có không ít những khó khăn, trở ngại. Mỗi chúng ta cần tích lũy cho mình tri thức, kinh nghiệm sống, luôn sẵn sàng hành động biến điều không thể thành có thể. Như câu nói nổi tiếng của V.Roduymonexki “Ai muốn tỏa sáng thì phải cháy lên”
Bài viết tham khảo
Cuộc đời là những chuyến phiêu lưu trong đó con người là những người du hành không biết mệt mỏi. Vậy để trở thành những người du hành thông thái có vốn tri thức và hiểu biết phong phú thì sao chúng ta cần không ngừng cố gắng, vươn lên, thành quả của mọi nỗ lực là những trải nghiệm đáng quý nhất. Hiểu rõ bản thân và hiểu người khác là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng cuộc sống trọn vẹn và tốt đẹp hơn. Khi chúng ta có cái nhìn sâu sắc về bản thân, biết rõ những gì mình cần, muốn, và cần phải làm để thực hiện ước mơ và mục tiêu của mình, chúng ta đã bước đầu vào hành trình điều hướng cuộc sống của mình theo hướng tích cực.
Tuy nhiên, cuộc sống không chỉ là về chúng ta mà còn về mối quan hệ và tình yêu thương đối với những người xung quanh. Việc lắng nghe và thấu hiểu người khác với tấm lòng đầy yêu thương là một phần quan trọng của sự tồn tại của chúng ta. Điều này không chỉ giúp chúng ta phát triển mối quan hệ mạnh mẽ mà còn góp phần xây dựng một xã hội văn minh và đoàn kết.
Khi chúng ta biết rõ giá trị và lý tưởng của bản thân, chúng ta có khả năng đưa ra những quyết định thông minh và hành động phù hợp với mục tiêu của mình. Điều này giúp chúng ta trở thành những người tự chủ và thành công hơn trong cuộc sống.
Hiểu mình, hiểu người là việc chúng ta hiểu được bản thân mình cần gì, muốn gì, cần phải làm gì để cuộc sống tốt đẹp hơn. Tiếp đến là việc chúng ta lắng nghe, thấu hiểu những người xung quanh bằng tình yêu thương, tấm lòng để san sẻ với họ một cách chân thành. Đây được xem như một bài học về lẽ sống, cách làm người. Trước hết, việc hiểu chính bản thân mình là bước đầu tiên để có thể thấu hiểu, chấp nhận người khác và xây dựng được những mối quan hệ tốt hơn trong cuộc sống. Khi có được sự nhận thức rõ ràng về những giá trị bản thân, chúng ta thường sẽ dễ dàng đưa ra các quyết định và hành động phù hợp với bản thân hơn. Bên cạnh đó, ta còn có thể định hướng cho hành động của mình và đạt được mục tiêu một cách đúng đắn. Nhưng cuộc sống vốn dĩ không tồn tại nếu chỉ có một cá nhân, cuộc sống được hình thành bởi tình yêu thương giữa người với người. Ta cũng cần biết đặt mình vào vị trí, hoàn cảnh của người khác để cảm nhận, thấu hiểu, cảm thông với họ một cách sâu sắc. Đây là cách bồi đắp lòng nhân ái, giúp con người biết sống yêu thương, biết chia sẻ và có trách nhiệm với cộng đồng. Từ đó, xã hội có thể hướng đến những điều tốt đẹp và văn minh hơn, tạo cơ hội cho nhiều mối quan hệ được hình thành. Tuy nhiên, vẫn có không ít người có tính ích kỷ, nhỏ nhen, chỉ biết đến bản thân mình mà không cần suy nghĩ cho người khác. Lại có những người sống mà không có mục tiêu, lý tưởng, không biết bản thân mình cần gì, muốn gì… Thấu hiểu bản thân là chìa khóa đầu tiên để thấu hiểu cuộc sống.
Để thành công trong cuộc sống và được mọi người yêu quý, chúng ta cần phải rèn luyện cả về trí tuệ lẫn tình cảm. Một trong những yếu tố mà chúng ta nên có chính là việc hiểu mình, hiểu người. Hiểu mình là khi chúng ta biết được ưu điểm, nhược điểm của bản thân, biết mình muốn gì, cần gì và phải làm gì để cuộc sống tốt đẹp hơn. Còn hiểu người là việc chúng ta thấu hiểu tính cách, con người của người đó để từ đó yêu thương, bao dung và trân trọng họ bằng tấm lòng chân thành nhất. Hiểu mình hiểu người sẽ giúp cho bản thân chúng ta có thêm nhiều bài học về lẽ sống, cách làm người. Người hiểu mình là những người hiểu được tính cách, giá trị của bản thân, biết được ưu, nhược điểm của mình, từ đó cố gắng hoàn thiện bản thân mình theo chiều hướng tích cực hơn, tốt đẹp hơn. Bên cạnh đó còn là việc chúng ta biết quan tâm đến cảm nhận của những người xung quanh, sẵn sàng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với người khác, lắng nghe người khác bằng cả tấm lòng chân thành, sự yêu thương, chia sẻ mà không vụ lợi. Hiểu người, hiểu đời còn là việc từ sự cảm thông của người khác chúng ta rút ra được bài học cho bản thân mình để giúp mình và người cùng tốt hơn. Việc hiểu mình, hiểu người sẽ làm cho cuộc sống chúng ta ý nghĩa hơn. Trong xã hội có rất nhiều mảnh đời chịu bất hạnh, đau thương, khổ cực, việc chúng ta yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ những người đó làm xoa dịu, giảm bớt nỗi đau của họ, xã hội cũng sẽ phát triển đẹp đẽ, vững mạnh hơn. Mỗi người biết chia sẻ, yêu thương, giúp đỡ người khác sẽ góp phần làm cho xã hội này giàu tình cảm hơn, phát triển văn minh hơn. Bên cạnh đó vẫn có không ít người có tính ích kỉ, nhỏ nhen, chỉ biết đến bản thân mình mà không cần suy nghĩ cho người khác. Lại có những người sống mà không có mục tiêu, lí tưởng, không biết bản thân mình cần gì, muốn gì… Những người này cần kiểm điểm lại chính mình và thay đổi cách sống. Tình người vô cùng cần thiết và quan trọng trong cuộc sống này, hãy trở thành một người có ích, giàu tình yêu thương để thấy cuộc sống thật đáng sống.
Những hành động và tình thần cho đi và nhận trong cuộc sống này sẽ được lan tỏa rộng rãi hơn, tạo nên một xã hội đầy tình thương và lòng nhân ái. Sự thấu cảm đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống, không chỉ giúp chúng ta hòa hợp với người khác mà còn mang lại những bài học quý báu cho chính bản thân. Hiểu mình, hiểu người có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của mỗi cá nhân. Đó là chìa khóa giúp bạn mở ra cánh cửa của thành công và hạnh phúc. Hãy hướng tâm hồn đến những vùng đất cần sự giúp đỡ của bạn để biết trân trọng hơn những ngày ta còn sống. Hãy đặt chút ích kỷ sang một bên và hãy lắng nghe người khác, bởi đó chính là cách làm cho cuộc sống này trở nên tươi đẹp hơn.
