Đề nghị luận xã hội về bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu :
Đề bài : Đọc đoạn thơ sau và thự hiện các yêu cầu ở dưới
“Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian;
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lạị
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt….
Con gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi ?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa ?
Chẳng bao giờ, ôi ! chẳng bao giờ nữa…
Mau đi thôi ! mùa chưa ngả chiều hôm,”
Câu hỏi : hãy phân tích đoạn thơ trên để làm nổi bật quan niệm về thời gian của Xuân Diệu, anh/ chị có suy nghĩ gì về quan niệm ấy
Hướng dẫn cách làm: Đây là dạng đề nghị luận xã hội rút ra từ tác phẩm văn học, bởi vậy bài viết sẽ có 2 phần : Phần 1 nghị luận văn học, phần 2 trình bày quan điểm cá nhân. Nếu chưa biết cách làm bài nghị luận xã hội về vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học thì các em có thể bấm vào đây :
http://vanhay.edu.vn/nghi-luan-ve-van-de-xh-trong-tac-pham-van-hoc
Dàn ý cho đề bài trên như sau:
Mở bài:
+Giới thiệu bài thơ Vội Vàng, trích dẫn khổ thơ trong đề bài
+Giới thiệu vấn đề nghị luận: Quan niệm về thời gian của Xuân Diệu và của “em”.
Thân bài :
Bước 1 : Phân tích đoạn thơ để làm nổi bật quan niệm của Xuân Diệu về thời gian. Có các ý cơ bản sau:
+Thời gian trôi đi rất nhanh:
Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già
+Thời gian tuyến tính, một đi không trở lại
+Thời gian của vũ trụ thì tuần hoàn nhưng thời gian dành cho mỗi con người là hữu hạn:
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lạị
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
+Thời gian có ý nghĩa nhất của con người là lúc còn trẻ
->>Xuân Diệu gửi gắm thông điệp : Bạn trẻ hãy biết quý trọng thời gian
Bước 2: Nghị luận về thời gian
+Quan điểm : Quan niệm của Xuân Diệu là quan niệm đúng đắn, tiến bộ, thể hiện cái nhìn biện chứng về thời gian
+Chứng minh :HS có thể chứng minh bằng lí lẽ, lập luận, dẫn chứng thực tế
-Sử dụng thời gian để học tập tốt, lao động tốt thì chúng ta sẽ tạo ra nhiều của cải vật chất và tinh thần, góp phần dựng xây đất nước ngày càng giàu đẹp.
-Không biết quý thời gian, phung phí thời gian vào những việc vô bổ, không có mục đích không hướng đến tương lai là chúng ta tự hủy hoại cuộc đời mình.
+Bài học cuộc sống:
-Nhận thức đúng về giá trị của thời gian, tận dụng từng giây từng phút để làm những việc có ích, để ta sẽ không bao giờ hối hận, nuối tiếc vì đã lãng phí, đã để thời gian trôi qua vô nghĩa.
-Trân trọng thời gian, tuổi trẻ, sử dụng thời gian hợp lí
-Sống có ích, có nghĩa khi thời gian chưa trôi qua mất
Kết bài : Khẳng định quan niệm sống đúng đắn
Thời gian qua đi không lấy lại được. Mỗi con người chỉ có một quỹ thời gian nhất định để sống, học tập và lao động. Vậy trong suốt thời gian ấy, chúng ta phải làm gì để đến “khi nhắm mắt xuôi tay, không phải ân hận vì những năm tháng sống hoài sống phí ?” . Đó là câu hỏi lớn đặt ra cho cả đời người, do đó chúng ta phải biết quý thời gian mình đang sống.
Có thể tham khảo thêm một số bài viết này :
Tuyển tập đề thi và những bài văn hay về vội vàng
Bức thông điệp trong bài thơ Vội vàng
Phân tích bài thơ Vội vàng
Phân tích bài thơ Vội vàng 2
Phân tích bài thơ Vội vàng 3
Phân tích bài thơ Vội vàng-4
Phân tích bài thơ Vội vàng 5
