Đọc hiểu Tháng Hai: Tương tư hoa đào, Thương nhớ mười hai,

NĂM HỌC 2023 – 2024

Môn: Ngữ văn      Khối: 11

Thời gian làm bài:120 phút

Đề thi gồm có 02 trang

%

điểm

2

Viết

(5%)

(5%)

(5%)

(5%)

7,5%

10%

10%

12,5%

%

–  Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm.

–  Học sinh không trả lời đúng như đáp án: không có điểm.

–  HS xác định được từ 03 phương thức biểu đạt trở lên: 0,5 điểm;

–  HS xác định được 02 phương thức biểu đạt: 0, 25 điểm.

–   HS xác định được 01 hoặc không xác định được phương thức biểu đạt nào: 0 điểm

–  Tác dụng:

+ Gợi lên một bức tranh nhộn nhịp, tưng bừng, phong phú của các lễ hội ở Bắc Việt mỗi khi vào tháng Hai hàng năm.

+ Nỗi nhớ/hoài niệm của tác giả về tháng Hai, về Bắc Việt; tình yêu quê hương của người con xa quê;

+ Làm cho nhịp văn ngắn, chậm rãi, phù hợp với dòng hoài niệm của nhân vật “tôi”.

–  Chỉ ra các biểu hiện của phép Liệt kê: 0,25 điểm

–  Nêu tác dụng: mỗi ý: 0,25 điểm

+ Niềm yêu mến, thương nhớ, nuối tiếc những đêm tháng Hai xứ Bắc (thể hiện qua các từ ngữ như: yêu quá; thương quá, cái gì cũng thấy qua đi nhanh quá, …);

+ Hoài niệm, ao ước được trở lại với Bắc Việt thân thương (thể hiện qua các từ ngữ như: ước gì, …)

–  Nhận xét:

+ Đó là cảm xúc mãnh liệt của một trái tim đa cảm, yêu thương và gắn bó với quê hương xứ sở.

+ Đó là sự ngợi ca và trân trọng những nét đẹp trong văn hóa truyền thống của dân tộc.

Mỗi ý lớn: 0.5 điểm; mỗi ý nhỏ: 0,25 điểm; Ở Ý lớn 1: nếu HS chỉ nêu

biểu hiện mà không có dẫn chứng thì cho 1/2 số điểm.

– HS có thể lựa chọn 01 trong 03 phương án nhưng cần có lí giải thuyết phục.

Ý 1: 0,25 điểm; Ý 2: 0,75 điểm

giữa yếu tố tự sự và trữ tình trong văn bản trên

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch,

quy nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.

Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: phân tích sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình thể hiện trong văn bản trên

Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý.

–    Yếu tố tự sự: là việc ghi chép lại những khung cảnh thiên thiên; phong tục, lối sinh hoạt của con người Bắc Việt qua hoài niệm của tác giả;

–   Yếu tố trữ tình: là tình cảm, cảm xúc của cái “tôi” tác giả thể hiện thông qua cách diễn đạt tài hoa và ngôn ngữ giàu chất thơ, giàu hình ảnh: niềm yêu mến, nỗi nhớ thương, hoài niệm, mong mỏi khát khao về tháng Hai Bắc Việt, ẩn giấu mong ước hòa bình cho dân tộc.

–   Sự kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình: sự kết hợp hài hòa đan xen, trong tự sự có trữ tình, trong trữ tình có tự sự để vừa vẽ lên bức tranh tháng Hai với các sinh hoạt, lễ hội độc đáo vừa bộc lộ nỗi hoài niệm nhớ thương của tác giả;

–   Đánh giá: Sự kết hợp yếu tố tự sự và trữ tình cho thấy sự quan sát

tinh tế và tình yêu của tác giả đối với Bắc Việt, nỗi nhớ nhung người thân của một người con xa xứ.

–   Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

–  Trình bày rõ quan điểmvà hệ thống ý.

–   Lập luận chặt chẽ thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu phù hợp, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ

nắm bắt cơ hội trong cuộc sống của tuổi trẻ.

Xác định được yêu cầu của kiểu bài nghị luận xã hội: chủ động tìm kiếm cơ hội hay chờ đợi cơ hội đến với bản thân

–  Xác định được các ý chính của bài viết

–  Sắp xếp được các ý hợp lí theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận.

*   Giới thiệu được vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề

*  Triển khai vấn đề nghị luận

–  Giải thích vấn đề nghị luận:

+ Cơ hội/ Chủ động nắm bắt cơ hội/ chờ đợi cơ hội tới.

–  Thể hiện quan điểm của người viết, có thể theo một số gợi ý sau:

+ Chủ động tìm kiếm cơ hội là biểu hiện của lối sống tự chủ của người có năng lực, bản lĩnh; là người làm chủ được bản thân; có tầm nhìn thấu đáo trong quá khứ, hiện tại và tương lai; là tiền đề của sự thành công của tuổi trẻ, …

+ Chờ đợi cơ hội tới là biểu hiện của lối sống thụ động, ỉ lại, trông chờ vào những vận may đối với bản thân; đôi khi đánh mất đi những thời khắc quan trọng trong cuộc đời bởi lối sống thụ động, …

–  Mở rộng, trao đổi với quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác để có cái nhìn toàn diện.

* Khẳng định lại quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho

bản thân.

–   Triển khai được ít nhất hai luận điểm để làm rõ quan điểm của cá nhân.

–   Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

–   Lập luận chặt chẽ thuyết phục: lí lẽ xác đáng, bằng chứng tiêu biểu phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng.

Lưu ý: Học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ quan điểm riêng nhưng phải

phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiêng Việt, liên kết câu trong đoạn văn

diễn đạt mới mẻ.