Bộ đề thi học kì môn Ngữ văn lớp 12 có đáp án. Đọc hiểu văn bản Con đường tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của thanh niên.phân tích để làm nổi rõ vẻ đẹp bi tráng của người lính Tây Tiến qua đoạn thơ
| TRƯỜNG THPT QUẢNG XƯƠNG 2 |
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I NĂM HỌC 2016-2017 Môn Ngữ văn – Khối 12 Thời gian làm bài 90 phút |
Phần 1. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 4.
…Đối với ông già, bà già, thanh niên phải có thái độ kính nhường và hết lòng giúp đỡ, bởi vì một lẽ dễ hiểu là có ông già, bà già thì mới có chúng ta…
Khi đi tàu, đi xe, thanh niên không được chen lấn phụ nữ. Trong trường hợp phụ nữ, nhất là phụ nữ có thai, chưa có chỗ ngồi, thanh niên phải nhường chỗ của mình cho họ…
Trong xã hội ta, nhiều thanh niên biết tỏ lòng thương yêu quý mến nhân dân bằng hành động dũng cảm và hào hiệp; lúc chiến tranh xông pha lửa đạn để bảo vệ tính mạng và tài sản của đồng bào; lúc bình thường cứu giúp trẻ em bị tai nạn,đỡ đần người đi đường bị ốm đau …
Thanh niên phải luôn có tinh thần xung phong, gương mẫu; bất cứ việc gì tập thể cần thì thanh niên phải làm với tinh thần trách nhiệm cao nhất;song phải luôn luôn khiêm tốn thật thà không phô trương, dối trá …
Thanh niên cũng phải dành thì giờ nhất định để giúp đỡ cha mẹ, săn sóc các em, chăm lo một phần công việc gia đình…
(Con đường tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của thanh niên Ngữ văn 12, tập một, NXBGD 2013, trang 37).
Câu 1(1,0 điểm). Nội dung chính của văn bản là gì ?
Câu 2(0,5 điểm). Hãy chỉ ra những biện pháp tu từ được sử dụng dể làm nổi bật lên nội dung của văn bản?
Câu 3(0,5 điểm). Qua văn bản trên, em thấy phẩm chất cần có nhất của thanh niên là gì?
Câu 4(2,0 điểm). Ngoài những phẩm chất cần có ở trên, theo em thanh niên thời đại hiện nay cần có thêm những phẩm chất gì? Vì sao? Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh chị về phẩm chất cần có của thanh niên ngày nay?
Phần 2. Nghị luận văn học (6,0 điểm)
Anh (chị) hãy phân tích để làm nổi rõ vẻ đẹp bi tráng của người lính Tây Tiến qua đoạn thơ sau:
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.
(Tây Tiến –Quang Dũng)
| TRƯỜNG THPT QUẢNG XƯƠNG 2 |
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I NĂM HỌC 2016-2017 Môn Ngữ văn – Khối 12 Thời gian làm bài 90 phút |
Phần1 đọc hiểu (4,0 điểm)
| Câu | Nội dung | Điểm |
| Câu 1 | Nội dung chính của văn bản trên là:nêu những nghĩa cử cao đẹp trong cuộc sống mà thanh niên cần phải làm | 1,0 đ |
| Câu 2 | Những biện pháp tu từ được sử dụng để làm nổi bật lên nội dung của văn bản là: lặp từ vựng (thanh niên, phải), liệt kê (thanh niên phải có thái độ kính nhường và hết lòng giúp đỡ; thanh niên cũng phải dành thì giờ nhất định để giúp đỡ cha mẹ; thanh niên phải luôn có tinh thần xung phong,gương mẫu; thanh niên không đươc chen lấn phụ nữ… | 0,5 đ |
| Câu 3 | Phẩm chất cần nhất của thanh niên là: Có tinh thần xung phong, gương mẫu; việc gì tập thể cần phải làm với tinh thần trách nhiệm cao. | 0,5 đ |
| Câu 4 | Học sinh trả lời theo ý hiểu,có thể tham khảo những ý sau -Thanh niên ngày nay cần phải có sức khỏe tốt để xây dựng sự nghiệp cho bản thân và cống hiến được nhiều hơn cho nhân dân, đất nước. -Thanh niên cần phải có tri thức, có văn hóa để làm chủ các phương tiện công nghệ thông tin góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, cũng như sự phát triển của nền kinh tế tri thức đã và đang được đặt ra trong thời đại ngày nay. -Thanh niên phải sống có lý tưởng cao đẹp, biết giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc. |
2,0 đ |
Phần 2:Nghị luận văn học (6,0 điểm)
HS có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đạt được một số ý sau:
| Ý | Nội dung | Điểm |
| a.Yêu cầu về kĩ năng |
-Biết cách làm bài văn nghị luận văn học . – Kết cấu rõ ràng, chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, văn viết có cảm xúc,gợi hình.Không mắc lỗi; chính tả,dùng từ, viết câu … |
0,5 đ |
| b. Yêu cầu về kiến thức | 1. Giới thiệu vài nét về tác giả và tác phẩm Quang Dũng là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thơ ca kháng chiến chống Pháp. Hồn thơ Quang Dũng phóng khoáng,hồn hậu và tài hoa. Ông thường viết về người lính và xứ Đoài mây trắng . Tây Tiến là linh hồn đời thơ Quang Dũng, tác phẩm xuất sắc của thơ ca kháng pháp.Tác phẩm được thăng hoa từ nỗi nhớ của nhà thơ về một thời Tây Tiến oanh liệt, năm 1948 khi nhà thơ đang đang ở phù lưu chanh. Tây Tiến vốn là đơn vị cũ của Quang Dũng được thành lập đầu năm 1947, chiến sĩ Tây Tiến phần đông là thanh niên Hà Nội, chiến đấu trong hoàn cảnh thiếu thốn và gian khổ nhưng vẫn phơi phới tinh thần lạc quan và tâm hồn lãng mạn. Đoạn thơ vừa nói lên được hiện thực khắc nghiệt,gian khổ, hi sinh của người lính Tây Tiến nhưng cũng cho thấy vẻ đẹp mạnh mẽ, ngang tàng, tâm hồn lãng mạn vượt lên hoàn cảnh và một lý tưởng cao đẹp hiên ngang của tuổi trẻ. |
1,0 đ |
| 2. Phân tích 2.1. Ngoại hình (bi thương), được khắc họa bằng một nét vẽ rất gân guốc, lạ hóa nhưng lại được bắt nguồn từ hiện thực. – “Không mọc tóc”, “quân xanh màu lá”: đều là hậu quả của những trận sốt rét rừng khủng khiếp mà người nào cũng phải trải qua. – Quang Dũng không hề che giấu những gian khổ, khó khăn …Hiện thực ấy được khúc xạ qua bút pháp lãng mạn của Quang Dũng, trở thành cách nói mang khẩu khí của người lính Tây Tiến, cách nói rất chủ động “không mọc tóc” chứ không phải tóc không thể mọc vì sốt rét. |
1,0 đ | |
| 2.2. Ẩn sau ngoại hình ấy là sức mạnh nội tâm (hào hùng) – “Dữ oai hùm” là khí phách, tinh thần của đoàn quân ấy, như mang oai linh của chúa sơn lâm nơi rừng thiêng. – “Mắt trừng” là chi tiết cực tả sự giận dữ, ánh mắt rực lửa căm thù, cháy bỏng khát khao chiến đấu. – Thủ pháp đối lập được sử dụng trong việc khắc họa sự tương phản giữa ngoại hình ốm yếu và nội tâm dữ dội,ngang tàng. |
1,0 đ | |
| 2.3. Thế giới tâm hồn đầy mộng mơ; bên trong cái vẻ oai hùng dữ dằn của họ là những tâm hồn, khao khát yêu đương “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”. Người lính ra đi mang theo trong trái tim mình hình ảnh quê hương và sâu trong đó là hình ảnh người thương. Những giấc mơ mang hình: “dáng kiều thơm” đã trở thành động lực để giúp người lính vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, và cũng là sợi dây thiêng liêng của niềm tin. | 1,0 đ | |
| 2.4. Lý tưởng và khát vọng – Hiện thực: Sự hi sinh của người lính trên chặng đường hành quân,giữa núi cao rừng sâu. – Những từ Hán Việt cổ kính,trang trọng”biên cương,viễn xứ” mang đến sự tôn nghiêm cho những nấm mộ nơi rừng hoang biên giới ấy một bầu không khí thiêng liêng, thành kính. – Cách nói phủ định: “chẳng tiếc đời xanh” tạo hơi thơ mạnh mẽ, thái độ coi thường cái chết,tự nguyện dâng hiến tuổi thanh xuân cho quê hương đất nước. |
1,0 đ | |
| 2.5. Sự hi sinh – Tác giả cố gắng làm giảm đi tính chất bi thương của những mất mát ,cách nói ước lệ “áo bào thay chiếu” làm sang trọng thêm cái chết của người lính, tạo vẻ đẹp tráng sĩ làm mờ đi những khó khăn thiếu thốn trên chiến trường. – “Về đất” là cách nói giảm, nói tránh để bình thường hóa cái chết, thanh thản vô tư sau khi đã làm tròn nhiệm vụ.Cách nói cũng đồng thời tô đậm thêm sự bất tử của người lính . – Sông Mã gầm lên khúc độc hành, vừa dữ dội vừa hào hùng, khiến cái chết, sự hi sinh của người lính không bi lụy mà thấm đẫm tinh thần bi tráng. |
1,0 đ | |
| 3. Đánh giá chung – Có thể nói bằng bút pháp tả thực, Quang Dũng đã nhìn thẳng vào cái bi. Nhưng với cảm hứng lãng mạn, nhà thơ đã phủ lên cái bi ấy một vẻ đẹp bi tráng, lẫm liệt hào hùng. – Với những từ ngữ hình ảnh biểu cảm, những từ Hán- Việt nhà thơ đã xây dựng hình tượng người chiến sĩ Tây Tiến đậm nét bi tráng. Nhưng âm hưởng đoạn thơ vẫn thật hào hùng, người lính có lí tưởng cao đẹp, sẵn sàng cống hiến hi sinh cho tổ quốc, tâm hồn hướng về cái đẹp, với những mộng mơ thời tuổi trẻ. |
0,5 đ |
Xem thêm tuyển tập đề thi học kì môn văn lớp 12 có đáp án , đề thi thử THPT Quốc gia môn Ngữ văn : Đề thi khối 12
