| SỞ GD&ĐT THANH HOÁ
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LAM SƠN
|
KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
KHU VỰC DUYÊN HẢI & ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 10 Thời gian: 180 phút (Không kể thời gian giao đề) (Đề thi gồm: 01 trang, 02 câu) |
Câu 1 (8,0 điểm)
tất cả chúng ta đều được sinh ra
đẹp đẽ
bi kịch lớn nhất chính là
bị thuyết phục rằng chúng ta không đẹp
(Trích sữa và mật, Rupi Kaur, NXB Hội Nhà Văn, 2019, tr. 183)
Hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về bài học sâu sắc nhất mà anh/chị rút ra từ ý thơ trên.
Câu 2 (12,0 điểm)
Trong thời đại ngày nay, khi nhịp sống bị cuốn vào vòng xoáy tốc độ, văn chương có giúp con người sống chậm lại?
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh:………………………………………..; Số báo danh:…………………
| SỞ GD&ĐT THANH HOÁ
TRƯỜNG THPT CHUYÊN LAM SƠN
|
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
KHU VỰC DUYÊN HẢI & ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ ĐÁP ÁN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 10
|
Câu 1 (8,0 điểm)
| CÂU | Ý | YÊU CẦU CẦN ĐẠT | ĐIỂM |
| I
|
1 | Hình thức, kĩ năng | 1.0 |
| Đáp ứng yêu cầu một bài văn nghị luận xã hội | 0.5 | ||
| Trình bày vấn đề một cách khoa học, hấp dẫn | 0.5 | ||
| 2 | Nội dung | 7,0 | |
| 2.1 | Giải thích | 1.5 | |
| – Thí sinh căn cứ vào việc cắt nghĩa, lí giải các hình ảnh, từ ngữ trong ý thơ, có thể rút ra một trong số các bài học sau đây:
* Cắt nghĩa – tất cả chúng ta đều được sinh ra/đẹp đẽ: mỗi người đều có những giá trị riêng, những vẻ đẹp riêng. – bi kịch: nỗi đau đớn đến tột cùng nhưng không sao giải thoát được – bị thuyết phục rằng chúng ta không đẹp: bị tác động, chi phối đánh mất niềm tin vào giá trị của bản thân. * Bài học: – Bi kịch đau đớn nhất của con người là đánh mất niềm tin vào giá trị của bản thân. – Mỗi người đều có giá trị riêng, sức mạnh của con người nằm ở niềm tin vào giá trị của chính bản thân mình. (Có thể chấp nhận các bài học khác, song phải dựa vào ý thơ và có sức thuyết phục) |
|||
| 2.2 | Bàn luận | 4,5 | |
| Từ nhận thức và những trải nghiệm riêng, thí sinh có thể bày tỏ suy nghĩ của bản thân về bài học được rút ra từ ý thơ. Sự bàn luận cần hướng tới các thao tác sau:
– Đưa ra các lí lẽ để lí giải sự sâu sắc, đúng đắn của bài học sống được rút ra. – Nêu và phân tích được một số dẫn chứng, những biểu hiện trong cuộc sống để làm rõ bài học sống. – Mở rộng, bổ sung, nêu phản biện để việc thực hiện bài học sống thực sự có ý nghĩa. |
|||
| 2.3 | Mở rộng, liên hệ | 1,0 | |
| – Cần có nhận thức và thái độ đúng đắn trước sự giá trị của bản thân.
– Định hướng hành trình hoàn thiện bản thân hướng tới một cuộc sống ý nghĩa và tốt đẹp. |
|||
| II
|
1. | Hình thức, kĩ năng | 1.0 |
| 1.1 | Đáp ứng yêu cầu một bài văn nghị luận xã hội | 0.5 | |
| 1.2 | Trình bày vấn đề một cách khoa học, hấp dẫn | 0.5 | |
| 2 | Nội dung | 11 | |
| 2.1 | Giải thích | 1.0 | |
| – nhịp sống: tốc độ sống của con người
– bị cuốn vào vòng xoáy tốc độ: bị kéo vào, cuốn theo tốc độ nhanh, gấp gáp. – sống chậm: là cách sống chú trọng quan sát, lắng nghe để cảm nhận, hiểu và trân trọng những giá trị sống. => Ý kiến đặt ra câu hỏi về chức năng, giá trị của văn chương: khi con người bị cuốn vào nhịp sống gấp gáp, liệu văn chương có thể giúp con người có những khoảng lắng để cảm nhận sâu hơn về cuộc sống, ngẫm nghĩ về những giá trị sống. |
|||
| 2.2 | Bàn luận | 8.0 | |
| – Cuộc sống hiện đại với guồng quay gấp gáp khiến con người bị cuốn theo, trở nên bị động, lệ thuộc, thậm chí còn đánh mất đi những giá trị sống, những cơ hội được sống thực sự. Trong bối cảnh ấy, văn chương như một nẻo về để con người được thoát ra khỏi vòng xoáy tốc độ, sống chậm lại, sống sâu hơn.
– Văn chương giúp con người có những khoảng lắng để khám phá, cảm nhận cuộc sống, suy tư và chiêm nghiệm những giá trị sống đích thực: + Với tác giả, viết là cách thức giúp nhà văn sống chậm lại. Khi viết, nhà văn phải quan sát, nghiền ngẫm để khám phá bản chất hiện thực, bởi vậy nhà văn sống chậm lại, sống sâu hơn, trăn trở suy tư trước cuộc đời và con người. Đó là cơ hội nhà văn đối thoại với cuộc đời và soi ngắm chính mình. + Với người đọc, đọc là cách để mỗi người có khoảng lắng riêng để sống chậm, là hành trình khám phá, nhận thức cuộc sống một cách sâu sắc và toàn diện, cũng là hành trình khám phá và nhận thức, bồi đắp chính mình. – Khi văn chương giúp con người sống chậm, ta sẽ được bồi đắp những trải nghiệm phong phú, mới mẻ, sẽ sống một cuộc đời khác thâm trầm và rộng rãi hơn rất nhiều cuộc đời thực. |
|||
| 2.3 | Mở rộng | 2.0 | |
| – Câu hỏi đã gợi ra sứ mệnh lớn lao của văn chương trong bối cảnh sống hiện đại. Văn chương giúp con người hóa giải những áp lực tinh thần nặng nề, giúp con người thoát khỏi vòng xoáy tốc độ của nhịp sống hiện đại để sống sâu hơn, trân trọng những giá trị sống.
– Giúp con người sống chậm không phải là quyền năng duy nhất của văn chương. Trên thực tế, nhiều tác phẩm văn chương đã thức tỉnh con người sống gấp gáp, sống hết mình để đón nhận đến tận cùng giá trị sống. – Câu hỏi cũng gợi mở những bài học ý nghĩa đối với người nghệ sĩ và người đọc: + Đối với người nghệ sĩ: cần phải hiểu được chức năng của văn chương và sứ mệnh của người cầm bút trong thời đại “tốc độ”, từ đó có thể viết nên những trang văn có thể giúp con người lắng lại để sống sâu hơn. + Đối với người đọc: cần hiểu được những trăn trở, suy tư của nhà văn trong trang sách để hiểu mình, hiểu đời và trân trọng những giá trị sống đích thực. |
