BỘ CÁNH DIỀU
Đề bài
ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu: (Trắc nghiệm)
| Xó bếp
Nơi ấy mẹ ta nhễ nhại mồ hôi đàn con lóc nhóc khóc cười buổi nhá nhem len lén mò cơm nguội bảy sắc cầu vồng trong xó xỉnh lọ lem
Nơi ấy ta nướng khoai lùi sắn xoa xít hít hà… thơm bùi cháy họng lấm tấm đầy đầu bụi bồ hóng lép bép lửa tàu cau râu tôm nấu với ruột bầu húp suông |
Nơi ấy vùng ta còn đun rạ đun rơm
cơm nếp cứ thơm canh cua cứ ngọt con cá kho dưa quả cà kho tép việc vặt giúp bà ta từng quen tay gạo chiêm ghế ngô gạo mùa độn khoai bà dạy ta chữa khê chữa nhão ngọn lửa giữ qua đêm dai trong trấu âm ỉ lòng ta đến bao giờ
Nơi ấy nhá nhem giữa quên và nhớ đỉnh núi hiện lên bóng bà và mẹ mây chiều hôm gánh gạo đưa ta |
tất tưởi đường xa cầu vồng ráng đỏ
Mặt trận dời vào sâu ngày mai ta dừng chân nơi nào khoảng trống phía trước vẫn bỏ ngỏ đâu biết những gì chờ ta đằng kia chỉ biết đời ta khởi đầu từ nơi ấy…
Mặt trận đường 9 – Nam Lào, 1971 (Trích Xó bếp, Tập thơ Mẹ và Em, Nguyễn Duy, NXB Thanh Hoá, 1987)
|
Đề 1: Trắc nghiệm + Tự luận
Lựa chọn đáp án đúng (Mỗi câu 0.5 điểm):
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
- Thể thơ tự do B. Thể thơ lục bát C. Thể thơ lục bát xen lẫn tự do D. Thể thơ bảy chữ
Câu 2. Nơi ấy trong đoạn trích là nơi nào?
- Hiên nhà B. Căn buồng cũ C. Xó bếp D. Mái lá đơn sơ
Câu 3. Dòng nào nêu đúng những hình ảnh miêu tả cuộc sống sinh hoạt ở nơi ấy trong khổ thơ thứ 3?
- Đun rạ đun rơm; cơm nếp; canh cua; con cá kho chuối xanh; quả cà kho cá; gạo chiêm ghế ngô; gạo mùa độn khoai; ngọn lửa giữ qua đêm trong trấu.
- Đun rạ đun rơm; cơm nếp; canh cua; con cá kho dưa; thịt ba chỉ kho tép; gạo chiêm ghế ngô; gạo mùa độn khoai; ngọn lửa giữ qua đêm trong trấu.
- Đun rạ đun rơm; cơm nếp; canh cua; con cá kho dưa; quả cà kho tép; gạo chiêm ghế ngô; gạo mùa độn khoai; ngọn lửa giữ qua đêm trong trấu.
- Đun rạ đun rơm; cơm nếp; canh cua; con cá kho dưa; quả cà kho tép; gạo chiêm ghế khoai; gạo mùa độn ngô; ngọn lửa giữ qua đêm trong trấu.
Câu 4. Nhà thơ nghĩ về “Nơi ấy” trong hoàn cảnh nào?
- Trong một cuộc chiến dữ dội
- Khi đang cô đơn, lạc lõng, một mình nơi xứ người
- Khi đang lênh đênh nơi biến khơi vô cùng, vô tận
- Khoảng thời gian trước khi mặt trận dời vào sâu, người lính không biết trước ngày mai ra sao
Câu 5. Anh/Chị hiểu như thế nào về hình ảnh xó bếp?
- Đó là nơi tầm thường, nhỏ bé nhưng chứa đầy kỉ niệm của người lính chiến với người yêu hiền dịu nơi quê nhà.
- Đó là nơi nghèo khó, đơn sơ nhưng đầm ấm, yêu thương với bao tình cảm gia đình thiêng liêng để người lính chiến luôn hướng về với tất cả tin yêu.
- Đó là nơi ấm áp, yêu thương tình cảm gia đình thiêng liêng mà vợ chồng, con cái sum vầy, hạnh phúc.
- Đó là nơi nghèo khó, đơn sơ nhưng đầm ấm, thiêng liêng với bao tình cảm bà cháu quấn quýt, yêu thương.
Câu 6. Tác dụng của thể thơ được sử dụng trong văn bản trên là gì?
- Phù hợp với xúc cảm mãnh liệt, cồn cào khi nhà thơ diễn tả nỗi nhớ của người chiến sĩ về quê hương xứ sở.
- Phù hợp với xúc cảm thiết tha, nồng nàn khi nhà thơ diễn tả nỗi nhớ của người chiến sĩ về người yêu bé nhỏ nơi quê nhà.
- Phù hợp với mạch xúc cảm tự do, phóng khoáng khi nhà thơ diễn tả nỗi nhớ của người chiến sĩ về xó bếp, nơi bé nhỏ, đơn sơ mà chứa đựng bao nhiêu ấm áp, yêu thương.
- Phù hợp với mạch xúc cảm tự do, phóng khoáng khi nhà thơ diễn tả nỗi nhớ của người chiến sĩ về người bà mỗi sớm chiều nhóm lên ngọn lửa..
Câu 7. Hình ảnh bóng bà và mẹ trong đoạn thơ sau biểu tượng cho điều gì?
… bóng bà và mẹ
mây chiều hôm gánh gạo đưa ta
tất tưởi đường xa cầu vồng ráng đỏ
- Vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong những năm tháng kháng chiến.
- Sức mạnh dân tộc trong hoàn cảnh gian nan.
- Quê hương, đất nước trong những tháng năm bom đạn.
- Những vất vả, nhọc nhằn và những yêu thương vô tận của những người bà, người mẹ Việt Nam.
Trả lời câu hỏi:
Câu 8 (0.5điểm): Nêu tác dụng của phép điệp “Nơi ấy”.
Câu 9 (1.0 điểm): Nội dung hai dòng thơ: đâu biết những gì chờ ta đằng kia/ chỉ biết đời ta khởi đầu từ nơi ấy… có ý nghĩa gì với anh/chị?
Câu 10 (1.0 điểm): Anh/chị có cho rằng “Những vật bé nhỏ đôi khi lại có thể lưu giữ được những kỷ niệm tuyệt vời” không? Tại sao?
Đề 2: Tự luận
Câu 1: Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào? (0.5điểm)
Câu 2: Nơi ấy trong đoạn trích là nơi nào? (0.75điểm)
Câu 3: Anh/Chị hiểu như thế nào về hình ảnh xó bếp? (0.75điểm)
Câu 4: Hình ảnh bóng bà và mẹ trong đoạn thơ sau biểu tượng cho điều gì? (1.0 điểm)
… bóng bà và mẹ
mây chiều hôm gánh gạo đưa ta
tất tưởi đường xa cầu vồng ráng đỏ
Câu 5: Nội dung hai dòng thơ: đâu biết những gì chờ ta đằng kia/ chỉ biết đời ta khởi đầu từ nơi ấy… có ý nghĩa gì với anh/chị? (1.0 điểm)
Câu 6: Anh/chị có cho rằng “Những vật bé nhỏ đôi khi lại có thể lưu giữ được những kỷ niệm tuyệt vời” không? Tại sao? (1.0 điểm)
Câu 7: Thông điệp nào từ văn bản có ý nghĩa nhất với anh/chị? Lí giải. (1.0 điểm)
Hướng dẫn đáp án chi tiết
- ĐỌC – HIỂU
Đề 1: Trắc nghiệm + Tự luận
| Câu | Nội dung | Điểm |
| PHẦN I: ĐỌC HIỂU | 6,0 | |
| 1 | A. Thể thơ tự do | 0,5 |
| 2 | C. Xó bếp | 0,5 |
| 3 | C. Đun rạ đun rơm; cơm nếp; canh cua; con cá kho dưa; quả cà kho tép; gạo chiêm ghế ngô; gạo mùa độn khoai; ngọn lửa giữ qua đêm trong trấu | 0,5 |
| 4 | D. Khoảng thời gian trước khi mặt trận dời vào sâu, người lính không biết trước ngày mai ra sao. | 0,5 |
| 5 | B. Đó là nơi nghèo khó, đơn sơ nhưng đầm ấm, yêu thương với bao tình cảm gia đình thiêng liêng để người lính chiến luôn hướng về với tất cả tin yêu. | 0,5 |
| 6 | C. Phù hợp với mạch xúc cảm tự do, phóng khoáng khi nhà thơ diễn tả nỗi nhớ của người chiến sĩ về xó bếp, nơi bé nhỏ, đơn sơ mà chứa chở bao nhiêu ấm áp, yêu thương. | 0,5 |
| 7 | D. Những vất vả, nhọc nhằn và những yêu thương vô tận của những người bà, người mẹ Việt Nam. | 0,5 |
| 8 | Tác dụng của phép điệp ngữ “Nơi ấy”:
Điệp ngữ “Nơi ấy” lặp lại nhiều lần, đứng ở đầu các khổ thơ trở thành một điệp khúc nhằm nhấn mạnh giá trị thiêng liêng của nơi ấy -“xó bếp”, nơi gắn liền với bao kí ức, hoài niệm thân thương về những người thân yêu của tác giả nơi quê nhà. Góp phần bộc lộ dòng cảm xúc suy tưởng, chân thành và cảm động của nhà thơ khi nhớ về kí ức nơi quê nhà. Điệp ngữ tạo nên giọng điệu thiết tha, tăng liên kết các khổ thơ tạo nên mạch thơ xuyên suốt. Hướng dẫn chấm: – Trả lời được đầy đủ như đáp án: 0,75 điểm – Trả lời được 1 ý: 0,5 điểm |
0,5 |
| 9 | – (1) Hai dòng thơ đã khẳng định: Chúng ta không biết được điều gì đang chờ đợi mình ở tương lai nhưng chắc chắn chúng ta biết cuộc đời mình được bắt đầu từ nơi gần gũi nhất, ý nghĩa nhất – đó là gia đình, là quê hương. (0,25 điểm)
– (2) Hai dòng thơ có ý nghĩa: (0,75 điểm) + Giúp mỗi chúng ta nhận thức sâu sắc được ý nghĩa của gia đình, quê hương. Gia đình, quê hương chính là nơi ta được sinh ra, là nơi ta bắt đầu cuộc đời, là nơi ta thuộc về. + Thức tỉnh trong mỗi chúng ta tình yêu, trách nhiệm với gia đình, quê hương,… Hướng dẫn chấm: – Trả lời được đầy đủ như đáp án: 1,0 điểm – Trả lời được 2 ý (1), (2) nhưng chưa đầy đủ: 0,75 điểm – Trả lời được 1 ý nhỏ của ý 2: 0,5 điểm |
1,0 |
| 10 | – (1) Nêu quan điểm của bản thân (0,25 điểm)
– (2) Lí giải hợp lí: Chẳng hạn, sau đây là một định hướng lí giải (nếu đồng tình): + Vật bé nhỏ đó có thể gắn với những khoảnh khắc đặc biệt trong cuộc đời con người; + Vật bé nhỏ đó có thể là chứng nhân cho một tình huống mà con người ta không bao giờ có thể quên được; + Vật bé nhỏ đó có thể là vật có ý nghĩa quan trọng với thế giới tâm hồn của ai đó, cũng có khi lại là kỉ vật của một người thân yêu,… Hướng dẫn chấm: – Trả lời đầy đủ như đáp án: 0,75 điểm – Trả lời được cả 2 ý (1), (2) nhưng chưa đầy đủ: 0,5 điểm |
1.0 |
Đề 2: Tự luận
| Câu hỏi | Đáp án | Điểm |
| 1 | Thể thơ tự do | 0.5 |
| 2 | Nơi ấy là xó bếp trong đoạn trích | 0.75 |
| 3 | Đó là nơi nghèo khó, đơn sơ nhưng đầm ấm, yêu thương với bao tình cảm gia đình thiêng liêng để người lính chiến luôn hướng về với tất cả tin yêu. | 0.75 |
| 4 | Những vất vả, nhọc nhằn và những yêu thương vô tận của những người bà, người mẹ Việt Nam. | 1.0 |
| 5 | – (1) Hai dòng thơ đã khẳng định: Chúng ta không biết được điều gì đang chờ đợi mình ở tương lai nhưng chắc chắn chúng ta biết cuộc đời mình được bắt đầu từ nơi gần gũi nhất, ý nghĩa nhất – đó là gia đình, là quê hương. (0,25 điểm)
– (2) Hai dòng thơ có ý nghĩa: (0,75 điểm) + Giúp mỗi chúng ta nhận thức sâu sắc được ý nghĩa của gia đình, quê hương. Gia đình, quê hương chính là nơi ta được sinh ra, là nơi ta bắt đầu cuộc đời, là nơi ta thuộc về. + Thức tỉnh trong mỗi chúng ta tình yêu, trách nhiệm với gia đình, quê hương,… |
1.0 |
| 6 | – (1) Nêu quan điểm của bản thân (0,25 điểm)
– (2) Lí giải hợp lí: Chẳng hạn, sau đây là một định hướng lí giải (nếu đồng tình): + Vật bé nhỏ đó có thể gắn với những khoảnh khắc đặc biệt trong cuộc đời con người; + Vật bé nhỏ đó có thể là chứng nhân cho một tình huống mà con người ta không bao giờ có thể quên được; + Vật bé nhỏ đó có thể là vật có ý nghĩa quan trọng với thế giới tâm hồn của ai đó, cũng có khi lại là kỉ vật của một người thân yêu,… |
1.0 |
| 7 | Thông điệp phù hợp (0.5 điểm)
Lí giải. (0.5 điểm) |
1.0 |
