Kinh nghiệm làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống

Cách làm bài Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống

Nhận biết dạng đề Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống

  • Nghị luận về một hiện tượng đời sống và nghị luận về một tư tưởng đạo lí, bên cạnh những nét khác biệt còn rất nhiều điểm tương đồng. Vì vậy học sinh cần nhận diện rõ đề thuộc kiểu bài nào để có cách làm bài phù hợp.
  • Kiểu bài nghị luận về hiện tượng đời sống thường đề cập đến những hiện tượng nổi bật, tạo được sự chú ý và có tác động đến đời sống xã hội như:

+ Ô nhiễm môi trường, sự nóng lên của trái đất, nạn phá rừng, thiên tai lũ lụt…
+ Bạo hành gia đình, Bạo lực học đường, tai nạn giao thông…
+ Tiêu cực trong thi cử, bệnh thành tích trong giáo dục, hiện tượng chảy máu chất xám…
+ Phong trào tiếp sức mùa thi, giúp đỡ đồng bào lũ lụt, tấm gương người tốt, việc tốt, nếp sống đẹp…

Một vài lưu ý về dạng đề Nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống

  • Yêu cầu của kiểu bài này là học sinh cần làm rõ hiện tượng đời sống ( qua việc miêu tả, phân tích nguyên nhân, các khía cạnh của hiện tượng…) từ đó thể hiện thái độ đánh giá của bản thân cũng như đề xuất ý kiến, giải pháp trước hiện tượng đời sống.
  • Cần có cách viết linh hoạt theo yêu cầu của đề bài, tránh làm bài máy móc hoặc chung chung.

Ví dụ: Cùng bàn về vấn đề internet nhưng nếu đề yêu cầu rình bày suy nghĩ về vai trò của internet thì cần nhấn mạnh về vai trò, tác dụng. Còn nếu đề yêu cầu trình bày ý kiến trước hiện tượng “nghiện” internet trong thanh niên hiện nay thì cần chú ý nhiều hơn đến mặt hạn chế và tác động tiêu cực của nó.

  • Ngoài việc trang bị cho mình những kỹ năng làm bài, học sinh cần tích lũy những vốn hiểu biết thực tế về đời sống xã hội.

Các bước làm bài

Bước 1: Miêu tả hiện tượng được đề cập đến trong bài.
+ Giải thích ( nếu trong đề bài có khái niệm, thuật ngữ hoặc các ẩn dụ, hoán dụ, so sánh…)cần làm rõ để đưa ra vấn đề bàn luận.
+ Chỉ ra thực trạng ( biểu hiện của thực trạng)

+ Nhờ đâu em biết những biểu hiện này?
Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng/ qua bài giảng của cô giáo/ qua chứng kiến thực tế…( có thể nêu rõ em biết qua đài nào, báo nào )
+ Hiện tượng diễn ra trên quy mô nào?
 Diễn ra quy mô rộng (Hay hẹp) trên địa bàn toàn quốc/ Các tỉnh thành phố/ thôn xóm/ hay nhà trường. ( có thể nêu rõ  các số liệu về người, thiệt hại… em biết )
+ Mức độ diễn ra?
Diễn ra thường xuyên từng ngày từng giờ Hay hạn chế trong thời gian ngắn?
+ Đối tượng tham gia thực hiện các hành vi này?
  Mọi người/ thanh thiếu niên/ ( có thể nêu rõ  số liệu về người, vụ việc… em biết )
+ Hãy kể hoặc miêu tả một vài  thực tế về con người vi phạm những hành vi bị cấm em chứng kiến hoặc biết?
 Kể 1 chuyện em biết/chứng kiến, theo mẫu : Thời gian địa điểm chứng kiến? nhân vật làm gì? Hậu quả/ kết quả xảy ra.

Bước 2: Phân tích tác hại, các mặt đúng – sai, lợi – hại của vấn đề.

  • Phân tích tác dụng của vấn đề nếu là hiện tượng tích cực.
  • Phân tích tác hại của vấn đề nếu là hiện tượng tiêu cực.
  • Phân tích cả hai mặt tích cực và hạn chế nếu đề có cả hai mặt.

+ Hiện tượng làm ảnh hưởng đến đời sống Xh?
+Hiện tượng làm ảnh hưởng đến con người (đặc biệt học sinh) như thế nào?
Bước 3: Chỉ ra nguyên nhân.
Bước 4: Bày tỏ thái độ, ý kiến đánh giá của người viết về hiện tượng., Giải pháp khắc phục hiện tượng tiêu cực.

– Biện pháp Chung : tuyên truyền cho mọi người có nhận thức về tác dung,tác hại/ Giáo dục cho mọi người hiểu sâu sắc và tự tuyên truyền cho nhau/ Xây dựng hành động và hành động thực tế ứng xử trong cuộc sống ntn cho đúng.
– Biện pháp cá nhân : tự học tập nâng cao nhận thức về cuộc sống/ tìm hiểu sâu sắc về vấn đề và kêu gọi bè bạn và cộng đồng tham gia/ xây dựng những hành động đúng trước (vấn đề đó) trong cuộc sống/ phê phán hành vi xấu, học tập tấm gương tốt.
Kết bài :

– Tóm lược nội dung đã trình bày
– Nêu suy nghĩ về tầm quan trọng của vấn đề đã nghị luận.
– Đưa ra một thông điệp, hay lời khuyên cho mọi người.

Vận dụng

  Gợi ý với dạng bài bàn về một hiện tượng đời sống có tính chất tiêu cực.

Đề bài:
Hãy viết một bài văn ngắn (không quá 600 từ) trình bày ý kiến của anh ( chị) về nạn bạo hành trong xã hội hiện nay.
Gợi ý:
Bước 1: Miêu tả hiện tượng

  • Nạn bạo hành- sự hành hạ xúc phạm người khác một cách thô bạo, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đếnsức khỏe, tinh thần của người khác.
  • Nạn bạo hành thể hiện ở nhiều góc độ, nhiều phương diện của đời sống xã hội: không chỉ là sự hành hạ thể xác người khác bằng bạo lực mà còn hành hạ về tinh thần.
  • Nạn bạo hành diễn ra trong gia đình, trường học, xã hội; phụ nữ, trẻ em thường là nạn nhân của bạo hành.

Bước 2: Nêu nguyên nhân của hiện tượng.

  • Do bản tính hung hăng, thiếu kiềm chế của một số người
  • Do ảnh hưởng của phim ảnh mang tính bạo lực.
  • Do áp lực cuộc sống.
  • Do sự thiếu kiên quyết trong cách xử lí nạn bạo hành.

Bước 3: Tác hại to lớn của hiện tượng.

  • Làm tổn hại đến sức khỏe, tinh thần của con người.
  • Làm ảnh hưởng tới tâm lí, sự phát triển nhân cách, đặc biệt là cử chỉ.

Bước 4: Ý kiến, thái độ của bản thân, đề xuất giải pháp.

  • Cần lên án đối với nạn bạo hành.
  • Cần xử lí nghiêm khắc với những người trực tiếp thực hiện hành vi bạo hành.
  • Cần quan tâm giúp đỡ kịp thời với những nạn nhân của bạo hành.

nghi luan xa hoi

Gợi ý với dạng bài bàn về một hiện tượng đời sống có tính chất tích cực.

Đề bài: Đồng cảm và sẻ chia là một nếp sống đẹp trong xã hội hiện nay. Hãy viết một bài văn ngắn trình bày ý kiến của anh (chị) về nếp sống ấy.
Bước 1: Miêu tả hiện tượng.

  • Đồng cảm: Là biết rung cảm trước những buồn, vui của người khác, hiểu và cảm thông với những gì đang diễn ra xung quanh cuộc đời mình, luôn đặt mình trong hoàn cảnh của mọi người để nhìn nhận vấn đề, từ đó thể hiện thái độ quan tam của mình.
  • Sẻ chia: cùng người khác sẻ chia niềm vui, nỗi buồn, sẵn sàng có mặt khi người khác cần.Không tỏ thái độ thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau của người khác cũng như không ganh ghét, đố kị, nhạo báng vinh quang, niềm vui của họ.
  • Đồng cảm, sẻ chia là nếp sống đẹp, là lối sống được coi trọng trong xã hội ta hiện nay.

Bước 2: Nguyên nhân của hiện tượng.
Lối sống đồng cảm, sẻ chia bắt nguồn từ truyền thống nhân ái của dân tộc ta: : “Lá lành đúm lá rách”, “Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”…

  • Xã hội ngày càng phát triển, nhiều lối sống hiện đại được du nhập vào nước ta nhưng nhân dân ta vẫn giữ được lối sống đồng cảm, sẻ chia.

Bước 3: Tác dụng của lối sống.

  • Làm cho mọi người xích lại gần nhau hơn.
  • Làm cho một dân tộc, một đát nước trở nên vững mạnh.
  • Phê phán lối sống ích kỷ, vô cảm do bị cuốn theo những tham vọng vật chất của nhiều người trong xã hội hiện nay.

Bước 4: Liên hệ bản thân
Phải biết sống đồng cảm, sẻ chia không chỉ trong suy nghĩ, tình cảm mà phải hành động thực tế .
– Có tinh thần giúp đỡ, hi sinh cho những người xung quanh mình.
(Tài liệu sưu tầm )
Đây là bài viết cũ, nó chưa đầy đủ, các em có thể đọc bài viết đầy đủ ở link này nhé :Cách làm bài Nghị luận xã hội
Xem thêm tại đây: http://vanhay.edu.vn/de-nghi-luan-xa-hoi-duoi-dang-mot-cau-chuyen
Các em có thể tham khảo nhiều bài tập nghị luận xã hội 200 chữ ở tags này nhé : Nghị luận xã hội

38 bình luận trong “Kinh nghiệm làm bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống

  1. Cô có thể chỉ em cách làm bài văn nghị luận văn học về một đoạn thơ, bài thơ và miêu tả nhân vật dc k ạ…. em yếu khâu này nên khi làm bài văn chưa tới 5 điểm ạ…
    Em cảm ơn cô nhìu…

    1. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
      1. Yêu cầu.
      – Đọc kĩ một đoạn thơ, bài thơ nắm: hoàn cảnh, nội dung, vị trí,…
      – Đoạn thơ bài thơ có những hình ảnh, ngôn ngữ gì đặc biệt.
      – Đoạn thơ, bài thơ thể hiện phong cách nghệ thuật, tư tưởng tình cảm của tác giả như thế nào?
      2. Các bước tiến hành
      a. Tìm hiểu đề:
      – Đọc kĩ đề, xác định nội dung nghị luận trong bài thơ, đoạn thơ? đề bài yêu cầu cảm nhận đoạn thơ, hay chứng minh nhận định về bài thơ, đoạn thơ đó
      – Thao tác lập luận.
      – Phạm vi dẫn chứng.
      b. Tìm ý: có nhiều cách tìm ý:
      * Tìm ý bằng cách lập câu hỏi: tác phẩm hay ở chỗ nào? Nó xúc động ở tình cảm, tư tưởng gì? Cái hay thể hiện ở hình thức nghệ thuật nào? Hình thức đó được xây dựng bằng những thủ pháp nào?
      * Tìm ý bằng cách đi sâu vào những hình ảnh, từ ngữ, tầng nghĩa của tác phẩm,…
      c. Lập dàn ý:
      * Mở bài:
      – Giới thiệu tác giả, giới thiệu bài thơ, đoạn thơ (hoàn cảnh sáng tác, vị trí,…)
      – Dẫn bài thơ, đoạn thơ.
      * Thân bài:
      – Làm rõ nội dung tư tưởng, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ (dựa theo các ý tìm được ở phần tìm ý).
      – Bình luận về vị trí đoạn thơ, đoạn thơ.
      * Kết bài:
      Đánh giá vai trò và ý nghĩa đoạn thơ, bài thơ trong việc thể hiện nội dung tư tưởng và phong cách nghệ thuật của nhà thơ.

  2. cô ơi giúp em để văn này với
    adam khoo trong tác phẩm ” bí quyết tay trắng thành triệu phú: đưa ra một thống kê : 72% người mua sách để trưng trên kệ sau khi đọc một vài trang; 25% số người mua sách là đọc nhưng không làm theo; chỉ 3% trong số đó ứng dụng vào cuộc sống theo những gì học được trong sách
    Bạn thuộc nhóm % nào ? số liệu thống kê trên có làm thay đổi điều gì về thói quen đọc sách của bạn không ? ( cảm nghĩ về hiện tượng đời sống lớp 10 )

    1. Nghị luận về văn hóa đọc của người dân
      + Luận điểm 1 : Nêu hiện tượng. 72% người mua sách để trưng trên kệ sau khi đọc một vài trang; 25% số người mua sách là đọc nhưng không làm theo; chỉ 3% trong số đó ứng dụng vào cuộc sống theo những gì học được trong sách
      + Luận điểm 2 : Nêu nguyên nhân
      + LĐ 3 : Tác dụng và tác hại
      + LĐ 4 : luận bàn : em thuộc nhóm nào ? dẫn chứng.
      Nêu bài học rút ra : đọc sách ntn cho hiệu quả ?

  3. từ thực tế của việc tuyển sinh đại học 2016 cho thấy rất nhiều trường đại học đã tuyển đủ chỉ tiêu. Bên cạnh đó nhiều học sinh thay vì lựa chọn các trường đại học lại chọn các trường dạy nghề. Anh(chị) hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về vấn đề này.
    Cô ơi giúp em bài này với.!

    1. Vậy thì em làm theo các bước của bài văn Nghị luận về hiện tượng đời sống nhé :
      1. Nêu thực trạng vấn đề :Đổi ms thi cử THPTQG
      Đổi mới như thế nào ? từ 2014 trở về trc thi riêng ĐH và tốt nghiệp. Từ 2015-2016 thi gộp thành kì thi THPTQG, năm 2016-2017 lại đổi mới : thi tổ hợp các môn KHTN KHXH với hình thức trắc nghiệm, điều này gây kko ít áp lực cho hs và gvien
      2. Nêu ưu điểm/ hạn chế của đổi mới
      Việc thiết kế bài thi tổ hợp các môn KHTN và KHXH là một điều chỉnh hợp lý nhằm khắc phục tình trạng học lệch, đồng thời là bước chuẩn bị hình thành các môn học tích hợp về các lĩnh vực này trong tương lai gần.
      Nhiều học sinh lo ngại hai bài thi tổ hợp sẽ làm tăng số môn học phải ôn tập trong khi các em đã ôn thi từ lâu theo các khối thi truyền thống. Thực ra, các em chỉ phải ôn thêm một môn cho hầu hết mỗi khối thi.
      Hạn chế: gây áp lực, hoang mang, 2015 thì hs bị cuốn vào vòng xoáy chơi chứng khoán đỏ đen, 2016 lại có hiện tượng học sinh điểm cao thì trượt, điểm thấp thì đỗ nguyện vọng 2.
      3, Nêu nguyên nhân ( khách quan và chủ quan)
      4. Nêu quan điểm cá nhân em về đổi mới ->> đề xuất giải pháp thi cử
      đổi mới khác với cải cách, đổi mới là một quá trình thường xuyên. Bởi vậy, việc đổi mới, điều chỉnh kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ hàng năm là cần thiết, nhất là khi chúng ta đang triển khai Nghị quyết Trung ương về đổi mới căn bản và toàn diện giáo duc và đào tạo. Vấn đề là việc đổi mới, điều chỉnh cần đáp ứng những yêu cầu sau:
      Thứ nhất, phải bám sát định hướng đổi mới, nhắm đến mục tiêu giáo dục là phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất của học sinh.
      Thứ hai, phải có lộ trình hợp lý, đảm bảo tính khả thi và bền vững, tránh gây sốc cho học sinh và xã hội.
      Thứ ba, phải mang lại hiệu quả thiết thực, giảm tải áp lực và tốn kém cho học sinh và xã hội, kết quả thi khách quan làm căn cứ tin cậy để công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ.
      Phương án thi của Bộ GD&ĐT về cơ bản đã thể hiện tinh thần nêu trên. Tuy nhiên, Bộ cần lắng nghe thêm ý kiến của chuyên gia và người dân, cân nhắc chọn lọc những nội dung điều chỉnh thực sự cần thiết và thiết thực, chuẩn bị kỹ khâu đề thi, nhất là đối với các bài thi tổ hợp khoa học tự nhiên (KHTN), khoa học xã hội (KHXH) và trắc nghiệm môn Toán.
      Trước đề nghị của Hội Toán học về việc hoãn thi trắc nghiệm môn Toán năm 2017, GS.VS Đào Trọng Thi, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng, Hội Toán đang hiểu sai về mục đích của kỳ thi THPT Quốc gia 2017. Đó là kỳ thi 2 trong 1 với mục đích kiểm tra năng lực cơ bản mang tính chất toàn diện của học sinh chứ không phải là một cuộc thi tuyển chọn những người có năng lực xuất sắc về Toán học.

  4. cô ơi giúp em làm đề này với
    “có ý kiến cho rằng: “đề tài viết về người vợ sinh thời trong thơ tú xương là một hiện thân nghệ thuật độc đáo và có giá trị nhân bản to lớn”
    bằng những hiểu biế của anh chị về thơ văn trần tế xương hãy làm sáng tỏ ý kiến trên”
    Cô giúm em với em sắp phải nộp bài rồi ㅠㅠ

  5. Cô ơi giúp em đề này với ạ:
    Trong bài viết ‘bàn về sự tử tế’ trên Báo lao động thủ đô tác giả Đinh Tâm có viết :’đâu đó trong xã hội vẫn xuất hiện những nghĩa cử cao đẹp, ấm tình người. Trên trang xã hội lớn nhất hiện nay, Facebook, ta thường bắt gặp những hình ảnh một chiến sĩ công an dắt cụ già qua đường; một nhóm mạnh thường quân chia sẻ, kêu gọi mọi người chung tay giúp đỡ những hoàn cảnh éo le, hay vận động hiến máu cứu người,…..được mọi người chia sẻ rộng rãi’
    Từ những chia sẻ trên em hãy viết bài văn(khoảng 600 chữ) trình bày những suy nghĩ về người tốt, việc tốt trong xã hội ngày nay.

    1. bước 1 : nêu thực trạng vấn đề
      Tình trạng hút thuốc lá hiện nay diễn biến rất phức tạp và ngày càng gia tăng trong học sinh . Mặc dù các công ty sản xuất thuốc lá vẫn có dòng chữ “Hút thuốc lá có thể gây ung thư phổi” nhưng họ vẫn mặc kệ và dường như không quan tâm đến tác hại của nó
      Bước 2 : nêu tác hại
      Thuốc lá là một chất gây nghiện,,Nó không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của người hút thuốc mà còn ảnh hưởng rất lớn đến những người xung quanh. Thuốc lá vừa ảnh hưởng trực tiếp vừa ảnh hưởng gián tiếp đến mọi người.
      Thuốc lá có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của chúng ta, gây ra nhiều bệnh cho người hút như ung thu phổi, ung thư vòm họng. Nó để lại nhiều hệ lụy mà sau này chúng ta mới nhận ra hoặc nếu nhận ra rồi thì cũng làm ngơ, vẫn cứ hút như một thói quen.
      Thuốc lá còn là “kẻ giết người” gián tiếp. Bạn có biết rằng khi mình hút thuốc đã mang đến rất nhiều nguy hiểm cho những người xung quanh. Chỉ là khói thuốc lan tỏa ra nhưng nó lại là tác nhân gây bệnh cho mọi người, đặc biệt phụ nữ mang thai nếu hít phải nhiều khói thuốc độc hại này thì có thể dẫn đến nhiều hậu quả khó lường.
      Hằng năm có biết bao nhiêu người nhập viện vì bệnh ung thư phổi mà theo xét nghiệm thì nguyên nhân chính là hút thuốc lá. Chỉ vì hút thuốc lá mà suốt quãng đời còn lại họ chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo này. Liệu rằng có quá nghiệt ngã không.
      Hút thuốc lá ngày càng gia tăng, mặc dù các cơ quan chức năng tổ chức các buổi tuyên truyền nhưng dường như chỉ hạn chế được một thời gian, sau đó nó lại tiếp tục tái diễn.

    2. Bước 3 : nêu nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên :
      + nguyên nhân khách quan : do tác đọng của cộng đồng
      + nguyên nhân chủ quan : Do bản thân mỗi người
      Bước 4 : cuối cùng , nêu quan điểm cá nhân em và nêu giải pháp khắc phục :
      Sự nỗ lực của bản thân mình sẽ giúp cho bạn kiềm chế được cơn thèm muốn đó. Mỗi người hãy tự nhận thức được hành vi sai trái, ảnh hưởng đến sức khỏe một cách ghê gớm này mà kìm hãm lại.
      Đối với những cơ sở sản xuất thuốc lá và cơ quan chức năng cần có kế hoạch để giảm thiểu tỷ lệ người hút thuốc lá. Như thế chúng ta đang tạo nên một môi trường lành mạnh hơn. Không khói thuốc thì xã hội sẽ không ngừng phát triển.
      Sự giúp đỡ của mọi người dành cho người hút thuốc lá cũng vô cùng quan trọng, vì nó tác động và ảnh hưởng lớn đến tư tưởng của họ. Bởi vậy mọi người hãy cùng nhau bài trừ hành vi hút thuốc lá đáng trách
      + em cần suy nghĩ và hành động như thế nào trước hiện tượng trên?

  6. Giúp em bài viêt về hiện tương dời sống vơi
    viêt bài văn trình bày suy nghĩ a/c vê hiên tương viêt tử tê trong chương trình chuyên dộng 24h VTV1

  7. Trên đường hành quân những người lính nhìn thấy 1 người phụ nữ bẻ miếng bánh mỳ thành những mảnh nhỏ và đưa cho những đứa con của mình.Chúnh thèm thuồng ngấu nghiến những mẫu bánh mỳ đó.
    -Bà ấy chẳng giữ lại gì cho mình cả – Người sĩ quan lẩm bẩm
    -Có lẽ vì bà ấy ko đói – 1 người lính nói
    -Bởi vì bà ấy là 1 người mẹ – người sĩ quan trả lời.
    Anh (chị) suy nghĩ gì về bà mẹ và những đứa trẻ qua câu chuyện trên.

  8. Cô ơi cô giúp em đề này được không ạ: nêu suy nghĩ của ac về hiện tượng một số bài báo đăng bài với tiêu đề: ” Hoà Bình xả lũ gây ngập lụt”

  9. cô ơi cô giúp e làm đề này được không ạ “Phân tích nhân vật viên quan cai trị trong chữ người tử tù để làm sáng tó ý Kiến:”trong cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, lừa lọc, tính cách dịu dàng và lòng biếtt giá người,viên quan coi ngục là một thanh âm trong trẻo chen giữa 1 bản nhạc và nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”
    mong cô giúp em..e cảm ơn cô .

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *