Đề 1:
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ 1 đến 4:
(1)…Nghe những lời giận dữ đó của Ra-ma, Xi -ta đau đớn đến nghẹt thở, như một cây dây leo bị vòi voi quật nát. Nghe những lời tố cáo trước đông đủ mọi người, Xi-ta xấu hổ cho số kiếp của nàng. Nàng muốn chôn vùi cả hình hài thân xác của mình. Mỗi lời nói của Ra-ma xuyên vào trái tim nàng như một mũi tên. Nước mắt nàng đổ ra như suối . Lấy tà áo lau nước mắt, rồi bằng giọng nghẹn ngào, nức nở, nàng nói :
(2)- Cớ sao chàng lại dùng những lời gay gắt khó tả như vậy đối với thiếp, giống như một kẻ thấp hèn chửi mắng một con mụ thấp hèn ? Thiếp đâu phải là người như chàng tưởng ! Thiếp có thể lấy tư cách của thiếp ra mà thề , hãy tin vào danh dự của thiếp. Suy từ hành vi của loại phụ nữ thấp hèn, chàng đã ngờ vực tất cả phụ nữ, nhưng như thế đâu có phải. Nếu chàng hiểu thiếp chút đỉnh, xin hãy bỏ mối ngờ vực không căn cứ đó đi.
(3)Chàng xem, Ra-va-na đã đụng tới thiếp khi mà thiếp đang chết ngất đi, làm thế nào tránh được ? Về điều đó chỉ có số mệnh của thiếp là đáng chê trách, nhưng những gì nằm trong vòng kiểm soát của thiếp,tức trái tim thiếp đây, là thuộc về chàng. Thiếp có thể làm gì với cái thân thiếp đây, bởi nó có thể phụ thuộc vào kẻ khác, khi thiếp hoàn toàn ở dưới quyền lực của hắn . Thiếp còn gì là thanh danh nếu như chàng vẫn chưa hiểu được thiếp qua tình yêu của thiếp và qua tiếp xúc với tâm hồn của thiếp. Hồi chàng phái Ha-nu-man dò tin tức về thiếp, cớ sao chàng không gửi cho thiếp lời nhắn nhủ: chàng từ bỏ thiếp? Nếu thế thì thiếp đã kết liễu đời mình ngay trước mặt chàng Va-na-ra rồi. Mà sự thể đã như vậy thì chàng chẳng cần mạo hiểm để có thể nguy hại đến thân mình; và các bạn hữu của chàng khỏi phải chịu những phiền muộn , đau khổ . Hỡi đức vua ! Như một người thấp hèn bị cơn giận giày vò. Ngài đang nghĩ về thiếp như một phụ nữ tầm thường. Tên thiếp là Gia-na-ki bởi thiếp có liên quan đến lễ tế sinh của nhà vua Gia-na-ka chứ không phải vì thiếp sinh ra trong gia đình đó ; chỉ có nữ thần Đất là mẹ của thiếp thôi . Vì không thể suy xét cho đúng đắn , chàng không thấy được bản chất của thiếp . Chàng không nghĩ đến vì sao hồi còn thanh niên chàng đã cưới thiếp . Tình yêu của thiếp, lòng trung thành của thiếp nay xem ra hoàn toàn vô ích …
( Trích Ra ma buộc tội, Trang 57, Ngữ văn 10 Tập I,NXBGD, 2006)
1/ Nêu nội dung chính của văn bản?
2/ Xác định biệp pháp tu từ về từ trong phần (1)? Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó là gì?
3/Lập luận trong cách trả lời của Xita với Ra ma như thế nào? Nêu nhận xét từ những lời lập luận đó.
4/ Viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ vẻ đẹp của nàng Xita qua câu nói: trái tim thiếp đây, là thuộc về chàng.
Trả lời:
- Nội dung chính của văn bản: Tâm trạng của nàng Xi-ta khi nghe những lời buộc tội của Rama, đồng thời nàng đã đáp lại bằng lí trí và tình cảm để bảo vệ danh dự của mình.
2/ Biệp pháp tu từ về từ trong phần (1) là so sánh:như một cây dây leo bị vòi voi quật nát;như một mũi tên;đổ ra như suối . Hiệu quả : thể hiện tâm trạng đau đớn tột cùng của nàng Xita trước những lời lẽ xúc phạm của Rama. Rama đã buộc tội nàng trước đám đông – Xita bị đẩy vào một tình huống bi kịch, tuyệt vọng.Niềm tin bị đổ vỡ, danh dự bị tổn thương.
3/ Lập luận trong cách trả lời của Xita với Ra ma :
– Lởi buộc tội của Ra ma được Xita xem là một kẻ thấp hèn chửi mắng một con mụ thấp hèn ;
– Xita cũng lấy danh dự của mình ra để thề rằng nàng trong trắng ;
– Nói rõ Ravan chỉ động vào mình khi mình đã ngất ;
– Khẳng định những gì nằm trong sự kiểm soát của mình đều thuộc về Ra ma ;
– Khẳng định dòng dõi cao quý của mình : là con của thần Đất Mẹ ;
Nhận xét :
- Xita là người thông minh, lập luận chặt chẽ và có sức thuyết phục ;
- Xita cũng đứng trên danh dự trước cộng đồng như Ra ma để minh oan. Vì danh dự , nàng phải bảo vệ sự trong trắng của mình bằng được.
- Xita còn đứng trên thanh danh của bản thân để thanh minh ;
4/ Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu :
-Hình thức: đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trong sáng, cảm xúc chân thành ;
-Nội dung: Lời nói trái tim thiếp đây, là thuộc về chàng toả sáng vẻ đẹp tâm hồn của nàng Xita, đó là tấm lòng thuỷ chung tuyệt vời đã làm xúc động bao thế hệ. Nay trái tim ấy bị tổn thương, nghi ngờ nhưng nàng vẫn khẳng định tình yêu dành cho chồng.
Đề 2:
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi từ 1 đến 4:
“Nói dứt lới, Xi-ta òa khóc. Nàng nói với Lăc-ma-na lúc này đang buồn bả và suy nghĩ ủ ê : Hỡi Lăc-ma-na, em hãy chuẩn bị cho chị một giàn hỏa thiêu. Với nông nỗi đáng buồn hiện nay , đó là phương thức duy nhất cho chị . Chị không muốn sống sau những lời tố cáo lầm lạc như vậy. Chồng chị đã không hài lòng về chị, chàng đã ruồng rẫy chị trước mặt mọi người. Giờ thì chị từ bỏ tấm thân này cho ngọn lửa .
Cố nén cơn giận , Lắc-ma-na nhìn Ra-ma, và qua nét mặt cử chỉ của người anh, Lắc-ma-na đoán được động cơ của anh . Chàng chuẩn bị một giàn hỏa thiêu cho Xi-ta.
Vào lúc đó, chẳng có ai trong đám bạn hữu nói gì với Ra-ma , hoặc nhìn vào chàng : lúc đó nom chàng như một thần Chết vậy .
Ra-ma vẫn ngồi, mắt dán xuống đất. Xi-ta lượn quanh chàng rồi bước tới giàn lửa. Sau khi cúi lạy chư thần , đấng Bra-ma , nàng thưa với thần Lửa A-nhi: Nếu con trước sau một lòng một dạ với Ra-ma thì xin thần hãy bảo vệ con. Ra-ma đã coi một phụ nữ trinh tiết như một kẻ gian dối , nhưng nếu con trong trắng, xin thần A-nhi hãy phù hộ con .
Nói dứt lời , Gia -na-ki lượn quanh giàn thiêu rồi dũng cảm bước vào ngọn lửa . Ai nấy già cũng như trẻ, xem nàng Gia-na-ki đứng trong giàn hỏa. Trước mặt mọi người , trang tuyệt thế giai nhân đó nạp mình cho lửa . Các bậc thánh, các chư thần nhìn Gia-na-ki bước vào lửa chẳng khác một lễ vật trong lễ tế sinh .
Thấy nàng như vậy, như một thiên thần bi đuổi khỏi trời do một thần chú nguyền rủa , các phụ nữ bật ra tiếng kêu khóc thảm thương. Cả loài Rắc-sa-xa lẫn loài Va-na-ra cũng kêu khóc vang trời trước cảnh tượng đó ” .
( Trích Ra ma buộc tội, Trang 58, Ngữ văn 10 Tập I,NXBGD, 2006)
1/ Nêu nội dung chính của văn bản?
2/ Vì sao Xi ta một mặt muốn từ bỏ tấm thân này cho ngọn lửa, mặt khác lại cầu xin thần lửa A Nhi tìm cách bảo vệ con? Tâm lí Xi ta có gì mâu thuẫn?
3/Thái độ của Ra ma và những người xung quanh khi Xi-ta bước vào lửa ra sao? Nêu ý nghĩa hành động nạp mình cho lửa của nàng Xi-ta.
4/ Viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ vẻ đẹp phẩm chất cao quý của người phụ nữ trong cuộc sống hôm nay.
Trả lời:
- Nội dung chính của văn bản: Cảnh nàng Xi-ta bước vào giàn hoả thiêu trước sự chứng kiến của Ra ma và mọi người xung quanh
2/ Xi ta một mặt muốn từ bỏ tấm thân này cho ngọn lửa, mặt khác lại cầu xin thần lửa A Nhi tìm cách bảo vệ con. Bởi vì :
- Nàng muốn chết vì căm giận bởi bị Ra ma buộc tội và ruồng bỏ oan ức ;
- Nàng muốn sống để khẳng định mình trong sạch trước mọi người.
Tâm lí Xi ta có sự mâu thuẫn mãnh liệt giữa con người cá nhân và con người cộng đồng trong bản thân. Nhưng ước muốn được sống để chứng minh mình vô tội còn mạnh hơn muốn chết.
3/ Thái độ của Ra ma và những người xung quanh khi Xi-ta bước vào lửa :
-Lắc-ma-na cố nén cơn giận , nhìn Ra-ma
– Ra-ma trông khủng khiếp như thần Chết, ngồi dán mắt xuống đất.
-Ai nấy, già cũng như trẻ, đau lòng đứt ruột xem Xi-ta đứng trong giàn hoả ;
-Các phụ nữ bật ra tiếng kêu khóc thảm thương ;
-Loài Rắc sa va lẫn loài Va-na-ra cùng kêu khóc vang trời.
Ý nghĩa hành động nạp mình cho lửa của nàng Xi-ta : Xita không chỉ có một tình yêu trong sáng thủy chung mà còn có một lòng dũng cảm để bảo vệ tình yêu. Vẻ đẹp lí tưởng đó của Xita chứa đựng một triết lí nhân sinh sâu sắc: trong mọi chiến thắng, chiến thắng mình là chiến thắng vĩ đại nhất!
4/ Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu :
-Hình thức: đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trong sáng, cảm xúc chân thành ;
-Nội dung: Từ vẻ đẹp của nhân vật nàng Xi-ta, thí sinh bày tỏ suy nghĩ về vẻ đẹp của người phụ nữ trong cuộc sống hôm nay: đức hạnh, tình yêu chung thuỷ và lòng dũng cảm. Đó là vẻ đẹp vừa mang tính truyền thống, vừa hiện đại.
