Viết bài văn nghị luận : “Việc trách nhiệm với cộng đồng có mâu thuẫn với quyền lợi cá nhân hay không?

VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI

(Con người và cuộc sống xung quanh)

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA

MÔN: NGỮ VĂN LỚP 11 – THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 phút

BẢNG ĐẶC TẢ KĨ THUẬT ĐỀ KIỂM TRA

MÔN: NGỮ VĂN LỚP 11 – THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 PHÚT

Ghi chú: Phần viết có 01 câu bao hàm cả 4 cấp độ.

ĐỀ 1 – [Tự luận]

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

BẢN THÂN CHÚNG TA LÀ GIÁ TRỊ CÓ SẴN

(1) Lâu rồi, tôi có đọc được bài phỏng vấn Ngô Thị Giáng Uyên, tác giả cuốn sách được nhiều bạn trẻ yêu thích “Ngón tay mình còn thơm mùi oải hương”. Trong đó cô kể rằng khi đi xin việc làm ở công ty Unilever, có người hỏi nếu tuyển vào không marketing mà làm sales thì có đồng ý không. Uyên nói có. Nhà tuyển dụng rất ngạc nhiên bởi hầu hết những người được hỏi câu này đều nói không. “ Tại sao phỏng vấn marketing mà lại làm sales?”. Uyên trả lời: “Tại vì tôi biết nếu làm sales một thời gian thì bộ phận marketing cũng sẽ muốn đưa tôi qua đó, nhưng đã quá muộn vì sales không đồng ý cho tôi đi”.

Chi tiết này khiến tôi nhớ một câu chuyện khác về diễn viên Trần Hiểu Húc. Khi cô đến xin thử vai Lâm Đại Ngọc, đạo diễn Vương Phù Lâm đã đề nghị cô đóng vai khác. Hiếu Húc lắc đầu: “ Tôi chính là Lâm Đại Ngọc, nếu ông để tôi đóng vai khác, khán giả sẽ nói rằng Lâm Đại Ngọc đang đóng một vai khác”.

Đâu là điều giống nhau giữa họ? Đó chính là sự TỰ TIN. Và tôi cho rằng họ thành công là bởi vì họ tự tin.

Có thể bạn sẽ nói “Họ tự tin là điều dễ hiểu. Vì họ tài năng, thông minh, xinh đẹp, học giỏi…bla…bla … Còn tôi, tôi đâu có gì mà tự tin?”.

Tôi không cho là vậy. Lòng tự tin thực sự không bắt đầu bởi những gì người khác có thể  nhận ra, như gia thế, tài năng, dung mạo , bằng cấp, tiền bạc, quần áo,…Mà nó bắt đầu từ bên trong bạn, tự sự BIẾT MÌNH. Biết mình có nghĩa là biết điều này: Dù bạn là ai thì bạn cũng luôn có sẵn trong mình những giá trị nhất định. ​

Gốc rễ vấn đề là ở chỗ đó, bản thân bạn không đủ để bạn tự tin sao?

          (2) Bản thân bạn-con người độc đáo nhất trên thế gian này. Bạn biết chăng, thế gian này có điều kỳ diệu, đó là không ai có thể là bản sao 100% của ai cả. Bởi thế, bạn là độc nhất, tôi cũng là độc nhất. Chúng ta đều là những con người độc nhất vô nhị, dù ta đẹp hay xấu, có tài hay bất tài,cao hay thấp, mập hay ốm, có năng khiếu ca nhạc hay chỉ biết hát lào khào như con vịt đực…

Vấn đề không phải là hơn hay kém, mà là sự riêng biệt. Và bạn phải biết trân trọng chính bản thân mình. Người khác có thể đóng góp cho xã hội bằng tài kinh doanh hay năng khiếu nghệ thuật,thì bạn cũng có thể đóng góp cho xã hội bằng lòng nhiệt thành và sự lương thiện.

(3) Bạn có thể không bẩm sinh mà học giỏi, nhưng bạn luôn chuyên cần và vượt qua bản thân từng ngày một. Bạn có thể không hát hay, nhưng bạn là người không bao giờ trễ hẹn. Bạn không là người giỏi thể thao nhưng bạn có nụ cười ấm áp. Bạn không có gương mặt xinh đẹp, nhưng bạn rất giỏi thắt cà vạt cho ba, và nấu ăn rất ngon. Chắc chắn, mỗi một người trong chúng ta đều được sinh ra với những giá trị có sẵn. Và chính bạn hơn ai hết, trước ai hết, phải biết mình, phải nhận ra những giá trị đó.

(4) Hơn thế nữa, nếu bạn thực sự tự tin, bạn cũng sẽ biết tôn trọng người khác. Bởi nếu bạn đã hiểu được giá trị của bản thân mình, chắc chắn bạn sẽ hiểu được giá trị của mỗi người bạn gặp . Bạn sẽ nhìn thấy sự giống nhau giữa một ca sĩ nổi tiếng và một người quét rác vô danh, giữa một danh nhân xuất khẩu hàng nghìn tấn thuỷ sản đi nước ngoài và một bà cụ bán cá tươi trong chợ. Bạn sẽ trân trọng những người đó như nhau.

Bản thân mỗi chúng ta là giá trị có sẵn. Nếu bạn muốn có một cơ sở để xây dựng lòng tự tin thì hãy bắt đầu từ đó. TỪ CHÍNH BẢN THÂN MÌNH.

(Trích Nếu biết trăm năm là hữu hạn – Phạm Lữ Ân, NXB Hội nhà văn, 2015, trang 49-51)

* Phạm Lữ Ân: là bút danh của tác giả Đặng Nguyễn Đông Vy và nhà báo Phạm Công Luận. Bút danh Phạm Lữ Ân chỉ dùng duy nhất cho tác phẩm “Nếu biết trăm năm là hữu hạn”

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1: Câu văn nào thể hiện rõ nhất luận đề của văn bản?

Câu 2: Xác định bằng chứng cho luận điểm 2?

Câu 3: Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau “Bạn có thể không bẩm sinh mà học giỏi, nhưng bạn luôn chuyên cần và vượt qua bản thân từng ngày một. Bạn có thể không hát hay, nhưng bạn là người không bao giờ trễ hẹn.?

Câu 4: Tác giả dùng yếu tố bổ trợ nào trong đoạn văn thứ 3?

Câu 5: Mối quan hệ giữa luận đề, luận điểm và luận cứ trong văn bản là mối quan hệ gì?

Câu 6: Mục đích viết của văn bản “Bản thân chúng ta là giá trị có sẵn” là gì?

Câu 7: Chỉ ra tác dụng của việc sử dụng các đại từ nhận xưng “tôi”, “bạn”, “chúng ta” trong văn bản “Bản thân chúng ta là giá trị có sẵn”?

Câu 8: Thông điệp sâu sắc nhất mà anh chị rút ra được sau khi đọc văn bản ““Bản thân chúng ta là giá trị có sẵn” là gì?

PHẦN II. VIẾT (4,0 điểm)

Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận trả lời vấn đề sau: “Việc trách nhiệm với cộng đồng có mâu thuẫn với quyền lợi cá nhân hay không?”

 ĐÁP ÁN HƯỚNG DẪN ĐỀ 1

BÀI VIẾT THAM KHẢO

Trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân: Mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung cho nhau. Trong đời sống xã hội, mỗi cá nhân đều có trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân của mình. Vậy hai vấn đề này có mâu thuẫn với nhau hay không? Đây là một vấn đề cần được giải quyết thấu đáo.

Trách nhiệm với cộng đồng là nghĩa vụ, bổn phận mà mỗi cá nhân cần phải thực hiện đối với cộng đồng, xã hội, bao gồm những hành vi, suy nghĩ, thái độ hướng đến những điều tốt đẹp, chung lợi ích của cộng đồng. Quyền lợi cá nhân là những cái mà mỗi cá nhân được hưởng thụ, được làm theo quy định của pháp luật và đạo đức xã hội.

Trong thực tế, có nhiều trường hợp trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân có mâu thuẫn với nhau, ví dụ: Trong thời kỳ chiến tranh, nhiều thanh niên đã phải rời xa gia đình, quê hương, hy sinh quyền lợi cá nhân như quyền được sống bên gia đình, quyền được phát triển bản thân,… để tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Trong đời sống hiện đại, nhiều người cũng phải hy sinh thời gian, công sức, thậm chí là tiền bạc để tham gia các hoạt động cộng đồng, xã hội. Ví dụ, một người tham gia tình nguyện giúp đỡ người nghèo sẽ phải dành thời gian và công sức của mình cho việc này, điều này có thể ảnh hưởng đến công việc, học tập,… của họ.

Trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Trách nhiệm với cộng đồng là cơ sở để bảo vệ quyền lợi cá nhân. Khi mỗi cá nhân thực hiện tốt trách nhiệm với cộng đồng sẽ tạo ra môi trường sống lành mạnh, an toàn, thuận lợi cho sự phát triển của mỗi cá nhân. Ví dụ, khi mỗi cá nhân thực hiện tốt nghĩa vụ đóng thuế, nghĩa vụ lao động, nghĩa vụ bảo vệ môi trường,… sẽ góp phần xây dựng một xã hội phát triển, văn minh, sạch đẹp. Điều này cũng đồng nghĩa với việc quyền lợi của mỗi cá nhân được đảm bảo, được sống trong một môi trường trong lành, an toàn, có cơ hội phát triển. Quyền lợi cá nhân được bảo vệ sẽ tạo động lực cho mỗi cá nhân phát huy hết khả năng, đóng góp cho cộng đồng. Khi mỗi cá nhân được đảm bảo quyền lợi chính đáng, sẽ cảm thấy được tôn trọng, có cơ hội phát triển bản thân, từ đó có thể đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân có thể mâu thuẫn với nhau. Khi trách nhiệm với cộng đồng đòi hỏi cá nhân phải hy sinh quyền lợi cá nhân quá lớn, vượt quá khả năng chịu đựng của cá nhân thì sẽ dẫn đến mâu thuẫn. Ví dụ, trong thời kỳ chiến tranh, nhiều thanh niên đã phải hi sinh cả tính mạng của mình để bảo vệ Tổ quốc. Khi trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân được thể hiện ở những khía cạnh khác nhau, không thể dung hòa được thì cũng sẽ dẫn đến mâu thuẫn. Ví dụ, một người tham gia hoạt động thiện nguyện cần có nhiều thời gian và công sức, điều này có thể ảnh hưởng đến công việc, học tập của họ.

Có ý kiến cho rằng trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân là hai vấn đề đối lập, trái ngược nhau. Theo quan điểm này, khi thực hiện trách nhiệm với cộng đồng, cá nhân sẽ phải hy sinh quyền lợi cá nhân, điều này là không thể chấp nhận được. Tuy nhiên, quan điểm này là không đúng đắn. Trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân không phải là hai vấn đề đối lập, trái ngược nhau mà có mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung cho nhau. Khi mỗi cá nhân thực hiện tốt trách nhiệm với cộng đồng sẽ tạo ra môi trường sống lành mạnh, an toàn, thuận lợi cho sự phát triển của mỗi cá nhân, từ đó bảo vệ quyền lợi cá nhân.

Trách nhiệm với cộng đồng và quyền lợi cá nhân không phải là hai vấn đề đối lập, trái ngược nhau mà có mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung cho nhau. Mỗi cá nhân cần có ý thức thực hiện tốt trách nhiệm với cộng đồng, đồng thời bảo vệ quyền lợi chính đáng. Đây là cách để xây dựng một xã hội văn minh, hòa bình, phát triển.

===HẾT===