Giáo án Vợ Chồng A Phủ soạn theo 5 hoạt động

Giáo án hội thảo Văn 12
Nhóm Văn- THPT Nam Lý
Tiết 55,56
 
VỢ CHỒNG A PHỦ
(Trích)
Tô Hoài

1. Mục tiêu bài học

Sau bài học, HS đạt được:
1.1.Kiến thức
– Cuộc sống cực nhọc, tăm tối và quá trình đồng bào các dân tộc vùng cao Tây Bắc vùng lên tự giải phóng khỏi cách áp bức, kìm kẹp của bọn chúa đất thực dân.
– Giá trị nhân đạo của tác phẩm trong việc khẳng định sức sống tiềm tàng của con người lao động.
– Những đóng góp của nhà văn trong việc khắc hoạ tính cách nhân vật, sự tinh tế trong việc diễn tả cuộc sống nội tâm, sở trường quan sát, miêu tả những nét riêng về phong tục, tập quán và lối sống của người miền núi Tây Bắc , nghệ thuật trần thuật linh hoạt, lời văn tinh tế mang màu sắc dân tộc và giàu chất thơ.
1.2.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích văn bản VH hiện đại
1.3.Thái độ: Bồi dưỡng tình cảm thẩm mĩ: lòng yêu thương, đồng cảm với con người…
1.4. Định hướng năng lực:
– Năng lực giao tiếp
– Năng lực giải quyết vấn đề
– Năng lực hợp tác.
– Năng lực phân tích, cảm thụ thẩm mĩ.

2. Chuẩn bị của GV và HS

2.1. Chuẩn bị của GV:SGK, SGV, Giáo án, Tài liệu tham khảo
2.2. Chuẩn bị của HS: SGK, bài soạn, tài liệu tham khảo

3. Tổ chức các hoạt động học tập

3.1.Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
3.2. Kiểm tra bài cũ
3.3. Tiến trình bài học
Hoạt động 1: Tình huống xuất phát
Phương pháp/ Kỹ thuật dạy học: Nêu vấn đề, phát vấn
Câu 1: Hãy kể các tác phẩm viết về đề tài người nông dân mà em đã học?
HS: Tắt đèn, Lão Hạc, Chí Phèo
Câu 2: Đề tài miền núi Tây Bắc có trong những tác phẩm nào mà em đã học?
HS: Tây Tiến, Người lái đò Sông Đà, Tiếng hát con tàu
Gv dẫn dắt vào bài:
 
 
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức

• Phương pháp/ Kĩ thuật dạy học: Vấn đáp, dạy học dự án, nêu vấn đề, giải quyết tình huống, hỏi đáp, trình bày một phút, đọc hợp tác,thảo luận nhóm

(2)Hình thức tổ chức hoạt động: cá nhân, nhóm
 

 
                                          Hoạt động 3: Luyện tập
Phương pháp: Trò chơi Ai nhanh hơn
                                          Kĩ thuật: tia chớp
1)  Nội dung chính của đoạn trích giảng “Vợ chồng A Phủ” thể hiện

1. Số phận nô lệ tủi nhục của người dân nghèo miền núi dưới ách thống trị của phong kiến miền núi.
2. Tội ác dã man của thực dân Pháp.
3. Sự cố gắng vươn lên để tự giải phóng của người miền núi.
4. Cả ba điểm trên.
5. Điểm a, c.

2)  Chi tiết nào không có trong hồi tưởng của Mị về hình ảnh đẹp của cuộc sống quá khứ

1. Ngày trước Mị thổi sáo giỏi.
2. Mị có giọng hát rất hay.
3. Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị.
4. Điểm b, c.

3) Tô Hoài đã chọn cách nào sau đây để giới thiệu nhân vật Mị trong đoạn đầu tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”

1. Giới thiệu trực tiếp Mị là con dâu nhà thống lí.
2. Kể món nợ cha mẹ Mị vay của thống lí dẫn đến việc Mị bị bắt là con dâu gạt nợ.
3. Kể chuyện A Sử bắt cóc Mị về làm vợ, Mị trở thành con dâu thống lí.
4. Thủ pháp đối lập gây chú ý của người đọc vào số phận nhân vật: Hình ảnh một cô gái khi làm việc lúc nào cũng cúi mặt “mặt buồn rười rượi” đối lập với cảnh giàu có tấp nập của nhà thống lí, đó chính là Mị không phải con gái mà là con dâu thống lí.

4) Sống trong nhà thống lí Pá Tra, Mị có một số phận tủi nhục, thấp hèn. Tô Hoài đã so sánh thân phận Mị với thân phận của

1. Con trâu.
2. Con ngựa.
3. Con rùa.
4. Cả ba loài vật trên.
5. Dữ kiện a, b.

5) Trong tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” có đoạn Tô Hoài miêu tả: “Ở cái buồng Mị nằm, kín mít, có một chiếc cửa sổ một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào trông ra củng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng. Mị nghĩ rằng mình cứ chỉ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trông ra đến bao giờ chết thì thôi”. Trong các ý nghĩa sau ý nghĩa nào là sâu sắc nhất mà đoạn văn muốn nói.

1. Tả chỗ ở chật chội, tăm tối của Mị ở nhà thống lí để hoàn thiện nỗi khổ của nhân vật.
2. Lên án sự đối xử tàn nhẫn của thống lí đối với Mị.
3. Hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng cho cuộc đời tăm tối, bế tắc, tương lai mờ mịt. Đó là nhà tù giam hãm cả đời Mị.

5) “Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi”, Mị như dã thành người vô cảm. Nhưng cũng có lúc Mị dã bừng tĩnh khát vọng sống. Thời điểm của sự bừng tỉnh đó là khi:

1. Mị ngồi một mình trong căn buồng kín mít của mình.
2. Thấy A Phủ bị trói chờ chết.
3. Tết đến và “những đèm tình mùa xuân đã tới”.
4. Mị bị A Sử trói không cho đi chơi Tết.

6) Tác động của tiếng sáo trong đêm tình mùa xuân dối với Mị:

1. Mị nghe một cách vô cảm, không xúc động.
2. Mị nghe và càng buồn thêm cho số phận.
3. Mị nghe và nhớ về quá khứ với nỗi đau đớn tuyệt vọng.
4. Gợi dậy lòng yêu sống vốn tiềm tàng trong con người Mị dẫn đến hành động đấu tranh tự phát nhưng quyết liệt của cô.

7) Mị đã bừng tỉnh điều gì trong đêm tình mùa xuân (khi nghe tiếng sáo gọi bạn tình).

1. Vượt ra khỏi tâm trạng thờ ơ, nguội lạnh lâu nay, sống lại với những hồi tưởng đẹp của quá khứ.
2. Ý thức về tuổi xuân và bừng tỉnh niềm ham sống của tuổi trẻ.
3. Hành động để thực hiện khát vọng sống: đi chơi Tết như mọi người.
4. Cả ba điểm trên.
5. Điểm a, b.

8) Khi kể về A Phủ, Tô Hoài có dụng ý cho thấy trong anh tiềm ẩn khả năng phản kháng. Điều đó thểhiện ở chi tiết nào sau đây:

1. Lúc nhỏ bị bắt bán xuống vùng thấp không chịu, bỏ trốn lên núi cao.
2. Không sợ bọn nhà quan, đánh A Sử tới tấp.
3. Bị trói vào cột, nhai đứt hai vòng dây mây.
4. Cả ba chi tiết trên.
5. Điểm a, b.

9)  Cảnh xử kiện A Phủ là bức tranh cụ thể sinh động giàu sức tô cáo về một tập tục là hiện thân của cách áp chế kiểu trung cổ ở miền núi. Ý nghĩa lên án là ở chỗ:

1. Cuộc xử kiện diễn ra trong khói thuốc phiện mù mịt.
2. Bị cáo không được trình bày, thanh minh mà chỉ im lặng chịu đòn.
3. Người kiện là thống lí cũng đồng thời là quan tòa cao nhất của buổi xử kiện.
4. Cả ba ý nghĩa trên.                          .
5. Điểm b, c.

10) Giải thích như thế nào là hợp lí với chi tiết: Mấy đêm A Phủ bị trói, Mị thấy nhưng vẫn thản nhiên ngồi thổi lửa, hơ tay bên bếp:

1. Mị là người vô tình vô cảm.
2. Quá quen thuộc với cảnh trói người tàn ác trong nhà thống lí.
3. Mị cũng chỉ là một nạn nhân bất lực, cô cũng có quá nhiều nỗi đau.
4. Cả ba điểm trên.
5. Điểm b, c.

 
                                          Hoạt động 4:  Vận dụng
Phương pháp: Nêu vấn đề, gợi tìm
Kỹ thuật: Đặt câu hỏi
GV đưa bài tập đọc hiểu:“Trong bóng tối, Mị đứng im lặng, như không biết mình đang bị trói. Hơi rượu còn nồng nàn, Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi. “Em không yêu quả pao rơi rồi. Em yêu người nào, em bắt pao nào…”. Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được. Mị không nghe thấy tiếng sáo nữa. Chỉ nghe thấy tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng yên, gãi chân, nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”.

1. Nội dung chính của đoạn văn
2. Các phương thức biểu đạt sử dụng trong đoạn văn?
3. Trong đoạn văn, Mị đã nghe thấy những âm thanh nào? Ý nghĩa của các âm thanh đó với Mị?
4. Nhận xét về các câu văn và cách phối hợp thanh điệu ở cuối các câu văn trong đoạn văn sau: “Mị vùng bước đi. Nhưng tay chân đau không cựa được. Mị không nghe thấy tiếng sáo nữa. Chỉ nghe thấy tiếng chân ngựa đạp vào vách. Ngựa vẫn đứng yên, gãi chân, nhai cỏ. Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa”.Ý nghĩa?

Gợi ý:

1. Nội dung chính: Tâm trạng và hành động của Mị khi bị A Sử trói đứng vào cột nhà trong buồng tối

2.Phương thức biểu đạt: tự sự, biểu cảm

3. Mị nghe thấy âm thanh: tiếng sáo và tiếng chân ngựa đạp vách

Ý nghĩa: tiếng sáo biểu tượng cho ước mơ và sức sống mãnh liệt
Tiếng chân ngựa biểu tượng cho hiện thực nghiệt ngã và số phận bi thảm của Mị

4. Câu văn ngắn với nhịp điệu nhanh mạnh cùng với cách phối hợp thanh điệu ở cuối mỗi câu phần lớn là thanh trắc( được, nữa, vách, cỏ, ngựa)=> khiến đoạn văn như trĩu nặng tâm tư, hiện hình rõ nét nỗi đau về thể chất lẫn tinh thần ở Mị, nỗi đau cứ nối tiếp nỗi đau.

 Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng
GVyêu cầu hs về đọc thêm một sô tác phẩm của Tô Hoài viết về đề tài miền núi để tìm hiểu một số phong tục của người dân tộc.

4. Dặn dò

– Học bài và hoàn thiện nội dung bài học qua phần luyện tập vận dụng.
– Chuẩn bị soạn bài Vợ nhặt