Nghị luận xã hội :suy nghĩ về vai trò của tình cảm gia đình đối với đời sống mỗi con người

Trong đoạn kết của bộ phim Fast and Furious 7 (Quá nhanh, quá nguy hiểm), sau khi cùng nhau trải qua hàng loạt khó khăn để bảo vệ gia đình của mình, nhân vật Dom đã nói với người anh em của mình rằng: Cho dù cậu có ở đâu, cách hàng dặm xa hay là nửa vòng trái đất, cậu sẽ mãi ở trong tim chúng tôi và chúng tôi sẽ mãi là gia đình của cậu.
Từ câu nói trên, anh (chị) hãy viết một bài văn nghị luận ngắn (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ về vai trò của tình cảm gia đình đối với đời sống mỗi con người.
ĐÁP ÁN :
Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận xã hội (0,5 điểm)
Trình bày đầy đủ các phần Mở bài, Thân bài, Kết luận. Phần Mở bài biết dẫn dắt hợp lí và nêu được vấn đề; phần Thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn liên kết chặt chẽ với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề; phần Kết bài khái quát được vấn đề và thể hiện được nhận thức của cá nhân.
Xác định đúng vấn đề cần nghị luận (0,5 điểm)
Khẳng định giá trị và tầm quan trọng của tình cảm gia đình đối với đời sống mỗi con người. Tình cảm gia đình có thể là tình cảm giữa những con người cùng huyết thống nhưng bên cạnh đó còn là tình cảm gắn kết giữa người và người trong xã hội dành cho nhau.
Lưu ý: Những học sinh không mở rộng được vấn đề tình cảm gia đình của những người ngoài huyết thống được 0,25 điểm cho ý này.
Chia vấn đề cần nghị luận thành các luận điểm phù hợp, hình thành bài văn hoàn chỉnh (1.0 điểm)
Mở bài:
Trong những thời điểm khó khăn nhất của cuộc sống, mỗi người trong chúng ta đều tìm đến những điểm tựa tinh thần, những điểm tựa vực chúng ta dậy khỏi những khó khăn, vấp váp tưởng chừng không thể vượt qua được. Một trong số những điểm tựa vô cùng quý giá đối với mỗi cá nhân là tình cảm gia đình. Tình cảm gia đình mang đến sức mạnh vô giá mà không cá nhân nào có thể phủ nhận được, trở thành điều đáng giá nhất còn lại sau khi trải qua nhiều mối quan hệ khác nhau trong xã hội. Thứ tình cảm quý báu đó được nhắc tới một cách đầy lắng đọng trong đoạn kết bộ phim Fast and Furious 7 (Quá nhanh, quá nguy hiểm), sau khi cùng nhau trải qua hàng loạt khó khăn để bảo vệ gia đình của mình, nhân vật Dom đã nói với người anh em của mình rằng: Cho dù cậu có ở đâu, cách hàng dặm xa hay là nửa vòng trái đất, cậu sẽ mãi ở trong tim chúng tôi và chúng tôi sẽ mãi là gia đình của cậu. Câu nói neo đậu mãi trong tâm trí người xem về tình cảm cao quý mà bền vững.
Thân bài:
Giải thích (0,5 điểm)
Giải thích từ ngữ: gia đình hiểu theo nghĩa hẹp là sự gắn kết giữa những người có cùng máu mủ, huyết thống, cùng một nhà, đó là tình cảm đẹp đẽ mà ai cũng cần nâng niu, trân trọng bằng cả tấm lòng mình. Mở rộng hàm nghĩa của từ gia đình, đó là sự gắn kết giữa người với người trong xã hội ngay cả những người không cùng huyết thống với nhau.
Tình cảm gia đình là thứ tình cảm đặt trong mối quan hệ giữa những người thấn cùng máu mủ, ruột rà, là điều thiêng liêng mà không ai có thể phủ nhận được.
Giải thích ý kiến: Ý kiến là lời tâm sự của nhân vật Dom nói với người anh em của mình thể hiện tình cảm gia đình có thể vượt ra khỏi rào cản của khoảng cách địa lí (Cho dù cậu có ở đâu, cách hàng dặm xa hay là nửa vòng trái đất) để mãi lưu giữ được thứ tình cảm trong trẻo đó trong trái tim (cậu sẽ mãi ở trong tim chúng tôi). Tình cảm gia đình là thứ tình cảm không điều gì xóa nhòa được, không điều gì có thể cản trở và làm nó trở nên nhạt nhòa được (chúng tôi sẽ mãi là gia đình của cậu.
Tóm lại: Câu nói đã thể hiện sức mạnh của tình cảm gia đình như mộ điểm tựa tinh thần có thể giúp con người vượt qua mọi rào cản của không gian, thời gian để đem đến cho mỗi cá nhân những giá trị sống tốt đẹp nhất. Tình cảm gia đình không bó hẹp trong phạm vi sự gắn kết giữa những người cùng huyết thống mà hiểu rộng ra, những người ngoài huyết thống vẫn có thể có được tình cảm cao quý này, khi đó “gia đình” được hiểu là cộng đồng, là xã hội nhân quần.
Phân tích, bình luận ý kiến (0,5 điểm)
Tình cảm gia đình được thể hiện trên những phương diện nào?
Tình cảm gia đình trước hết là tình cảm mà những người trong gia đình dành cho nhau, đó có thể là tình mẫu tử, tình phụ tử hoặc tình cảm vợ chồng, anh em trong một nhà. Mỗi tình cảm nhỏ đó có bền vững, có sâu nặng thì tình cảm gia đìh mới thực sự mang ý nghĩa vốn có của nó.
Tình cảm gia đình ngoài của những con người có cùng huyết thống dành cho nhau còn là của những con người không cùng huyết thống. Đó cũng là tình cảm đáng trân trọng, thậm chí còn rất quý giá bởi họ đến với nhau không vì bất cứ ràng buộc nào về máu mủ mà chỉ đơn giản là thứ tình cảm cao quý đó được dành cho nhau từ cách họ quan tâm đến nhau, cộng tác với nhau trong công việc, …
Tình cảm gia đình có nhiều cách để thể hiện, đôi khi những sự quan tâm rất nhỏ lại làm nên những điều rất lớn như câu nói khuyết danh: Nhiều người đi tìm những sự lớn lao, vĩ đại ở những nơi rất xa mà không biết rằng thế giới được tạo ra từ những điều rất nhỏ.
Dẫn chứng: Sự quan tâm mà người con dành cho cha mẹ có thể làm cho cha mẹ ấm lòng, Trong những lần cha mẹ đi làm đồng vất vả giữa trời oi bức, không cần phải điều hòa mát lạnh mới làm tan mệt mỏi mà đơn giản chỉ là cốc nước chanh pha vội của người con cũng làm cho cha mẹ cảm thấy xua tan đi những mệt mỏi của công việc. Đó là những điều vô cùng giản dị của tình cảm gia đình.
Tại sao tình cảm gia đình có thể vượt qua rào cản của không gian địa lí?
Tình cảm gia đình có thể khiến con người luôn cảm thấy gần nên nhau cho dù đang ở khoảng cách rất xa nhau. Điều này có được vì người ta có thể gửi gắm những tình cảm yêu thương, gắn bó với nhau bằng tấm lòng của mình, luôn nghĩ đến nhau, đó chính là khi tình cảm gia đình được thể hiện một cách thầm kín ở mỗi cá nhân.
Khoảng cách địa lí càng xa đôi khi lại chính là nguyên nhân làm khắc sâu hơn nỗi nhớ, khắc sâu niềm mong ngóng của những người thân trong gia đình. Quy luật tình cảm đó thật khó giải thích nhưng lại là điều mà mỗi người trong chúng ta đều phải công nhận.
Nếu những người trong gia đình thực sự muốn dành tình cảm cho nhau thì không điều gì có thể là rào cả. Kể cả một nửa vòng trái đất như nhân vật trong phim với người anh em của mình thì đó cũng chỉ là một khoảng không gian rất ngắn so với thứ tình cảm cao đẹp này.
Dẫn chứng: Bức thư của người cha Đỗ Xuân Thảo gửi cho người con là cậu bé Đỗ Nhật Nam (được ghi lại trên mạng Internet) đã thể hiện tình cảm sâu sắc, đó là lòng tự hào, lòng nhớ mong da diết đến người con của mình cho dù khoảng cách địa lí rất xa. Tình cảm của cha dành cho con là một biểu tượng của tình cảm gia đình vô cùng thiêng liêng và cao quý.
Tại sao tình cảm gia đình có thể vượt qua rào cản về thời gian, tồn tại mãi mãi trong tâm trí mỗi con người?
Tình cảm gia đình là thứ tình cảm đẹp, có thể tồn tại vĩnh hằng bởi những gì thuộc thế giới tinh thần là những gì cao quý nhất, bền vững nhất.
Cuộc sống luôn tiềm ẩn những giá trị tốt đẹp, nó không thể nào bị mất đi trong thế giới con người nếu người ta có ý thức trân trọng và giữ gìn nó.
Tình cảm gia đình đem đến cho mỗi cá nhân những điều gì?
Tình cảm gia đình trước hết là những điểm tựa tinh thần vô cùng vững chãi để con người có thể vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Nó là nơi mỗi con người có thể tìm thấy niềm tin, sự hi vọng để vượt qua những cản trở trên con đường mà mỗi người gặp phải để vượt qua chúng một cách dễ dàng.
Tình cảm gia đình là tình cảm gắn kết diệu kì mà cuộc sống đem lại cho mỗi con người, là thứ con người tìm về sau một chặng đường dài mệt mỏi.
Trong xã hội hiện nay, vòng xoáy tranh đua ngày càng cuốn con người đi đến những mối quan hệ phong phú trong xã hội thì tình cảm gia đình lại càng trở nên quý giá đối với mỗi con người, là liều thuốc tinh thần vô giá mà không gì có thể thay thế được. Nó được đặt cạnh những thứ tình cảm khác nhưng luôn chiếm vị trí cao trong đời sống tinh thần của mỗi con người.
Nếu không có tình cảm gia đình, con người sẽ trở nên khô cằn, dường như đánh mất hẳn một phần quan trọng nhất của cuộc sống. (Học sinh có thể liên hệ đến những trường hợp trẻ em không được bồi đắp bởi tình cảm gia đình sẽ thiếu hụt đi nhiều điều quan trọng mà đáng ra những trẻ em đó có thể nhận được).
Để giữ vững tình cảm gia đình, mỗi con người cần ý thức được những điều gì?
Mỗi con người cần ý thức được vai trò quan trọng của tình cảm gia đình đối với cuộc sống của mỗi con người để giữ gìn nó, giữ lửa cho nó luôn cháy mãi. Tình cảm gia đình là thứ cao quý, vô cùng bền vững nhưng nếu không biết trân trọng thì chính chúng ta sẽ đánh mất đi thứ tình cảm cao đẹp đó.
Để tình cảm gia đình bền vững, mỗi người cần ý thức thực hiện từ những điều nhỏ nhất. Những sự quan tâm nho nhỏ dành cho nhau sẽ làm cho tình cảm gia đình trở nên đẹp hơn, ý nghĩa hơn, nhân văn hơn.
Tình cảm gia đình giữa những người ngoài huyết thống thể hiện vẻ đẹp như thế nào? Vai trò của nó đối với mỗi cá nhân trong xã hội.
Không phải chỉ những người có huyết thống mới nảy sinh tình cảm gia đình. Chúng ta có thể nhắc đến những người ngoài huyết thống nhưng vẫn có sự quan tâm, chia sẻ với nhau như những người thân trong gia đình. Dẫn chứng về một số trường hợp những đứa trẻ mồ côi không có nơi nương tựa, các em không được hạnh phúc như những đứa trẻ khác là được gọi mẹ, gọi cha. Các em xứng đáng có được những điểm tựa tinh thần từ những tấm lòng nhân ái trong xã hội, các bà mẹ phụ mẫu nhân từ cưu mang các em. Đó chính là tình cảm gia đình các em nhận được. Tuy rằng không phải là những người cùng huyết thống với các em. Trong xã hội hiện nay các em là những người đáng được quan tâm nhất.
Những “người anh em”, những “gia đình” đặc biệt, không phải mang quan hệ huyết thống được tạo ra từ chính sự quan tâm, sẻ chia, thậm chí là hi sinh cho nhau là điều vô cùng cần thiết trong sự phát triển của xã hội. Bởi chỉ khi con người biết nghĩ về người khác, nghĩ cho người khác bằng tấm lòng chân thành của mình thì các công việc mới có thể được thực hiện suôn sẻ.
Đặc biệt trong xã hội hiện đại, quan hệ xã hội được mở rộng nhiều, thang đo các giá trị xã hội bị đảo lộn hoặc bị thay thế bằng các thang đo giá trị khác thì tình cảm gắn kết giữa người với người trong xã hội là mắt xích vô cùng quan trọng để gắn kết con người, giúp xã hội phát triển mà vẫn tuân theo những quy luật muôn thuở của đời sống, giúp những tình cảm tốt đẹp không bao giờ phai nhạt.
Dẫn chứng: Học sinh chỉ ra những tấm lòng hảo tâm, những con người sẵn sàng hi sinh vì người khác trong xã hội. Họ coi những người đó không chỉ là cộng tác với mình trong công việc mà coi đó chính là gia đình thứ hai đặc biệt của họ …
Chẳng hạn tấm lòng của người giàu có nhất thế giới, tấm gương về ý thức vượt lên trên tất cả những thứ tầm thường để vươn lên giành lấy ước mơ, theo đuổi đam mê – Bill Gates. Ông dành 95% số tài sản của mình để từ thiện. Đó là cách mà ông dành thứ tình cảm “gia đình lớn” trong xã hội cho những người gặp bất hạnh.
Bài học nhận thức và hành động (0,5 điểm)
Tình cảm gia đình là cao quý, vì vậy mỗi người cần ý thức được giá trị của nó và biết trân trọng thứ tình cảm đó.
Những kẻ không biết quý trọng tình cảm gia đình sẽ nhận những hậu quả thích đáng.
Xây dựng ý thức cho mỗi cá nhân về việc tạo dựng tình cảm “gia đìnnh” đối với những người xa lạ, không cùng huyết thống trong xã hội.
Bài học nhận thức, hành động của bản thân.
Kết bài:
Mỗi cá nhân đều có những khoảng lặng cho riêng mình. Có những người tìm khoảng lặng trong tình bạn, có những người thấy cuộc sống của họ ý nghĩa trong tình yêu và có những người cho rằng tình cảm gia đình là khoảng lặng ý nghĩa nhất trong cuộc sống của họ. Cuộc sống vẫn xoay vần, xã hội vẫn tiếp diễn từng nhịp đều đặn của nó nhưng tình cảm gia đình vẫn là những điểm tựa vô cùng giá trụ đối với mỗi con người, là nơi mà con người vẫn hướng về sau một hành trình dài mệt ỏi của cuộc sống lợi danh.
Học sinh có thể kết bài từ những hướng khác để bài làm được sinh động hơn.
Sáng tạo (0,5 điểm)
Có nhiều cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo (viết câu, sử dụng từ ngữ, hình ảnh và các yếu tố biểu cảm …); thể hiện được thái độ và quan điểm riêng, sâu sắc nhưng không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Chính tả, dùng từ, đặt câu (0,5 điểm)
Xem thêm : Bộ đề Nghị luận xã hội hay