Đề thi lớp 10, nghị luận vở chèo Lưu Bình Dương Lễ

– Đồng tình

– Lí giải: Vì giúp đỡ bạn bè trong lúc khó khăn hoạn nạn là điều cần làm, và cũng chỉ có cách làm như thế mới tạo đủ động lực để Lưu Bình (bạn của Dương Lễ) quyết tâm dùi mài kinh sử để đỗ đạt.

Phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích đã cho ở phần Đọc hiểu.

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng hợp lí.

Sau đây là một số gợi ý:

I. MỞ BÀI

– Giới thiệu đoạn trích: “Lưu Bình – Dương Lễ” là một vở chèo dân gian nổi tiếng, đã ghi tạc vào trí nhớ dân gian với câu chuyện Dương Lễ cho vợ mình đi nuôi bạn ăn học. Đoạn trích trên đây là một cảnh nhỏ của vở kịch, nhưng vẫn đủ cho ta thấy những nét đặc sắc về mặt nội dung và nghệ thuật của vở kịch này.

– Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: Trong bài viết sau đây, chúng ta sẽ cùng đi vào phân tích, đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của đoạn trích nói trên.

II. THÂN BÀI

1. Tóm tắt đoạn trích: Đoạn trích là cảnh chia tay giữa Dương Lễ và Châu Long, trước khi Châu Long lên đường đi nuôi Lưu Bình ăn học.

2. Xác định và phân tích, đánh giá chủ đề:

a. Xác định chủ đề: Qua cuộc chia tay của vợ chồng Lưu Bình – Châu Long, đoạn trích cho thấy sự lưu luyến của hai vợ chồng Lưu Bình Dương Lễ; ca ngợi tình cảm thủy chung son sắt mà Dương Lễ và Châu Long dành cho nhau.

b. Phân tích, đánh giá chủ đề:

– Đoạn trích đã tập trung ca ngợi tình cảm vợ chồng của Dương Lễ và Châu Long: Họ yêu nhau mặn nồng, nên khi chia tay thì vô cùng quyến luyến.

– Tuy nhiên, ta cũng thấy, cả Châu Long và Dương Lễ đều đã đặt lợi ích của người khác lên trên tình cảm của mình. Dương Lễ thì vì bạn, Châu Long thì vì ý nguyện của chồng. Cho nên chủ đề của đoạn trích có tính nhân văn cao cả.

– Chủ đề đoạn trích đã gửi gắm đến chúng ta những thông điệp ý nghĩa: Con người sống trong cuộc đời, phải trọn vẹn tình và nghĩa, phải hy sinh tình cảm riêng tư để cứu giúp bạn bè trong lúc khó khăn hoạn nạn.

3. Phân tích, đánh giá những nét đặc sắc về nghệ thuật:

– Xây dựng tình huống: Tình huống chính của đoạn trích là cảnh chia tay giữa Dương Lễ và Châu Long. Tình huống này đã giúp thể hiện được tình cảm gắn bó mặn nồng của đôi vợ chồng trẻ, khiến họ vô cùng bịn rịn lưu luyến lúc chia tay. Nó cũng giúp thể hiện phẩm chất cao đẹp của cả hai nhân vật: đó là tấm lòng cao thượng, đức hy sinh, niềm tin mãnh liệt và tấm lòng thủy chung son sắt trong tình cảm vợ chồng.

– Xây dựng nhân vật: Đoạn trích có hai nhân vật xuất hiện, và đều là nhân vật chính: Đó là Dương Lễ và Châu Long. Các nhân vật trong đoạn trích mang đặc trưng của nhân vật chèo, đó là có tính cách nhất quán, không thay đổi:

+ Dương Lễ là một con người cao thượng, sống có tình nghĩa với bạn bè. Chính vì thế mà khi Lưu Bình gặp khó khăn, Dương Lễ đã tìm cách để giúp đỡ. Vì hành động giúp đỡ này mà chàng phải xa lìa người vợ dấu yêu. Dương Lễ cũng là một người chồng hết lòng yêu thương vợ, điều này được thể hiện ở sự quyến luyến của chàng trong cuộc chia tay với Châu Long.

+ Châu Long là một người phụ nữ yêu thương chồng hết mực: Vì chồng, nàng không quản ngại khó khăn, sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm đi nuôi bạn chồng ăn học. Tình yêu thương chồng còn thể hiện ở thái độ lưu luyến trong buổi chia tay.

Có thể nói, Dương Lễ và Châu Long không chỉ là vợ chồng, mà còn là đôi bạn tri âm tri kỉ.

– Lời thoại: Lời thoại của đoạn trích mang đặc trưng của lời thoại chèo, có kết hợp giữa nói và hát, lời thoại có vần điệu như thơ. Lời thoại trong đoạn trích đã góp phần bộc lộ nội tâm và tính cách nhân vật, giúp chúng ta hiểu được tình cảm vợ chồng sâu nặng, cũng như nhân cách cao đẹp của đôi vợ chồng Lưu Bình và Dương Lễ.

III. KẾT BÀI

– Khẳng định khái quát những nét đặc sắc về chủ đề và nghệ thuật của đoạn trích: Có thể nói, đoạn trích mà chúng ta vừa đi vào phân tích, đánh giá ở trên là một đoạn trích hay, đặc sắc về mặt nội dung và nghệ thuật trong vở chèo cổ “Lưu Bình Dương Lễ”.

– Nêu ý nghĩa của đoạn trích đối với bản thân và người đọc: Đoạn trích như thầm nhắc chúng ta, trong cuộc sống, cần trượng nghĩa, cần yêu thương nhau, cần thủy chung son sắt trong tình yêu đôi lứa, tình cảm vợ chồng. Đoạn trích là một bài ca cảm động về vẻ đẹp tâm hồn của con người Việt Nam.

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.