Đề bài :Phân tích nhân vật Việt trong truyện Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi
Bài làm
Mở bài:
Những đứa con trong gia đình là một trong số những sáng tác tiêu biểu của Nguyễn Thi. Thiên truyện thành công ở nhiều mặt, nhưng nổi bật nhất là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Tác giả đã dành nhiều trang miêu tả những nét tính cách độc đáo của Việt, nhân vật trung tâm đã tạo nên sức hấp dẫn của tác phẩm.
Ta hãy phân tích nhân vật Việt.
Thân bài
Truyện Những đứa con trong gia đình được kết cấu theo những đợt hồi tưởng của người lính trẻ tên Việt bị trọng thương, thất lạc đồng đội trong mấy ngày đêm. Diễn biến truyện hết sức linh hoạt, xáo trộn không gian lẫn thời gian, đan chéo quá khứ với hiện tại, trong đó nhân vật Việt hiện lên với đầy đủ các nét về tính tình, tình cảm và tinh thần chiến đấu.
Là một chiến sĩ trẻ, Việt vẫn giữ tính hồn nhiên của một chàng trai mới lớn. Việt luôn luôn giữ trong mình cái ná thun mà từ nhỏ Việt đã từng bắn chim. Còn hiện tại, Việt cầm súng tự động, bá súng còn thơm gỗ, đánh Mĩ bằng lê, cái ná thun vẫn còn nằm gọn trong túi áo. Bị thương nặng đến đêm thứ hai, trong bóng đêm vắng lặng và lạnh lẽo, Việt không sợ chết mà lại sợ bóng đêm và sợ ma. Tính hồn nhiên còn thể hiện trong việc hay tranh giành với chị, từ những đêm Việt soi ếch ngoài ruộng đến việc lập chiến công. Soi ếch thì chú Năm phải đứng ra phân xử vì chị Chiến và Việt ai cũng giành phần nhiều là của mình, và chị Chiến bao giờ cũng nhường Việt. Sau này lớn lên,vết dạn bắn trên sông Định Thủy, chị cũng nhường… đi đến đêm mít-tinh ghi tên tòng quân, hai chị em cùng tranh giành đi bộ đội, thật cảm động. Buồn cười hơn nữa là ở đơn vị Việt rất yêu quý đồng đội nhưng không nói thật là mình có chị. Việt giấu chị như giấu của riêng vậy. Cậu sợ mất chị mà.
Tình cảm đối với gia đình của Việt được thể hiện thật sâu sắc. Vốn là hai chị em mồ côi, chị Hai ở xa, đứa em út còn nhỏ, tình cảm thương yêu của Việt đối với chị thật sâu đậm. Sau khi cùng ghi tên vào bộ đội, sắp xếp việc nhà xong, Việt và Chiến khiêng bàn thờ mẹ sang gởi bên nhà chú Năm. Việt khiêng trước. Chị Chiến khiêng bich bịch phía sau. Nghe tiếng chân chị, Việt thấy thương chị lạ. Lần đầu tiên Việt mới thấy lòng mình rõ như thế. Còn mối thù thằng Mĩ thì có thể rờ thấy được, vì nó đang đè nặng ở trên vai.
Ngoài tình thương chị, Việt còn rất thương mến chú Năm. Tình cảm đó hình thành từ những ngày Việt còn nhỏ Việt thương chú Năm vì hồi đó chứ hay bênh Việt. Mỗi khi cất giọng hò, chú làm như Việt chính là nơi cụ thể để chú gởi gắm những câu hò đó, hoặc chính Việt là những câu hò đó. Theo từng hình ảnh liên tưởng của chú Năm, có khi Việt biến thành tấm áo vá quàng hoặc con sông dài cá lội..khi người Việt biến thành nghĩa quân Trương Định, ngọn đèn biển Gò Công hoặc ngôi sao sáng ở Tháp Mười.
Trong lúc Việt bị thương, hình ảnh của cha mẹ thân yêu luôn chập chờn ẩn hiện trong hổi ức của Việt với bao kỉ niệm chua xót lẫn ngọt ngào. Dường như cả cuộc đời vất vả của má, mọi ý nghĩa lặng lẽ trong đêm của má, cả những hiểm nguy gian lao mà mà đã trải qua một cách không hề sợ hãi,tất cả điều được gom lại và dồn vào trong ý nghĩ cuối cùng này: “Để má ráng nuôi bây lớn coi bây có làm được việc gì cho cha bây vui không”.
Việt nhớ tất cả những ngày má kể ngày mấy mẹ con ôm rổ đi đòi đầu ba. Việt nhớ thật kĩ hình ảnh má đi làm suốt ngày… Canh hai má mới về… má rinh thúng lúa lên một mình… Việt ngửi thấy lúa gạo và mùi mồ hôi của má…
Phải sống, chiến đấu như thế nào, trả thù nhà, đền nợ nước ra sao cho xứng đáng là những đứa con trong một gia đình có truyền thống yêu nước, gắn bó vói cách mạng từ thời chống Pháp đến thời chống Mĩ? Việt đã chiến đấu bằng tất cả sức mạnh thể chất lẫn tinh thần, bằng ý chí bất khuất thừa hưởng từ một gia đình cách mạng. Ông nội của Việt, chú Năm, ba Việt đều tham gia kháng chiến chống Pháp. Cha bị Tây chặt đầu, mẹ bị trúng pháo của giặc,những hình ảnh thê thảm đó mãi in sâu trong tâm trí Việt. Chính mối thù nhà là động lực tinh thần và tình cảm thúc đẩy chị em Việt dũng cảm chiến đấu. Do vậy, giữa trận đánh, bị thương nặng, mất liên lạc với đồng đội, trơ trọi một thân, chịu đói, chịu khát, mình đầy thương tích, Việt vẫn cam đảm chịu đựng, Việt mới cảm thấy chân tay tê dại, khắp người nước hay máu không biết chỗ ướt sũng, chỗ dẻo quẹo, chẽ khô cứng… Trời tối kì lạ. Việt cho mũi lê đi trước, rồi tới hai cùi tay, hai cái chân nhức nhối cho nó đi sau cùng. Sau đó Việt bò gấp qua những cái gì nữa Việt không cần biết ,quên khắp cả người đang rỉ máu, quên cả trận địa sắt thép ngổn ngang mà một cành cây nhỏ đụng vào người Việt bây giờ cũng làm nặng thêm thương tích. Dù lúc tính lúc mê, Việt vẫn sẵn sàng chiến đấu mỗi khi choàng dậy. Việt day họng súng về hướng đó “Nếu mày đổ quân thì súng tao còn đạn”, Việt ngầm bảo bọn địch khi nghe tiếng xe bọc thép của chúng chạy mỗi lúc một gần. Tỉnh dậy lần thứ tư giữa đêm sâu thẳm, nghe tiếng súng đồng đội từ nơi xa, Việt vẫn cố gắng bò về hướng đó. Việt đã cố gắng bò đi được một đoạn, cây súng đẩy đi trước, ha cùi tay lôi người theo. Việt cũng không ý thức rằng mình đang bò đi, mà chính trận đánh đang gọi Việt đến. Cuối cùng, đồng đội đã tìm được Việt. Dù kiệt sức, Việt vẫn giữ tư thế sẵn sàng chiến đấu sinh tử với kẻ thù: một ngón tay của cậu vần còn nhúc nhích, một viên đạn đã lên nòng và chung quanh cậu, dấu xe bọc thép còn nằm ngang dọc. Hình ảnh người lính bị thương vẫn giữ tư thế ‘sẵn sàng chiến đấu đến hơi thở cuối cùng đã thể hiện được tính cách anh hùng của nhân vật.
Kết bài
Nguyễn Thi đã miêu tả nhân vật một cách sắc nét, từ tính tình, tình cảm đến tinh thần chiến đấu, không bằng những sắc màu tráng lệ mà qua hàng loạt hình ảnh sống thực, hồn nhiên đầy cảm động. Vói ngôn ngữ mang màu sắc Nam Bộ, tả những chi tiết về dáng cách, cử chi,lời nói của nhân vật phát huy tôi đa lời độc thoại nội tâm những hồi ức khi đứt khi nối tưởng chừng như rời rạc nhưng thật ra r ất chặt chẽ, truyện đã khắc họa hình tượng một nhân vật tuổi trẻ anh hùng, đại biểu cho thế hệ thanh niên miền Nam anh hùng trong thòi kì kháng chiến chống Mĩ.
(Theo cuốn 200 Bài và đoạn văn hay 12 – ThS. Phạm Văn Đan Trường)
Xem thêm những đề thi khác về tác phẩm Những đứa con trong gia đình : những đứa con trong gia đình
