Mục lục
Phân biệt Ẩn Dụ và Hoán dụ-Cách làm bài tập về biện pháp tu từ
Hướng dẫn cách nhận biết và phân biệt hai biện pháp tu từ Ẩn dụ và Hoán dụ, cách làm dạng bài tập phân tích biện pháp tu từ trong tiếng Việt.
Phân biệt Ẩn Dụ và Hoán dụ
Ẩn dụ:
Thực chất Ẩn dụ là gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên của sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình,gợi cảm cho sự diễn đạt.
Hiểu nôm na ẩn dụ là biện pháp thay đổi tên gọi của một sự vật hiện tượng. Giữa sự vật được gọi tên( A) và sự vật bị ẩn đi ( B) có nét tương đồng nào đó.
Có bốn kiểu ẩn dụ thường gặp:
+ Ẩn dụ hình thức – tương đồng về hình thức
+ Ẩn dụ cách thức – tương đồng về cách thức
+ Ẩn dụ phẩm chất – tương đồng về phẩm chất
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác – chuyển từ cảm giác này sang cảm giác khác, cảm nhận bằng giác quan khác.
Hoán dụ:
Thực chất Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng bằng tên của một sự vật, hiện tượng khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm trong diễn đạt.
Có bốn kiểu hoán dụ thường gặp:
+ Lấy một bộ phận để chỉ toàn thể:
+ Lấy vật chứa đựng chỉ vật bị chứa đựng:
+ Lấy dấu hiệu của sự vật để chỉ sự vật:
+ Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng
So sánh ẩn dụ và hoán dụ
Nhìn hai khái niệm trên đây, các em dễ nhầm lẫn ẩn dụ và hoán dụ.
Điểm giống nhau giữa Ấn dụ và Hoán dụ :
+ Bản chất cùng là sự chuyển đổi tên gọi: gọi sự vật hiện tượng bằng một tên gọi khác.
Lấy A để chỉ B
+ Cùng dựa trên quy luật liên tưởng.
+ Tác dụng của ẩn dụ và hoán dụ : Làm tăng sức gợi hình gợi cảm cho lời văn, biểu đạt cảm xúc
Điểm khác biệt giữa Ẩn dụ và Hoán dụ
+ Cơ sở liên tưởng khác nhau:
Ẩn dụ dựa vào sự liên tưởng tương đồng, tức là giữa A và B có điểm gì đó giống nhau, nên người ta dùng A để thay cho tên gọi B. Do đó, trong trường hợp này sự vật chuyển đổi tên gọi và sự vật được chuyển đổi tên gọi thường khác phạm trù hoàn toàn.
Ví dụ :
“Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông”
[Truyện Kiều – Nguyễn Du]
Ở đây hoa lựu màu đỏ như lửa, bởi vậy lửa ( A) được dùng làm ẩn dụ chỉ hoa lựu (B)
Hoán dụ dựa vào sự liên tưởng tương cận ( gẫn gũi ) giữa các đối tượng. Mối quan hệ giữa tên mới (A) và tên cũ (B) là mối quan hệ gần kề
Ví dụ :
Đầu xanh có tội tình gì
Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi”
Đầu xanh : là bộ phận cơ thể người ( gần kề với người) , được lấy làm hoán dụ chỉ người còn trẻ ( ví dụ tương tự : đầu bạc- người già)
Má hồng: chỉ người con gái đẹp
Như vậy , các em có thể hiểu nôm na là :
Ẩn dụ và hoán dụ cùng chung cấu trúc nói A chỉ B nhưng khác nhau:
– Ẩn dụ: A và B có quan hệ tương đồng [giống nhau]
– Hoán dụ: A và B có quan hệ gần gũi, hay đi liền với nhau.
Cách làm dạng bài tập phân tích biện pháp tu từ ẩn dụ và hoán dụ
Trong đề đọc hiểu môn văn thường xuất hện câu hỏi : Tìm và phân tích biện pháp tu từ trong ngữ liệu trên
Đối với dạng câu hỏi này, các em cần làm theo 3 bước sau đây :
+ Gọi tên biện pháp tu từ được sử dụng
+Chỉ rõ từ ngữ, hình ảnh ẩn dụ hoặc hoán dụ ( tìm A)
+Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ : hình ảnh, từ ngữ ấy có ý nghĩa như thế nào? Nó được dùng để chỉ đối tượng nào ? ( tức là tìm B- sự vật chưa được nói đến ) Dùng ẩn dụ, hoán dụ như vậy có dụng ý gì trong biểu đạt cảm xúc, ý nghĩa?…
Ví dụ minh hoạ :
Bây giờ mận mới hỏi đào
Vườn hồng đã có ai vào hay chưa
Mận hỏi thì đào xin thưa
Vườn hồng có lối nhưng chưa ai vào
+Biện pháp ẩn dụ
+Hình ảnh ẩn dụ: mận , đào, vườn hồng
+Tác dụng : mận, đào,vườn hồng .là những hình ảnh ẩn dụ – những biểu tượng cho những người lao động ngày xưa, trong bài ca dao này, chúng được dùng để chỉ người con trai và người con gái trong tình yêu. Cách nói bóng gió phù hợp với sự kín đáo, tế nhị trong tình yêu.
Ví dụ 2 :
Áo nâu cùng với áo xanh
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên.
+Biện pháp hoán dụ
+Các từ in đậm được dùng để biểu thị những đối tượng có mối quan hệ gần gũi với nó.
– Áo nâu: chỉ người nông dân; áo xanh: chỉ người công nhân;
– Nông thôn: chỉ những người ở nông thôn; thành thị: chỉ những người sống ở thành thị.
+Để hiểu được tác dụng của biện pháp hoán dụ trong câu thơ này, các em có thể so sánh với câu văn sau đây : Tất cả những người nông dân và người công nhân, những người ở nông thôn và thành thị đều đứng lên ->> Cách diễn đạt rườm rà, không mang tính nghệ thuật.
Xem thêm : Các biện pháp tu từ đã học
Xem thêm :Tuyển tập bộ đề đọc hiểu ôn thi THPT Quốc gia ngữ văn
cô ơi cho em hỏi nếu ví dụ người ta cho là ” cậu ấy là 1 tay súng cừ khôi ” thì chữ tay có nghĩ là hoán dụ hay ẩn dụ hả cô
Tay là hoán dụ nhé
Chào cô ạ,cô cho em hỏi phép thế và phép đối có từ ngữ đế nhận dạng k ạ
phép thế :Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế các từ ngữ đã có ở câu trước
Ví dụ:
“Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân phong kiến.
Muốn được như thế thì thầy giáo, học trò và cán bộ phải cố gắng hơn nữa để tiến bộ hơn nữa” . (Hồ Chí Minh – Về vấn đề giáo dục)
Các phép liên kết được sử dụng là:
– Phép lặp: “Trường học của chúng ta”
– Phép thế: “Muốn được như thế”… thay thế cho toàn bộ nội dung của đoạn trước đó.
“Trường học của chúng ta là trường học của chế độ dân chủ nhân dân, nhằm mục đích đào tạo những công dân và cán bộ tốt, những người chủ tương lai của nước nhà. Về mọi mặt, trường học của chúng ta phải hơn hẳn trường học của thực dân phong kiến.
còn phép đối:Nhận biết phép đối: là cách sử dụng những từ ngữ, hình ảnh, các thành phần câu, vế câu song song, cân đối trong lời nói nhằm tạo hiệu quả diễn đạt: nhấn mạnh về ý , gợi liên tưởng, gợi hình ảnh sinh động, tạo nhịp điệu cho lời nói, biểu đạt cảm xúc tư tưởng…
-Số lượng âm tiết của hai vế đối phải bằng nhau.
– Các từ ngữ đối nhau phải có số âm tiết bằng nhau, phải có thanh trái nhau về B/T.
– Các từ ngữ đối nhau phải cùng từ loại với nhau (danh từ đối với danh từ, động từ – tính từ đối với động từ – tính từ).
– Các từ đối nhau hoặc phải trái nghĩa với nhau,hoặc phải cùng trường nghĩa với nhau, hoặc phải đồng nghĩa với nhau để gây hiệu quả bổ sung, hoàn chỉnh về nghĩa..
Có hai loại đối:
+ Tiểu đối (tự đối): Các yếu tố đối xuất hiện trong nội bộ một câu, một dòng.
+ Trường đối ( bình đối ): dòng trên và dòng dưới, đoạn trên và đoạn dưới đối nhau
Tác dụng của đối:
-Gợi sự phong phú về ý nghĩa (tương đồng và tương phản).
-Tạo ra sự hài hoà về thanh.
-Nhấn mạnh ý.
em chào cô cô cho em hỏi đặt câu với nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ hoán dụ với các từ “chân,tay”làm như thế nào ạ em cảm ơn
Hoàn dụ ạ
Hoán dụ lấy vật chứa đựng….
Tay có nghĩa là hoán dụ đấy bạn ạ(lấy 1 bộ phận để gọi tên sự vật)
Hoán dụ em ak
cô ơi nếu nghị luận xã hội mà người ta cho đề về thực phẩm bẩn , nguồn nước ô nhiễm thì mình nói về thưc trạng xong thì nói về phần gì nữa ạ e cảm ơn
cô cho e 1 vài vd về thành phần phụ chú đc ko ạ e cảm ơn cô
Em xin chào cô! Em đang có một bài tập muốn hỏi cô như sau:
Phân biệt ẩn dụ và hoán dụ trong câu thơ sau của Nguyễn Bính:
” Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,
Cau thôn Đoài nhớ trầu không thôn nào. “
cô ơi, kẻ đầu xanh là hoán dụ hả cô
Đúng rồi, hoán dụ chỉ người còn trẻ
Cô ơi câu ngoài thềm rơi lá đa rơi tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng sử dụng bptt j v ạ và tác dụng của bptt đó là j ạ
Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác : tiếng rơi rất mỏng. Dùng thị giác để cảm nhận âm thanh của lá đa rơi xuống thềm
biện pháp tu từ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. “Tiếng rơi” của lá vốn được cảm nhận bằng thính giác nhưng nhà thơ đã cảm nhận bằng xúc giác “rất mỏng” và hơn nữa là bằng thị giác “rơi nghiêng”. Bằng cách sử dụng biện pháp tu từ ấy, nhà thơ đã khiến người đọc như được chạm tay, như được nhìn thấy hình ảnh chiếc lá đa rơi nhẹ bên thềm
Cô oi,tác dụng của các biện pháp tu từ trong bài tấm ảnh là j ạ
O du kịch nhỏ giương cao súng
Thằng mỹ lênh kênh bước cúi đầu
Ra thế to gan hơn béo bụng
Anh hùng đâu phải cứ mày râu
tìm và phân tích tác dụng của 2 biện pháp tu từ trong văn bản trên : Vẫn như xưa vườn dừa quê tôi
Sao lòng tôi vẫn thấy yêu hơn
Ôi thân dừa đã hai lần máu chảy
Biết bao đau thương biết mấy oán hờn
Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vủt
Lá vẫn xanh rất mực dịu dànng
Rễ dừa bám sâu trong lòng đất
Như dân làng bám chặt quê hương
Co oi cho e vai vd ve an du dc ko a·
vậy thưa cô phó từ là gì ạ ?
Co oi cau :” cho toi lam song duoi con tau dua tien bac ” la hoan du dung k co
Theo cô thì hình ảnh “buồm trăng” trong câu thơ : ” Thuyền ta lái gió với buồm trăng” (Huy Cận – Đoàn thuyền đánh cá) có sử dụng biện pháp tu từ nào không? Nếu có thì là biện pháp gì và tác dụng của nó ạ? Mong cô sớm hồi đáp. Cảm ơn cô nhiều
– Hình ảnh ẩn dụ : “buồm trăng” được xây dựng trên sự quan sát rất thực và sự cảm nhận lãng mạn của nhà thơ Huy Cận
+ Từ xa nhìn lại, trên biển có lúc thuyền đi vào khoảng sáng của vầng trăng. Trăng và cánh buồm chập vào nhau , trăng trở thành cánh buồm.
+ Vẻ đẹp của thiên nhiên làm nhòa đi cánh buồm vất vả, làm cho công việc trở nên nhẹ nhàng,lãng mạn . Thuyền ra khơi làm công việc đánh bắt nhọc nhằn trở hành một du thuyền.
Cô ơi cho em hỏi.
” chí lăm bắn nhạn chân mây” và
” song đường tuổi hạc đã cao”.
Thì có cái nào là ẩn dụ, hoán dụ không ạ
Em đang phải đọc bài thơ lục vân tiên để kiếm ẩn dụ hoán dụ cô ạ. Làm badi kết thúc môn từ vựng học á cô. Khó quá cô ạ.
Cô ơi! Cho em hỏi, trong truyện kiều các hình ảnh cửa bể chiều hôm, hoa trôi man mác, nội cỏ rầu rầu và chân may mặt đất, tiếng sóng là ẩn dụ hay hoán dụ ạh?
hoa , tiếng sóng, nội cỏ là ẩn dụ chỉ tâm trang của TK
Cô ơi cho em hỏi triết lí đc t/hiện trog khổ thơ cuối của bài “Ánh trăng”
Cô ơi cho e hỏi khi xđ ẩn dụ hay hoán dụ thì làm sao biết nó gần gũi hay tương đồg z cô?
Dạ cô ơi đề bài yêu cầu phân tích cấu tạo ngữ pháp bài thơ sau:
Nào đâu cái yếm lụa sồi?
Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?
Nào đâu cái áo tứ thân?
Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?
Nói ra sợ mất lòng em
Van em em hãy giữ nguyên quê mùa
Thì em phải phân tích như thế nào ạ?
cô giúp em với
Theo quan điểm của bản thân thì e nghĩ là ẩn dụ? Cô có thể cho e lời khuyên và nhữnv lý lẽ thuyết phục đc k cô? E rất cần ạ!
dạ. em chào cô. CÔ ơi, cô có thể cho em số đt hay địa chỉ mail của cô được không ah. khi nào có việc em có thể nt hỏi cô được không ah?
Cô ơi, câu:
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Câu đó là ẩn dụ nhưng phân tích làm sao cô
do la hoan du bn a
co oi:cong cha nhu nui ngat troi-nghia ne nhu nuoc o ngoai bien dong la an du hay hoan du a?????
hinh nhu la an du
Cô ơi, cho em hỏi,e vẫn chưa hiểu rõ về từ cách thức trong ẩn dụ cách thức và lấy cái cụ thể gọi cái trìu tượng trong hoán dụ, cô giảng lại hộ em ạ, và cho em một số dấu hiệu phân biệt 4 loại ẩn dụ và hóa dụ, cảm ơn cô, mong cô trả lời !
chào cô . cô cho em hỏi là làm sao để phân biệt nhân hóa với hoán dụ và ẩn dụ . cô cho em vài ví dụ rồi giải thích rõ giúp em luôn nhé. em cảm ơn cô nhiều lắm ạ
Cô ơi, cô có thể cho con vỉa dụ để làm sáng tỏ sự khác nhau giữa ẩn dụ và gián dụ được ko cô?
Cô ơi, câu
Chỉ có thuyền mới hiểu
Biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới hiểu
Thuyền đi đâu về đâu
Đây là ẩn dụ hay hoán dụ ạ
Tác dụng như nào ạ
????
Cô ơi, cho em hỏi thế nào là ẩn dụ hình thức, cách thức và phẩm chất
cô oi,’cầu thủ ấy quyết dịnh treo giày, giả từ sự nghiệp quần đùi áo số’, từ treo giày là phép ẩn dụ hay hoán dụ ạ?
là hoán dụ nhé
Cô cho em hỏi từ “treo giầy” trong câu sau là ẩn dụ hay hoán dụ?
“Sang năm, nó định treo giầy để từ giã nghiệp quần đùi, áo số”
Cô ơi cô có thể phân tích tác dụng của biện pháp hoán dụ trong câu này đc k
” Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành công”
cô oi e k biết phân biệt ẩn dụ hình thức và ân dụ cách thức
Cô ơi cô , cô giúp em làm bài văn từ 5-7 câu về cảm nhận của em về phép hoán dụ trong 2 câu sau :
Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác nỗi mong cha
cô ơi sao e vẫn k hiểu ẩn dụ hoán dụ vậy ạ
Cô ơi cho em hỏi làm thế nào mà biết cái nào có quan hệ gần gũi và cái nào có nét tương đồng ạ
Làm cách nào xác định BPTT ẩn dụ và hoán dụ trong câu ạ ?