Đề đọc hiểu và nghị luận về bài thơ Mùa hạ – Xuân Quỳnh

TRƯỜNG THPT LÊ QUÝ ĐÔN

(Đề thi có 02 trang)

Bài thi: NGỮ VĂN  – Lớp 11

Thời gian làm bài : 90 phút, không kể thời gian phát đề

TRƯỜNG THPT LÊ QUÝ ĐÔN

Bài thi: NGỮ VĂN  – Lớp 11

Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian phát đề

Hướng dẫn chấm:

HS nêu 1-3 hình ảnh đạt 0,5 điểm

HS nêu 4 hình ảnh trở lên đạt 0,75 điểm

Hướng dẫn chấm: hs nêu được 1 PTBĐ được 0,5. Từ 2 trở lên được 0,75.

– giải thích:

+ Miền cay đắng: khó khăn/ thử thách của cuộc sống

+ Thơ: thơ mộng/ lãng mạn/ đẹp đẽ.

– Ý nghĩa:

+ Vượt qua những khó khăn trắc trở của thiên nhiên, cuộc sống để trở nên tốt đẹp hơn.

+ Khuyên/động viên con người cần có ý chí, quyết tâm, nỗ lực vượt lên khó khăn để cuộc sống tươi đẹp hơn.

Hướng dẫn chấm:

– Giải thích từ: 0,5

– Ý nghĩa: 0,5.

* Lưu ý: Phần  ý nghĩa  hs chỉ cần đúng 1 trong 2 ý cho điểm tối đa.

– Tác dụng:

+ Tạo âm điệu/nhịp điệu/ giọng điệu bồi hồi/ băn khoăn/xao xuyến…

+ Thể hiện sự bất ngờ, ngỡ ngàng trước dòng chảy của thời gian

+ Bên cạnh đó còn là nỗi băn khoăn, lo lắng về tuổi trẻ, ước mơ hoài bão của đời người

Hướng dẫn chấm:

Đúng 1 ý cho 0,5. 2 ý cho 0,75. 3 ý cho 1,0 điểm

Hướng dẫn chấm:

Hs chọn được thông điệp đạt 0,25 điểm

Hs lí giải được từ 2 ý. Mỗi ý hợp lí cho 0,25 điểm

Mở bài nêu được vấn đề nghị luận, thân bài triển khai được vấn đề nghị luận, kết bài khái quát được vấn đề nghị luận.

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý cần hướng tới những vấn đề sau:

– Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm. (0,5 điểm)

– Phân tích vẻ đẹp nội dung của đoạn thơ (1,5 điểm)

Vẻ đẹp bức tranh mùa hè rực rỡ nhưng rất đỗi bình dị thân quen và tâm trạng/ cảm xúc hứng khởi đầy khát khao hoài bão của tác giả.

Hs có nhiều cách phân tích. Sau đây là 1 gợi ý:

+ Khổ 1: mùa hè là mùa của những cơn mưa, giông bão. Giống như con đường đi tới ước mơ có bao giờ dễ dàng, con đường ấy luôn đầy thử thách, gió bão. Tuổi trẻ là vậy đấy, ước mơ hoài bão nhiều và cũng đầy chông gai.

+ Khổ 2: Khổ thơ viết về những hình ảnh thân thuộc của mùa hạ: là những cánh diều giấy trên bầu vòm trời cao vút vào buổi chiều mùa hạ, là tiếng cuốc giục giã vào buổi trưa hè nắng cháy, là tiếng dế kêu rả rích suốt đêm hè oi ả. Những hình ảnh, âm thanh ấy dường như đưa ta về lại những mùa hè khi còn bé

+ Khổ 3: sự ngỡ ngàng, tiếc nuối trước thời gian, trước tuổi trẻ qua mau. Nhưng tuổi trẻ dù có qua đi thì những khao khát, những ước mơ vẫn sẽ còn đó.

– Vẻ đẹp nghệ thuật của đoạn thơ (1,0 điểm)

+ Hình ảnh thơ gần gũi, quen thuộc, tự nhiên…

+  từ ngữ giàu sắc thái biểu cảm: dục vọng, tình yêu, vòm trời cao vút,thúc giục, khát khao, ngọt ngào thắm thiết.…, Xuân Quỳnh đã đem đến một mùa hạ căng tràn nhựa sống

+ Kết hợp từ ngữ chỉ màu sắc, âm thanh sống động, tươi trẻ nhằm thể hiện niềm tin, khát vọng trong cuộc đời của thi sĩ.

–  Đánh giá chung (0,5 điểm)

+ Đoạn trích miêu tả một bức tranh mùa hè vô cùng rực rỡ, đầy sống động và cũng căng tràn nhựa sống. Xuân Quỳnh cũng khéo léo lồng ghép những triết lý sống đẹp đẽ của cuộc đời vào bài thơ của mình: Tuổi trẻ nhiều đam mê, hoài bão.

+ Qua đó thấy rõ đặc trưng trong phong cách sáng tác của Xuân Quỳnh:độc đáo, giàu triết lí, bình dị. Thơ bà là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, vừa chân thành, đằm thắm, và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc bình dị, đời thường.

– Phân tích và đánh giá theo định hướng, lý lẽ và dẫn chứng thuyết phục cho từ 3,0 – 3,5 điểm

– Phân tích và đánh giá theo định hướng, lý lẽ còn sơ sài cho từ  2 – 2,75 điểm

– Phân tích chung chung, không có định hướng cho 1,0 – 1,75 điểm

– Phân tích chung chung, không có định hướng, sơ sài cho dưới 1,0 điểm

– Lạc đề hoặc không làm cho 0 điểm