Đề 1:
Phiên âm :
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc Lâu
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.
Dịch thơ
Bạn từ lầu Hạc lên đường,
Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.
Bóng buồm đã khuất bầu không,
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.
( Tại Hoàng Hạc lâu, tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng, Tr144, SGK Ngữ văn 10, Tập I, NXBGD 2006)
Đọc văn bản trên và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:
1/ Nêu chủ đề của văn bản trên? Xác định thể thơ ở phần phiên âm và dịch thơ ?
2/ Tại sao nhà thơ chọn phía tây lầu Hoàng Hạc để tiễn bạn ?
3/ Hai tiếng cố nhân mà dịch là bạn có nói hết ý nghĩa của từ cố nhân chưa ? Vì sao ?
4/ Viết đoạn văn ngắn ( 5 đến 7 dòng) bày tỏ suy nghĩ về vẻ đẹp tình bạn trong cuộc sống hôm nay?
Trả lời:
1/ Văn bản trên có chủ đề: Bài thơ kể về một cuộc chia tay nhưng là để gợi lên tình bạn chân thật, giản dị, trong sáng và vô cùng sâu sắc.
2/ Nhà thơ chọn phía tây lầu Hoàng Hạc để tiễn bạn. Bởi vì, theo quan niệm của người Á Đông, phía tây là cõi Phật, cõi tiên. Đặc biệt ở Trung Quốc, phía tây là vùng đất hoang sơ, nhiều núi cao, bí hiểm. Ngày xưa chỉ dành cho những ẩn sĩ đến tu hành. Nơi ẩn chứa những tâm hồn thanh cao trong sạch.
3/ Hai tiếng cố nhân mà dịch là bạn chưa nói hết ý nghĩa của từ cố nhân . Bởi lẽ. Cố nhân là người bạn gắn bó, thân thiết từ xưa, cho dù thời gian có thể điểm tô trên mái tóc. Buổi chia tay nhờ có hai tiếng cố nhân ấy mà đắm chìm trong sự thiết tha, quyến luyến. Còn chữ bạn chỉ gợi tình bạn bình thường.
4/ Đoạn văn đảm bảo các yêu cầu :
-Hình thức: đảm bảo về số câu, không được gạch đầu dòng, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp. Hành văn trong sáng, trôi chảy ;
-Nội dung: từ vẻ đẹp tình bạn trong văn bản, thí sinh hiểu được tình bạn là gì ? Biểu hiện của tình bạn ? Ý nghĩa của tình bạn ? Rút ra bài học nhận thức và hành động trong việc xây dựng tình bạn trong sáng, chân thành.
Đề 2:
Phiên âm :
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc Lâu
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.
Dịch thơ
Bạn từ lầu Hạc lên đường,
Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng.
Bóng buồm đã khuất bầu không,
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.
( Tại Hoàng Hạc lâu, tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng, Tr144, SGK Ngữ văn 10, Tập I, NXBGD 2006)
Đọc văn bản trên và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:
1/ Xác định thể thơ ở phần phiên âm và dịch thơ ?
2/ Xác định hai địa danh xuất hiện trong câu 1 và 2 ? Nêu ý nghĩa của các địa danh đó ?
3/ Hình ảnh yên hoa tam nguyệt( Tháng ba hoa trong sương mù như có khói bao phủ) được nhắc đến trong cuộc chia tay có hàm nghĩa gì ?
4/ Cánh buồm cô đơn (cô phàm) trong dòng thơ thứ 3 được khắc hoạ trong những mối quan hệ nào? Nêu hiệu quả nghệ thuật của hình ảnh này.
Trả lời:
1/ Thể thơ ở phần phiên âm: thất ngôn tứ tuyệt đường luật.
Thể thơ ở phần dịch thơ : lục bát
2/ Hai địa danh xuất hiện trong câu 1 và 2 là Hoàng Hạc và Dương Châu
Ý nghĩa: Địa danh Hoàng Hạc mang ý nghĩa của chốn thoát tục. Địa danh Dương Châu là nơi náo nhiệt, đô hội bậc nhất của đời Đường, mang ý nghĩa biểu tượng của cõi trần. Sự xuất hiện hai địa danh không chỉ nhấn mạnh khoảng cách địa lí mà chủ yếu nhấn mạnh khoảng cách tiên-tục, một khoảng cách xa vời vợi, diễn tả tâm trạng bùi ngùi của sự tiễn biệt trong phút chia tay.
3/ Hình ảnh yên hoa tam nguyệt (Tháng ba hoa trong sương mù như có khói bao phủ) được nhắc đến trong cuộc chia tay có hàm nghĩa :
-Vẻ đẹp mĩ lệ của yên hoa tam nguyệt là tương phản với cảnh chia tay. Thiên nhiên đẹp nhưng bạn thân lại ra đi, vì thế mà càng thêm lưu luyến ;
– Nhưng đây là vẻ đẹp của tháng ba mùa xuân- cảnh đẹp lộng lẫy nhưng cũng là lúc bắt đầu tàn phai. Cái đẹp ẩn chứa sự bâng khuâng rất phù hợp với cảnh chia tay.
4/ Cánh buồm cô đơn (cô phàm) trong dòng thơ thứ 3 được khắc hoạ trong những mối quan hệ :
-Trong mối quan hệ với bích không tận ( bầu trời xanh thẳm)
-Trong mối quan hệ với người nhìn. Đó là cái nhìn lưu luyến của người ở lại.
Hiệu quả nghệ thuật của hình ảnh cánh buồm cô đơn: diễn tả nỗi cô đơn và vẻ đẹp của tình bạn chân thành, trong sáng.
