Mục lục
Cách viết đoạn nghị luận xã hội
Khái niệm đoạn văn
Là đơn vị cơ sở của văn bản, trực tiếp đứng trên câu, diễn đạt một nội dung nhất định( nội dung logic với đoạn nghị luận xã hội.
Được mở đầu bằng chỗ lùi đầu dòng, viết hoa và kết thúc bằng dấu chấm ngắt đoạn.
Hình thức kiểm tra, đánh giá:
Viết đoạn văn khoảng 200 từ nêu ý kiến của cá nhân về một quan điểm/ ý kiến/ vấn đề được trích dẫn ( hoặc được gợi ra ) từ văn bản đọc hiểu ở phần trên.
Trình tự diễn đạt phù hợp :
đoạn nghị luận xã hội gắn với một quan điểm / ý kiến/ vấn đề được trích dẫn( hoặc được gợi ra) từ văn bản đọc hiểu là đoạn văn có câu chủ đề. Với nội dung này học sinh nên triển khai theo trình tự diễn dịch hoặc tổng- phân- hợp.
- Trình tự diễn dịch: là một đoạn văn trong đó câu chủ đề mang ý nghĩa khái quát đứng ở đẩu đoạn, các câu còn lại được thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận nhằm triển khai ý tưởng, làm rõ/ lí giải/ đánh giá ý kiến/ quan điểm được nêu ra ở câu chủ đề.
- Trình tự tổng — phân — hợp: là một đoạn văn trong đó câu chủ đề nêu ý khái quát bậc một, các câu tiếp theo triển khai cụ thể ý khái quát. Câu kết đoạn là ý khái quát bậc hai mang tính chất nâng cao, mở rộng. Những câu khác triển khai ý dược thực hiện bằng các thao tác giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận, nhân xét, đánh giá hoặc nêu suy nghĩ…để từ đó đề xuất nhận định đôi với chủ đề, tống hợp, khắng định, mở rộng ý kiến/ quan điểm được nêu ra ở câu đầu.
Cấu trúc đoạn văn nghị luận khuyến nghị:
Bố cục gồm 3 phần
- Nêu vấn đề
- Bàn luận vấn đề
- Bài học nhận thức, hành động
Phân bố các câu:
- Câu đầu: Ý kiến / quan điểm… (chép lại yêu cầu đề)… (từ phán đoán: rất quan trọng, đầy ý nghĩa, rất chính xác, thật đúng đán, rất hợp lí/ thiếu chính xác, còn nhiều thiên lệch, chưa hợp lí).
- Các câu giữa đoạn:
_Giải thích cụm từ quan trọng, lí giải ý nghĩa cả câu.
_Bàn luận về ý kiến/ quan điểm (Lí giải nguyên nhân nảy sinh ý kiến/ quan điểm trên hoặc vì sao bản thân có phán đoán trên).
_Những việc cần thiết để khắc phục, hạn chế/ thực hiện, giải quyết vấn đề được nêu ra từ ý kiến/ quan điểm trên (hoặc rút ra bài học nhận thức, hành động).
Câu cuối (nếu cấu trúc theo đoạn tổng — phân — hợp): Có thể nói, ý kiến / quan điểm trên không chỉ cho chúng ta cơ hội nhận thức sâu sắc hơn về cuộc sống mà còn giúp mỗi người xác định phương châm sống đúng đắn, tích cực cho bản thân.
Đề nghị luận xã hội tham khảo
Ví dụ 1:
Có lẽ người thả chim phóng sinh ai cũng có chung một ước nguyện là “cầu phúc”. Có người trước khỉ thả còn quỳ xuống xì xụp khấn vái cầu xin cho gia đạo được bình yên vô sự… Mặc dù ở một vài nơi, chính quyền địa phương đã có thông báo cấm bày bán các loại chim phóng sinh nhưng nhiều người vẫn lén lút, tấp nập mua bán, nhất là vào những ngày lễ vía. Tại các sân chùa hoặc khu hành hương, nơi nào không có bảo vệ họ xách lồng bày bán công khai, chim cắn mổ nhau kêu la tíu tít. Nơi nào có bảng cấm họ mời khách đến điểm hẹn, cũng có người ngụy trang bằng cách nhốt chim trong từng túi lưới, con nào con nấy đuối sức, thả ra loạng choạng rồi rơi xuống đất làm mồi ngon cho lũ mèo. Ở đời, hễ bề mặt càng lớn thời bề trái càng to. Càng đông người thả thì càng đông người bẫy chim, càng đông người săn lùng khiến cho các loài chim nhỏ bé như manh manh, vồng vộc, áo già, cú lý, lá rung, chim sám không còn chốn dung thân. Xem ra, người mua chim phóng sinh và người bán chim phóng sinh chỉ cách nhau có một đường ranh thiện và ác. Đó chính là sự lầm lẫn và lợi dụng thuyết từ bi để tạo nghiệp.
(Theo TUỔI TRẺ ONLINE)
Sư Thích Giác Nhiệm, trụ trì chùa Huệ Quang (Cần Thơ): “người mua chim phóng sinh và người bán chim phóng sinh chỉ cách nhau có một đường ranh thiện và ác”. Viết đoạn văn khoảng 200 từ trình bày suy nghĩ của anh/ chị về ý kiến trên.
| Câu mở đoạn | Quan điểm “người mua chim phóng sinh và người bản chim phóng sinh chỉ cách nhau có một đường ranh thiện và ác” của sư Thích Giác Nhiệm rất ý nghĩa. |
| Giải thích | – Tín ngưỡng dân gian cho rằng người phóng sinh theo đó sẽ được hưởng phước lành vì đó là một hành vi thiện nguyện, hướng về điều tốt lành. |
| – Tuy vậy, ý kiến trên đã chỉ rõ tuy việc phóng sinh vốn mang tính thiện của họ trở nên gần với cái ác khi nó gián tiếp khiến việc sát sinh phát triển và là động lực cho cái ác nảy sinh. | |
| Bàn luận | — Quan điểm trển đã chỉ rõ tuy mục đích của người mua chim phóng sinh là để giải thoát cho chúng; nhưng việc làm ấy của họ chính là nguồn lợi kích thích người bán chim phóng sinh tiếp tục săn bắt, tàn sát chim muông. — Do vậy, chúng ta cần cảnh bảo tính hình thức, vị kỉ của việc phóng sinh, kêu gọi tinh thần tương thân tương ái. — Để điều chỉnh những việc làm chưa đúng này cần nhiều đối tượng (công tác tuyên truyền của giáo hội, quản lí của nhà nước) phối hợp tham gia, nhưng quan trọng nhất là mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức của mình, sao cho làm điều thiện một cách thiết thực nhất, đúng đắn nhất. |
Ví du 2:
Ngày hôm nay, xạ thủ Hoàng Xuân Vinh mang về cho thể thao Việt Nam chiếc huy chương vàng đầu tiên trong lịch sử Olympic. (…) Nhưng nếu anh bắn trượt viên đạn cuối cùng (điều từng xảy ra với Vinh, hai lần), thì mọi thứ sẽ là con số 0 tròn trĩnh. Không có một lời tung hô khen ngợi nào đã đành. Không có luôn cả một lời chia sẻ, động viên. Vinh sẽ ngồi lại đó, thất thần, có thể là khóc. Một mình. Bởi vì, công chúng, và cả những người có trách nhiệm của ngành thể thao Việt Nam, không mấy ai quan tâm tới “con đường”. Hầu hết, chỉ quan tâm tới “đích đến”.
Hoàng Xuân Vinh từng ngồi khóc trong cô độc giữa nhà thi đấu sau khi bắn trượt phát đạn cuối tại Asian Games 2010, khi cả đoàn đã ra về. Khán giả không biết đến anh để động viên khi ấy. Hoàng Xuân Vinh cũng đã phải tự đi gõ cửa cầu may để… mượn súng trước thềm Cúp Thế giới tại Đức, và tự dốc tiền túi ra để mua đạn. Đến hôm nay khi bắn súng lên đỉnh thế giới, nhiều người mới biết được sự khổ cực của những vận động viên bắn súng Việt Nam. Đạn đắt, mỗi buổi tập chí có ít đạn, họ tập khan, tức là chỉ giơ súng lên cho thuần thục động tác. Rồi cả báng súng, không có loại vừa tay, các vận động viên Việt Nam cũng trở thành thợ tiện chuyên nghiệp, tự đẽo báng súng cho mình.
Nếu như mọi thứ chỉ được quy đổi bằng quy luật cung — cầu, bằng lý trí, bằng tiền và sự thừa nhận, thì sẽ không có (…) niềm tự hào của ngày hôm nay, khi Quốc ca Việt Nam vang lên tại Rio de Janeiro, giây phút mà nhiều người Việt đã bật khóc. Lịch sử không được tạo ra bởi những quy luật. Lịch sử được tạo ra bởi ý chí con người.
(Phát đạn của Xuân Vinh — Gia Hiền)
Từ văn bản trên, anh (chị) viết bài văn ngắn khoảng 200 từ trình bày ý kiến về quan điểm sau: “Không mấy ai quan tâm tới con đường ,hầu hết, chỉ quan tâm tới đích đến”
| Câu mở đoạn | Quan điểm “Không mấy ai quan tâm tới con đường”. Hầu hết, chỉ quan tăm tới đích đến.” của Gia Hiền rất chính xác, gợi ra nhiều suy nghĩ |
| Giả ỉ thích | Với trường hợp của vận động viên Hoàng Xuân Vinh, chúng ta nhận thấy đại đa số chỉ tung hô khi vận động vièn có thành tích nhưng không ai sẻ chia khi họ thất bại, thậm chí còn đả kích bất chấp quá trình nỗ lực gian khó của họ. |
| Bàn luận | – Trong cuộc sống, người điềm tĩnh, vững vàng sẽ quan tâm nhiều đến đường đi; kẻ nôn nóng thực dụng duy ý chi mới chú tâm đến đích đến (thành quả đạt được). -Tuy vậy, mỗi người cần hiểu rằng mọi con đường đều phải có đích đến, nếu thiếu đi mục tiêu để phấn đấu, thiếu đi thành quả đã đạt được thì mọi quá trình nỗ lực cũng trở thành vô nghĩa. |
| – Do vậy, chúng ta cần quan tâm đến con đường hơn vì đó là cách thức, là quá trình đạt đến thành công. Chinh điều này thể hiện được bản lĩnh, khả năng của con người trong việc trải qua quá trình khó khăn dể hoàn thành mục tiêu. | |
| Câu kết đoạn | Có thề nói, ý kiến trèn không chỉ cho chủng ta cơ hội nhận thức sâu sấc hơn về cuộc sống mà còn giúp mỗi người xác định phương châm sống đúng đắn, tích cực cho bản thân. |
Tài liệu sưu tầm
Thầy Phan Danh Hiếu, Nguyễn Phước Bảo Khôi ( chủ biên )
Xem thêm : Bộ đề Nghị luận xã hội 200 chữ : Nghị luận xã hội
