ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
Ngày xưa có một nước nhỏ, quốc vương là một vị quân chủ hiền từ, anh minh, ngài cực kì coi trọng sự bình thản và ôn hòa xuất phát từ trong tâm, đồng thời truyền dạy cho thần dân của mình tinh thần an yên đó. Một lần quốc vương tổ chức một cuộc thi vẽ tranh, đề thi là “Lạc quan”, người chiến thắng sẽ được thưởng một nghìn lạng vàng.
Các họa sĩ trên khắp vương quốc nhanh chóng dâng tranh của mình lên, có bức vẽ trẻ nhỏ đang chơi đùa trên cát, cầu vồng vắt ngang trời cao, có bức vẽ một dòng sông êm đềm, bức khác là cánh hoa hồng vương mấy giọt sương đêm.
Quốc vương đích thân xem qua mỗi tác phẩm, cuối cùng chỉ chọn ra hai bức.
Tác phẩm thứ nhất vẽ một hồ nước trong veo, núi cao xung quanh và trời in bóng lên mặt hồ, trên bầu trời điểm vài đám mây trắng. Nếu nhìn thật kĩ còn có thể thấy phía bên trái hồ là một ngôi nhà nhỏ, có một cánh cửa sổ mở ra, khói bếp chập chờn bay lên từ ống khói, diễn tả có người đang chuẩn bị bữa tối.
Bức tranh thứ hai cũng vẽ mấy ngọn núi, hình dáng núi u ám hiểm trở, bầu trời tối đen như mực, những tia sét rạch ngang bầu trời, đồng thời mưa rất lớn. Có điều nếu bạn nhìn kĩ thì thấy trên vách núi hiểm trở có một khe nứt nhỏ, bên trong có một cái tổ chim, cho dù xung quanh mưa to gió lớn, con én nhỏ vẫn nằm giữ tổ.
Quốc vương trao giải nhất cho tác giả của bức tranh thứ hai, ngài giải thích rằng: Lạc quan không nhất định là phải đến nơi hoàn toàn không có tạp âm, hoàn toàn không có vấn đề cản trở, cực nhọc mới có được; cho dù rơi vào tình thế nguy hiểm mà vẫn có thể duy trì sự trong trẻo trong tâm hồn, giữ được lòng tin không thất bại, đó mới là ý nghĩa đích thực của sự lạc quan!
(Theo Đá cuội hay kim cương, Dale Carnegie, NXB Thanh niên, 2018, trang 222,223)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Bức tranh mà quốc vương trao giải nhất vẽ những gì?
Câu 2. Theo đoạn trích, tại sao quốc vương trao giải nhất cho bức tranh vẽ con én nhỏ nằm giữ tổ giữa trời mưa to gió lớn?
Câu 3. Theo anh/chị, quốc vương đã nhận ra điều gì trong tâm hồn của hai họa sĩ có tranh được quốc vương chọn?
Câu 4. Thông điệp ý nghĩa nhất với anh/chị từ đoạn trích trên là gì? Hãy lý giải.
Câu 5. Anh/chị hãy viết đoạn văn (từ 7 – 10 dòng) trình bày suy nghĩ của mình về việc làm thế nào để trở nên lạc quan hơn trong cuộc sống?
LÀM VĂN (17,0 đểm)
Câu 1 (7,0 điểm)
Suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến sau:
“Cuộc đời dù không chỉ toàn mùa đông, nhưng một ngọn lửa hồng ấm áp tình thương bao giờ cũng cần cho những trái tim lạc loài sau cơn bão”.
(Hiểu về trái tim– Minh Niệm- NXB Trẻ, 2010)
YÊU CẦU CỤ THỂ
ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Kĩ năng: Thí sinh trả lời câu hỏi theo đúng yêu cầu, ngắn gọn, rõ ràng, mạch lạc.
Kiến thức:
Câu 1. (0,25 điểm)
Bức tranh mà quốc vương trao giải nhất vẽ:
– mấy ngọn núi, hình dáng núi u ám hiểm trở, bầu trời tối đen như mực, những tia sét rạch ngang bầu trời, đồng thời mưa rất lớn.
– trên vách núi hiểm trở có một khe nứt nhỏ, bên trong có một cái tổ chim, cho dù xung quanh mưa to gió lớn, con én nhỏ vẫn nằm giữ tổ.
Câu 2. (0,5 điểm)
Theo đoạn trích, quốc vương trao giải nhất cho bức tranh vẽ con én nhỏ nằm giữ tổ giữa trời mưa to gió lớn vì: theo quốc vương “Lạc quan không nhất định là phải đến nơi hoàn toàn không có tạp âm, hoàn toàn không có vấn đề cản trở, cực nhọc mới có được; cho dù rơi vào tình thế nguy hiểm mà vẫn có thể duy trì sự trong trẻo trong tâm hồn, giữ được lòng tin không thất bại, đó mới là ý nghĩa đích thực của sự lạc quan!”
Câu 3. (0,5 điểm)
Quốc vương đã nhận ra tâm hồn hai họa sĩ:
– Người vẽ bức tranh thứ nhất: có tâm hồn yêu đời, yêu cuộc sống.
– Người vẽ bức tranh thứ hai: có sự trong trẻo, bình thản, an yên tự sâu trong tâm hồn. Đó chính là ý nghĩa thực sự của lạc quan.
Câu 4: (0,75 điểm)
HS trình bày thông điệp ý nghĩa nhất, có lý giải hợp lý. Có thể tham khảo:
– Trong nghịch cảnh vẫn giữ được tâm hồn trong trẻo, giữ được lòng tin không thất bại.
– Trong cuộc sống, luôn tin tưởng, hi vọng vào những điều tốt đẹp ở tương lai…
Câu 5. (1,0 điểm)
HS trình bày thành đoạn văn trong khoảng 7 – 10 dòng. Có thể tham khảo:
– Hết mình với công việc để đạt được mục tiêu; luôn biết yêu bản thân.
– Không ngừng động viên bản thân, dũng cảm đối diện với bản thân.
– Cở mở, chủ động trò chuyện với người xung quanh, người thân.
– Biết buông bỏ đúng lúc, biết hài lòng với những gì mình đang có.
– Suy nghĩ tích cực, luôn biết ơn, biết tha thứ cho người khác, cho bản thân; biết lắng nghe và ngừng đố kị…
– Thư giãn bằng cách đọc sách, xem phim, nghe nhạc…
LÀM VĂN (17,0 điểm)
Câu 1. (7,0 điểm)
Kĩ năng: Đáp ứng đúng yêu cầu của bài văn nghị luận xã hội trình bày suy nghĩ về một ý kiến; bố cục rõ ràng, hợp lý; lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục; dẫn chứng thực tế phù hợp; khuyến khích những bài viết sáng tạo.
Kiến thức: Trên cơ sở hiểu đúng vấn đề, biết cách làm bài nghị luận xã hội, thí sinh có thể trình bày, diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau, song về cơ bản cần có những ý sau:
Giải thích:
– “Mùa đông”, “cơn bão”: Cách nói ẩn dụ chỉ những khó khăn thử thách mà con người có thể gặp phải trên đường đời.
– “Ngọn lửa hồng ấm áp tình thương”: Là tình người cao đẹp.
Từ câu nói này, Minh Niệm muốn khảng định ý nghĩa, sự cần thiết của tình người; khuyên chúng ta phải biết quan tâm, thương yêu, giúp đỡ người khác, nhất là những người gặp khó khăn, hoạn nạn. Tình người cao đẹp sẽ giúp cho con người dứng vững, không gục ngã trước hoàn cảnh.
Phân tích, bình luận
– Trong cuộc đời của mình, không ai không phải trải qua những “Mùa đông”, “cơn bão” , những khó khăn thử thách. Trong những hoàn cảnh như vậy, chúng ta rất cần tới “Ngọn lửa hồng ấm áp tình thương”, cần sự quan tâm, giúp đỡ, sẻ chia của mọi người đối với mình.
– Sự yêu thương, nâng đỡ con người là biểu hiện của lối sống đẹp. Nó thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau như quan tâm, động viên về mặt tinh thần, chia sẻ, giúp đỡ về mặt vật chất. Dù ở khía cạnh nào thì điều cần nhất là phải dựa trên sự chân thành và vô tư. Thiếu sự chân tình, những việc làm trên hoàn toàn không có ý nghĩa. Chính tình thương, sự quan tâm đã đem đến cho con người sự ấm áp- nghĩa là đem lại niều vui hay ít nhất cũng giảm bớt một phần nào đó sự đau buồn cho những người không may mắn, làm cho người gần người hơn.
( HS lấy dẫn chứng minh họa)
– Phê phán những con người sống lạnh lùng, vô cảm, thờ ơ trước những khó khăn, đau khổ của người khác. Lên án lối sống ích kỉ chỉ biết đến bản thân mình.
( HS lấy dẫn chứng minh họa)
Rút ra bài học nhận thức và hành động
– Thương yêu, quan tâm đến người khác là truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc ta từ xưa đến nay: “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, “Lá lành đùm lá rách”….chúng ta cần phải giữ gìn và phát huy.
– Muốn xã hội phát triển tốt đẹp bình đẳng, con người cần phải quan tâm đến nhau, thương yêu, nâng đỡ nhau lúc gặp hoạn nạn khó khăn. Tình thương yêu ấy không chỉ gói gọn trong phạm vi hẹp của một gia đình, một quốc gia mà rộng hơn là với tất cả mọi ngừoi, mọi quốc gia trên thế giới.
– Bản thân mỗi người phải tự bồi dưỡng cho mình phẩm chất tốt đẹp là tinh thần tương trợ, yêu thương con người để hoàn thiện nhân cách.
