Đề bài
ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:
(Dẫn văn bản thông tin, văn bản nghị luận, văn bản văn học)
Đọc văn bản:
Có bao giờ bạn mơ thấy một âm thanh, chỉ một âm thanh thôi, không hình ảnh. Đó là khi bạn nghe mơ hồ bên tai như có ai đó đang gọi tên mình “A. ơi”, vừa như ngay bên cạnh vừa như xa xôi lắm. Mơ hồ như là một giấc chiêm bao.
Đó là tiếng “ơi” mà lúc nhỏ tôi hay nghe lắm, có ngày nghe đến hàng chục lần. Có khi bà ngoại gọi “A. ơi về ăn cơm”, có khi nghe cậu bạn thân “A. đi câu cá”, có khi là đứa em trai thì thầm vào tai “A. ơi” khi muốn xin xỏ thứ gì. Nhưng cũng có khi là tiếng kêu “… ơi” của mẹ, gọi về phát cho mấy cái đũa bếp vào mông vì cái tội ham chơi.
Đã bao lâu rồi, tôi không được nghe tiếng “ơi” ấy!
Những buổi sớm mai của thời thơ ấu, tôi thường bị đánh thức khi trời còn tờ mờ sương, bởi tiếng nước chảy trong trẻo đổ từ gàu vào chiếc thùng thiếc vọng từ ngoài giếng. Rồi những âm thanh đến gần hơn. Ngay dưới nhà bếp thôi. Tiếng nước sôi réo trong ấm, tiếng lửa nổ tanh tách. Tiếng phin cà phê va vào nhau lách cách. Và tôi trở mình trong chăn, mơ màng ngủ lại giữa chập chùng những tiếng rì rầm trò chuyện của ba mẹ. Chuyện lúa gạo, chuyện học hành, chuyện chiếc xe bò đang bị hỏng cái bánh xe, chuyện một người quen ở xa mới về… Thoảng hoặc pha những tiếng cười rất nhẹ. Đó chính là âm thanh mà tôi yêu thích nhất. Tiếng trò chuyện rì rầm ấy, vào buổi ban mai. Cái âm thanh thủ thỉ, vừa xa vừa gần, tin cậy, và tràn đầy yêu thương. Nó khiến tôi thấy lòng hạnh phúc và bình yên vô hạn. Âm thanh đó, đã bao lâu rồi tôi không còn nghe? Những khi nhớ nhà, tôi thường gắn chiếc headphone lên tai và lặng nghe những giọt âm vô cùng trong trẻo của bản nhạc Secret Garden.
Thứ âm nhạc thần kì có thể mang cho tôi những hồi tưởng thanh bình êm ả. Nhưng nhiều lúc, âm nhạc dù du dương mấy vẫn không đủ cho tôi. Bởi tôi thèm một âm thanh khác. Âm thanh của tiếng nói con người, âm thanh của tiếng ai đó đang gọi tên tôi.
Các bác sĩ thống kê rằng có đến 70% những em bé bị chậm nói bắt nguồn từ nguyên nhân cha mẹ dành quá ít thời gian để nói chuyện với bé. Điều đáng nói là những chiếc ti vi ra rả suốt ngày không thay thế được tiếng mẹ, tiếng cha, mà còn làm cho tình trạng chậm nói của các em trở nên nghiêm trọng hơn. Bởi trẻ em, ở cái tuổi bi bô ấy, phải nghe và được lắng nghe với tình yêu cũng như sự thông hiểu, thì mới nói được. Nghĩa là không chỉ có người lớn mới có lúc thèm nghe tiếng người mà ngay cả trẻ con cũng vậy.
Có phải chúng ta đang ngày càng ít nói với nhau hơn. Chúng ta gặp nhau qua YM, tin nhắn, chúng ta đọc blog hay những câu status trên Facebook của nhau mỗi ngày, chúng ta những tưởng đã biết hết, hiểu hết về nhau mà không cần thốt lên lời. Có phải vậy chăng? Có phải ta cũng như loài cá heo có thể giao tiếp với nhau bằng sóng siêu âm ? Tiếng nói con người dùng để làm gì nếu không phải để thổ lộ, để giãi bày, để xoa dịu. Nếu muốn được hiểu thì phải được lắng nghe. Nếu muốn được lắng nghe thì phải nói trước đã. Vậy thì còn ngần ngừ chi nữa, hãy nói với nhau đi. Nói với ba, với mẹ, với anh chị, với em, với bạn bè… Đừng chat, đừng email, đừng post lên Facebook, hãy chạy đến gặp nhau, hay ít nhất, hãy nhấc điện thoại lên, thậm chí chỉ để gọi nhau một tiếng “…ơi” dịu dàng!
Một tiếng người thực sự ân cần, yêu thương, quan tâm, gần gũi… Và chắc chắn, không phải là chiêm bao.
(Theo Phạm Lữ Ân, Nếu biết trăm năm là hữu hạn, NXB Hội Nhà văn, 2012)
Trả lời các câu hỏi sau (Theo ma trận của Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Câu 1 Anh/Chị hiểu như thế nào về cụm từ “thèm nghe tiếng người”?
Câu 2. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ cú pháp được sử dụng trong đoạn trích sau: “Nếu muốn được hiểu thì phải được lắng nghe. Nếu muốn được lắng nghe thì phải nói trước đã.”
Câu 3 : Nhận xét về trình tự lập luận của người viết
Câu 4 : Anh/chị có đồng tình với quan điểm của tác giả : « Nếu muốn được hiểu thì phải được lắng nghe. Nếu muốn được lắng nghe thì phải nói trước đã » hay không ? Vì sao ?.
Câu 5. Rút ra thông điệp ý nghãi nhất với anh/chị sau khi đọc văn bản trên và lí giải vì sao ?
LÀM VĂN (4,0 điểm) Chọn 1 trong 2 dạng thuyết minh
Anh/chị hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) thuyết minh về hiện tượng sống ảo của giới trẻ ngày nay?
Hướng dẫn đáp án chi tiết
ĐỌC – HIỂU
Câu 1. Cụm từ “thèm nghe tiếng người” có thể hiểu là :
+ Thèm : khao khát, mong muốn mãnh liệt
+ Thèm nghe tiếng người: Mong muốn được giao tiếp, được sẻ chia, cảm thông, được yêu thương, đồng điệu.
=> Đây là nhu cầu xã hội tất yếu của con người, kết nối con người với con người trong sự yêu thương và đồng cảm.
Câu 2. – Biện pháp tu từ cú pháp trong đoạn sau: “Nếu muốn được hiểu thì phải được lắng nghe. Nếu muốn được lắng nghe thì phải nói trước đã.” là: Lặp cấu trúc cú pháp « Nếu muốn….thì phải… »
– Tác dụng :
+ Tăng tính sinh động, hấp dẫn, tạo nhịp điệu hối thúc thiết tha; Tăng tính liên kết
+ Nhấn mạnh nhu cầu được thấu hiểu, được lắng nghe của mỗi người.
Câu 3. Nhận xét trình tự lập luận của người viết.
– Người viết lập luận theo trình tự sau:
+ Đặt ra giả tưởng về những âm thanh ý nghĩa.
+ Lập luận bằng hồi tưởng về những thanh âm thuở nhỏ.
+ Đưa những dẫn chứng về tầm quan trọng của việc được lắng nghe, được thấu hiểu.
+ Đưa giải pháp để mọi người gần nhau hơn.
– Nhận xét : Trình tự lập luận hợp lí, logic, thuyết phục.
Câu 4 : – HS đưa ra quan điểm của bản thân : đồng tính/ hoặc không đồng tình/ hoặc vừa đồng tình vừa không đồng tình với quan điểm của tác giả : « Nếu muốn được hiểu thì phải được lắng nghe. Nếu muốn được lắng nghe thì phải nói trước đã »
- Lí giải vì sao
Câu 5. Rút ra thông điệp ý nghĩa nhất với mình sau khi đọc văn bản
-Hạ những thiết bị điện tử xuống, trực tiếp trò chuyện cùng nhau, và trao cho nhau những lời yêu thương, quan tâm thật lòng.
– Hãy trực tiếp quan tâm, yêu thương, chia sẻ lẫn nhau để có thể xích lại gần nhau hơn.
- LÀM VĂN (Đảm bảo các luận điểm cơ bản dưới đây, yêu cầu hướng dẫn chi tiết)
* Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu về hiện tượng sống ảo của giới trẻ ngày nay
* Thân bài:
– Nêu thực chất của sự vật, hiện tượng sống ảo :
Sống ảo là một trào lưu ngày càng xuất hiện phổ biến trên Facebook và các mạng xã hội khác. Sống ảo là hành động, việc làm xa rời thực tế, tự tạo ra niềm vui cho riêng mình qau những lượt tương tác trên mạng xã hội như câu like, thả tim, lượt theo dõi …
-Thuyết minh về thực trạng sống ảo của giới trẻ hiện nay: Sống ảo là một tình trạng rất phổ biến của giới trẻ hiện nay:
+ Hiện nay, với sự phát triển của mạng Internet, rất nhiều mạng xã hội ra đời, là nơi để các bạn trẻ giao lưu như; Facebook, Instagram, Zalo, SnapChat,… thu hút một lượng lớn các bạn trẻ tham gia.
+ Nhiều bạn đăng những tấm hình qua nhiều lần chỉnh sửa đến mức khó nhận ra để thu hút…….
+ Nhiều người đăng tải lên những thứ “phù phiếm” không đúng với cuộc sống của mình để tỏ ra sang chảnh khiến người khác phải trầm trồ.
–Thuyết minh về nguyên nhân
Chủ quan: do tư tưởng, suy nghĩ của mỗi người, muốn mình trở nên xinh đẹp hơn được nhiều người theo đuổi, muốn người khác phải ngưỡng mộ, trầm trồ trước cuộc sống của mình hoặc tệ hơn là để lừa đảo người khác.
Khách quan: do sự tác động, những lời khiêu khích từ những người xung quanh,…
–Thuyết minh về hậu quả
Khiến người khác hiểu nhầm về bản thân mình và cuộc sống của mình từ đó xảy ra nhiều trường hợp đáng tiếc: từ chối yêu vì không xinh giống như hình ảnh trên mạng…
Bị người khác xa lánh vì những thứ hào nhoáng, giả mạo mà bản thân mình tạo ra trong thế giới ảo.
Nhiều trường hợp dở khóc dở cười khi ngoài thực tế con người khác xa với trên mạng xã hội.
-Thuyết minh về giải pháp
Mỗi người hãy chỉ đăng tải những tấm hình, những câu chuyện xác thực, không thổi phồng sự thật, sống đúng với bản thân mình.
Cùng nhau chung tay bằng những hành động đẹp đẽ để đẩy lùi bệnh sống ảo.
Cần có những chế tài hợp lí để xử phạt những hành vi sống ảo gây hậu quả thiệt hại cho người khác: sử dụng thông tin giả để chiếm đoạt tài sản,…
* Kết bài: Nêu ý nghĩa của việc nhận thức đúng về hiện tượng sống ảo của giới trẻ
Bài viết tham khảo:
Chúng ta đang sống trong một xã hội phát triển, công nghệ 4.0 ngày càng bùng nổ mạnh mẽ. Trí tuệ nhân tạo đang phát triển với tốc độ chóng mặt và cuộc sống của chúng ta cũng đang thay đổi nhanh chóng theo đó. Nhiều mạng xã hội ra đời, Các công nghệ hiện đại và tinh vi đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết, và con người đang tiến sát hơn với chúng. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng đồng nghĩa với hiện tượng sống ảo đang lan rộng trong giới trẻ.
Sống ảo là lối sống, phong cách sống không giống với hoàn cảnh thực của con người ở trên mạng xã hội. Lối sống ấy được giới trẻ thể hiện có phần thái quá, lố bịch. Cụ thể hơn sống ảo cũng có nghĩa là mơ tưởng, ảo tưởng về cuộc sống hiện tại. Hiện nay, sống ảo đã trở thành một xu thế, một trào lưu trong giới trẻ hiện nay. Các bạn trẻ sống ảo ngày càng nhiều, ở tất cả mọi nơi. Những người “sống ảo họ thường quá phụ thuộc vào mạng xã hội, thiếu sự liên hệ cần có với thực tại. Thanh thiếu niên đắm mình trong một thế giới ảo, nơi mọi thứ đều được chỉnh sửa và hào nhoáng, dễ dàng rơi vào trạng thái ghen tị và tự ti.
Hiện trạng sống ảo trước hết là do giới trẻ dành phần lớn quỹ thời gian cho Facebook, tik-tok, Instagram và Zalo… muốn thể hiện, khoe khoang bản thân. Muốn trở thành người nổi tiếng, được nhiều người biết đến. Và đặc biệt do sự thiếu quan tâm của gia đình, người thân. Mọi người nghĩ sống ảo không gây tác hại gì thì đó là một sự lầm tưởng quá lớn.
Sống ảo để lại tác hại rất lớn. Sống ảo làm bạn tiêu tốn nhiều thời gian vào những việc vô nghĩa, không quan tâm đến cuộc sống ở thực tại .Hơn nữa khi dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội sẽ gây ra các vấn đề về sức khỏe như cận thị và cong vẹo cột sống. Các hệ lụy của lối sống “sống ảo” là rất nghiêm trọng, ví dụ như những vụ việc đáng tiếc với các thanh niên nhảy cầu hoặc tự thiêu sau khi nhận được nhiều lượt thích trên mạng xã hội. Điều này thể hiện rõ ràng những tác động tiêu cực của việc phụ thuộc quá mức vào sự chú ý và lời khen sáo rỗng trên mạng xã hội.
Vậy chúng ta cần làm gì để hạn chế tối đa tác hại của lối sống ảo? Chúng ta cần phải biết cân bằng cuộc sống, tích cực tham gia các hoạt động bên ngoài để giảm thiểu việc sống ảo hàng ngày. Chúng ta cần sử dụng mạng xã hội một cách thông minh và cẩn trọng, trân trọng những giá trị đích thực của cuộc sống; không thổi phồng sự thật, sống đúng với bản thân mình; cùng nhau chung tay bằng những hành động đẹp đẽ để đẩy lùi bệnh sống ảo. Các cơ quan chức năng cần có những chế tài hợp lí để xử phạt những hành vi sống ảo gây hậu quả thiệt hại cho người khác: sử dụng thông tin giả để chiếm đoạt tài sản,… mỗi người chung tay một hành động nhỏ để có được một kết quả to lớn khiến cho việc sử dụng mạng xã hội ngày càng văn minh, lịch sự hơn. Ngoài ra, để tránh hiện tượng sống ảo ở giới trẻ, cha mẹ nên quan tâm đến con cái nhiều hơn tránh tình trạng con cái xa đà vào thế giới mạng và bị kẻ xấu lôi kéo.
Mạng xã hội giống như một con dao hai lưỡi, nếu bạn sử dụng đúng cách nó sẽ mang đến cho bạn nhiều lợi ích nhưng nếu bạn sử dụng sai cách nó sẽ giết chết tâm hồn của bạn. Lựa chọn là ở bạn, hãy tỉnh táo và đừng để mình bị cuốn vào thế giới ảo.
