| TRƯỜNG THPT THÁI HÒA
(Đề gồm có 02 trang)
|
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KỲ I
NĂM HỌC 2023 – 2024 MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 11 (Thời gian làm bài: 90 phút, không kể thời gian giao đề) |
- I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản
VIẾT CHO CON
Mẹ không cho con được cả bầu trời xanh
Nhưng sẽ mang ngọt lành ươm mầm tưới nước
Đường con đi và đôi chân con bước
Dẫu có gập ghềnh, được – mất mẹ kề bên.
Giấc mơ con mẹ kê gối, đắp mền
Tuổi hồn nhiên hướng con niềm tin mới
Phía trước là biển xanh, là trời cao vời vợi
Là tia nắng mặt trời rọi sáng những ước mơ.
Có con trên đời để mẹ viết vần thơ
Dẫu có nhọc nhằn oằn vai nặng gánh
Tuổi thơ con thảo thơm từng tấm bánh
Là buổi tan tầm, chóng vánh kịp giờ cơm.
Con tặng mẹ là những trang giấy thơm
Là điểm chín, mười với nụ cười rạng rỡ
Là những cánh hoa con ép vào trang vở
Là những đợi chờ theo năm tháng con cao.
Mẹ không dám mong những điều quá lớn lao
Chẳng dám mong con đỗ đạt cao vinh hiển
Bởi trong tim mẹ, còn là điều vĩnh viễn
Là chuyện kể đời mình, mẹ đã viết thành thơ.
https://toplist.vn/top-list/bai-tho-hay-cua-nha-tho-da-quynh-25858.htm
* Nhà thơ Dạ Quỳnh tên thật là Phạm Thu Phương, sinh năm 1982 hiện đang sống và làm việc tại Đức Linh, Bình Thuận. Chị đến với thơ như một cách để chia sẻ những cảm nhận của chị về cuộc sống, về tình người. Thơ chị nhẹ nhàng pha một chút buồn man mác khiến cho người đọc cảm nhận được một tâm hồn trong sáng, lãng mạn ẩn chứa một hồn thơ dào dạt. Thơ Dạ Quỳnh sâu lắng và thanh khiết như chính tâm hồn chị. Đọc thơ Dạ Quỳnh ta như lạc vào một thế giới đầy tình yêu thương lãng mạn và ngọt ngào. Tác phẩm: Dấu yêu xưa, Mẹ, Biển nhớ, Viết cho con,… là một trong những bài thơ tiêu biểu của Dạ Quỳnh.
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1 (0.5 điểm). Xác định thể thơ của bài thơ.
Câu 2 (0.5 điểm). Bài thơ viết về đề tài gì?
Câu 3 (0.5 điểm). Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Câu 4 (1.0 điểm). Anh/chị hiểu như thế nào về các hình ảnh: biển xanh, trời cao, tia nắng mặt trời trong khổ thơ thứ 2?
Câu 5 (1.0 điểm). Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong khổ thơ:
Con tặng mẹ là những trang giấy thơm
Là điểm chín, mười với nụ cười rạng rỡ
Là những cánh hoa con ép vào trang vở
Là những đợi chờ theo năm tháng con cao.
Câu 6 (1.0 điểm). Em hiểu như thế nào về hai câu thơ?
Đường con đi và đôi chân con bước
Dẫu có gập ghềnh, được – mất mẹ kề bên.
Câu 7 (1.0 điểm). Cảm nhận của anh/ chị về tình cảm của người mẹ trong khổ thơ cuối.
Câu 8 (0.5 điểm). Anh/ chị rút ra được bài học gì từ bài thơ trên?
- Phần Viết ( 4.0 điểm)
Viết một bài văn nghị luận phân tích, đánh giá về cấu tứ và hình ảnh được thể hiện trong bài thơ Viết cho con của nhà thơ Dạ Quỳnh.
| TRƯỜNG THPT THÁI HÒA
(Hướng dẫn chấm có 03 trang) |
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I NĂM HỌC 2023-2024 Môn: Ngữ văn – Lớp 11
|
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
| I | ĐỌC HIỂU | 6,0 | |
| 1 | Thể thơ: Tự do
Hướng dẫn chấm: – Học sinh trả lời như Đáp án : 0,5 điểm – Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0,00 điểm |
0,5 | |
| 2 | Đề tài: Tình cảm gia đình (hoặc tình mẹ, tình mẫu tử)
– Hướng dẫn chấm: – Học sinh trả lời như đáp án: 0,5 điểm – Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0,00 điểm |
0, 5 | |
| 3 | Nhân vật trữ tình : Người mẹ ( Mẹ)
– Hướng dẫn chấm: – Học sinh trả lời như Đáp án: 0,5 điểm. – Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0,00 điểm |
0,5 | |
| 4 | – Những hình ảnh đó thể hiện một không gian rộng lớn, tươi sáng.
– Đó là biểu tượng cho niềm tin, niềm hi vọng, sự lạc quan mà mẹ luôn muốn con hướng đến. Hướng dẫn chấm: + Học sinh trả lời như Đáp án: 1.0 điểm + Học sinh trả lời được 1 trong 2 ý: 0.5 điểm + Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0.00 điểm |
1.0 | |
| 5 | Tác dụng của biện pháp liệt kê :
– Nhấn mạnh và cụ thể hóa những điều mà con tặng mẹ, những điều mà mẹ mong muốn. – Làm cho câu thơ sinh động, tăng tính gợi hình, gợi cảm và nhịp điệu cho câu thơ. Hướng dẫn chấm – Học sinh trả lời như Đáp án : 1.0 điểm – Học sinh trả lời được ý 1: 0,75 điểm – Học sinh trả lời được ý 2: 0,5 điểm – Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0.0 điểm |
1.0 | |
| 6 | Câu thơ thể hiện tình cảm, vai trò của người mẹ trong cuộc đời của người con: dù cuộc sống có nhiều khó khăn, có thành công hay thất bại thì mẹ vẫn luôn bên con.
Hướng dẫn chấm – Học sinh trả lời như Đáp án : 1.0 điểm – Học sinh trả lời được 1 ý: 0,5 điểm – Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0.0 điểm |
1.0 | |
| 7 | – Tình cảm của mẹ dành cho con: Không mong ở con những điều lớn lao, đỗ đạt cao, bởi con luôn là điều vĩnh viễn, là tất cả trong tim mẹ.
– Đó là những điều mong muốn giản dị, là tình cảm chân thành mà mẹ dành cho con. Hướng dẫn chấm – Học sinh trả lời như Đáp án : 1.0 điểm – Học sinh trả lời được 1 ý: 0,75 điểm – Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0.0 điểm |
1.0 | |
| 8 | Học sinh rút ra được bài học có ý nghĩa từ bài thơ: Biết ơn sự hi sinh của mẹ dành cho mình, biết trân trọng những tình cảm và những điều mà mẹ luôn dành cho con…
Hướng dẫn chấm – Học sinh rút ra được một bài học có ý nghĩa: 0.5 điểm – Học sinh trả lời sai hoặc không trả lời: 0.00 điểm |
0.5 | |
| II | LÀM VĂN | 4,0 | |
| Viết một bài văn nghị luận phân tích, đánh giá về cấu tứ và hình ảnh trong bài thơ Viết cho con của nhà thơ Dạ Quỳnh | |||
| a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề |
0,25 | ||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị
Phân tích, đánh giá về cấu tứ và những hình ảnh của bài thơ Hướng dẫn chấm: – Học sinh xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5 điểm. – Học sinh xác định chưa đầy đủ vấn đề nghị luận: 0,25 điểm. |
0,5 | ||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: |
|||
| * Giới thiệu tác giả, bài thơ | 0,5 | ||
| * Phân tích, đánh giá về cấu tứ và những hình ảnh của bài thơ
– Phân tích, đánh giá cấu tứ: Bài thơ là những lời người mẹ muốn gửi gắm với con, đó là những tình cảm chân thành, những điều giản dị mà mẹ mong muốn. + Mẹ không thể cho con những điều lớn lao nhưng luôn bên con dù con thành công hay thất bại. + Mẹ luôn hướng con tới những điều tốt đẹp. + Mẹ sẵn sàng chịu đựng những nhọc nhằn, vất vả. + Kết thúc bài thơ là những điều mẹ mong muốn ở con, mẹ không mong muốn nhứng điều lớn lao, không mong con đỗ đạt cao vì con chính là điều vĩnh viễn trong tim mẹ. – Phân tích, đánh giá hình ảnh: Học sinh có thể lựa chọn một số hình ảnh tiểu biểu để phân tích, ví dụ: + biển xanh, trời cao, tia nắng mặt trời trong khổ thơ thứ 2 + là những trang giấy thơm, điểm chín, mười, là những cánh hoa, là những đợi chờ trong khổ 4 => Những hình ảnh thể hiện những điều mẹ mong muốn và gửi gắm cho con. Đó là những hình ảnh gần gữi, giản dị trong cuộc sống. Hướng dẫn chấm: – Phân tích đầy đủ, sâu sắc: 1.75 điểm – Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa sâu : 1,0 điểm – 1,25 điểm. – Phân tích chung chung, sơ sài: 0,25 điểm – 0,75 điểm. |
1.75
|
||
| * Đánh giá chung
Với hình ảnh thơ tươi sáng, ngôn ngữ giàu hình ảnh, giọng thơ chân thành, giản dị, tác giả đã thể hiện những tình cảm chân thành và những điều mà mẹ mong muốn ở con. Hướng dẫn chấm: –Trình bày được 2 ý: 0,5 điểm. –Trình bày được 1 ý: 0,25 điểm. |
0,5 | ||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt Lưu ý: Không cho điểm nếu bài làm mắc quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp. |
0,25 | ||
| e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. Hướng dẫn chấm: Biết vận dụng lí luận văn học; biết so sánh với các tác phẩm khác cùng đề tài; biết liên hệ vấn đề nghị luận với thực tiễn đời sống; văn viết giàu hình ảnh, cảm xúc. – Đáp ứng được 1 yêu cầu trở lên: 0,25 điểm. – Không đáp ứng được yêu cầu: 0.00 điểm
|
0,25 | ||
| Tổng điểm | 10,0 | ||
……………………..Hết……………………….
