Đề nghị luận phân tích cấu tứ và hình ảnh trong bài thơ Kính gửi mẹ, Ý Nhi

–  Tác giả: Ý Nhi là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thơ ca Việt Nam đương đại. Thơ của bà giàu hình ảnh, ngôn từ cô đọng, gợi nhiều tầng ý nghĩa. Những bài thơ tiêu biểu: Người đàn bà ngồi đan, Trong ánh chớp số phận, Dẫu chỉ là cơn mưa,…

–  Tác phẩm: Bài thơ Kính gửi mẹ được viết vào tháng 11 năm 1978, in trong Văn chương một thời để nhớ, NXB Văn học ấn hành, năm 2006.

2.  Phân tích cấu tứ và hình ảnh trong thơ:

a. Cấu tứ của bài thơ:

Có thể hình dung hướng phát triển của bài thơ như sau: Người con đi xa – nhìn thấy ánh đèn thành phố – ánh đèn đó gợi người con nhớ về nơi mẹ ở – từ đó nghĩ về mẹ, nghĩ về mình – muốn gửi lời yêu thương đến mẹ.

–   Hình ảnh “ánh đèn thành phố” khơi nguồn cảm hứng cho bài thơ. Nó nhắc người con nhớ đến mẹ, bởi thành phố là nơi mẹ sống: mẹ một mình cô đơn trong căn nhà nhỏ, đang dõi theo từng bước chân của đứa con mình.

–  Khoảng cách không gian (đi xa) đã giúp người con lắng lòng lại để có những chiêm nghiệm về mình: đã có lúc hờ hững, ích kỉ, chỉ nghĩ đến mình; đã có lúc đơn bạc, vô ơn, quên cả những điều không được phép quên.

–  Từ suy ngẫm về mình trong đối sánh với mẹ, người con thấy thương mẹ của mình: mẹ sống cô đơn, mỗi ngày một già thêm, vất phải nhọc nhằn dầu dãi, giấu kín những mất còn, những đau khổ của cuộc đời trong sâu thẳm trái tim mình.

–  Người con cũng nhận ra vẻ đẹp tâm hồn, tình thương lớn lao mà mẹ đã dành cho mình: mẹ là nơi chở che con trong giông bão cuộc đời, là sự hy sinh quên mình để cho con khôn lớn, là nơi ấm áp yên vui mỗi khi con cất bước quay về.

–   Nỗi day dứt, nhớ thương và yêu mến dâng trào khiến người con muốn gửi đến mẹ những lời đằm thắm, và bài thơ này chính là “lời đằm thắm” đó, để an ủi, làm ấm lòng mẹ trong những ngày tháng già nua.

b. Hệ thống hình ảnh trong bài thơ:

–   Như đã nói, hình ảnh khơi nguồn cảm hứng cho bài thơ chính là “ánh đèn thành phố”, hình ảnh biểu tượng cho nơi mẹ ở, và là nơi để người con dõi về, nghĩ về.

–   Hình ảnh “ánh đèn thành phố” đã dẫn dòng cảm xúc cho hai hình

ảnh xuyên suốt của bài thơ: đó chính là hình ảnh con và mẹ. Trong đó, hình ảnh người mẹ là hình ảnh trung tâm.

+ Hình ảnh người mẹ gắn với cô đơn, dãi dầu, già nua, gắn với tấm lòng yêu thương bao la, đức hy sinh to lớn. Xoay quanh hình ảnh trung tâm “mẹ”, nhà thơ sử dụng hàng loạt các hình ảnh phụ để làm nổi bật hình ảnh trung tâm này: hình ảnh “căn nhà nhỏ bé” gắn với nơi mẹ ở; hình ảnh “tóc cứ bạc thêm ra” gắn với tuổi già; các hình ảnh “bến vắng”, “cây”, “trời xanh”, “con đường” được dùng trong phép so sánh đã nói được một cách sâu sắc và thấm thía vẻ đẹp tâm hồn của người mẹ: mẹ – đó chính là nơi của bình yên, an ổn, hạnh phúc, là nơi chốn vững vàng để cho con trú ngụ trước mọi giông bão

của cuộc đời.

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

phong trôi chảy.