BỘ KẾT NỐI
VIẾT VĂN BẢN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ XÃ HỘI
(Con người và cuộc sống xung quanh)
Đề bài
ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:
Đọc đoạn trích:
Trong những tháng ngày tàn nhẫn ấy, có những người may mắn an ổn trở về nhà, có những người lặng lẽ đứng gồng mình giữa phố xá bi thương. Và… Có những người, mãi mãi đã không thể quay về trần gian nữa….
Dạo gần đây, tôi thấy người ta khóc nhiều lắm. Khóc cho những khắc khoải, khóc cho những lo toan, và cái khóc đau đớn nhất trên đời này, chính là khóc cho những mất mát, ly biệt.
Bạn tôi ơi, mình tạm ngưng trách đời, được không?
Đừng trách hờn cho những ngày này không thể gặp mặt. Có những người, đã không thể từ mà biệt mãi nghìn năm.
Đừng đoạn tuyệt nhau, vì đôi ba câu tranh luận. Biết đâu chừng, một kí gạo cứu đói cả nhà hôm nay, là của họ mang sang.
Đừng dỗi mẹ, dỗi cha, dỗi người thân nữa. Có những đứa trẻ, trong trận dịch này, chưa kịp hiểu đời, đã thành trẻ mồ côi.
Cũng xin đừng mắng chửi, đừng rủa nguyền người đưa bạn đi cách ly chữa bệnh. Hôm qua đấy, có người nhà họ mắc bệnh qua ᵭờι, mà họ chẳng thể chịu tang…
Bạn ơi, trong những ngày không đầu không cuối này, chúng ta có thể mang tâm trạng u uất, đau khổ. Nhưng không thể mãi mãi chết chìm trong hỗn tạp đau thương! Sau ác mộng dài khi thức dậy, chúng ta sẽ cùng học cách yêu thế giới này lần nữa. Đi qua tháng ngày chênh vênh, đầy vết xước, cảm ơn bạn, vì đã từng dũng cảm đối mặt! Nguyện mong một sớm mai trở về, chúng ta mãi luôn là những người “biết đủ, biết thương, biết buông, và biết cách tử tế với trái tim lương thiện thuở ban đầu. ”
(Khả Nhiên-https://ncctv.net/con-lai-gi-di-qua-tran-dai-dich-nay-cuoi-cung-da-hoc-duoc-nhung-gi)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Xác định luận đề của văn bản.
Câu 2: Tác giả đã đưa ra các luận điểm nào trong văn bản?
Câu 3: Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng nào làm sáng tỏ lý lẽ trong văn bản?
Câu 4: Theo tác giả, vì sao chúng ta nên tạm ngưng trách cuộc đời?
Câu 5: Chỉ ra và nêu tác dụng của các yếu tố bổ trợ được sử dụng trong đoạn trích?
Đừng trách hờn cho những ngày này không thể gặp mặt. Có những người, đã không thể từ mà biệt mãi nghìn năm.
Đừng đoạn tuyệt nhau, vì đôi ba câu tranh luận. Biết đâu chừng, một kí gạo cứu đói cả nhà hôm nay, là của họ mang sang.
Đừng dỗi mẹ, dỗi cha, dỗi người thân nữa. Có những đứa trẻ, trong trận dịch này, chưa kịp hiểu đời, đã thành trẻ mồ côi.
Cũng xin đừng mắng chửi, đừng rủa nguyền người đưa bạn đi cách ly chữa bệnh. Hôm qua đấy, có người nhà họ mắc bệnh qua ᵭờι, mà họ chẳng thể chịu tang…
Câu 6: Anh/chị đồng tình với quan điểm: “Bạn ơi, trong những ngày không đầu không cuối này, chúng ta có thể mang tâm trạng u uất, đau khổ. Nhưng không thể mãi mãi chết chìm trong hỗn tạp đau thương! ”không ? Vì sao?
Câu 7: Anh / chị hiểu như thế nào về quan niệm: “Nguyện mong một sớm mai trở về chúng ta mãi luôn là những người “biết đủ, biết thương, biết buông, và biết cách tử tế với trái tim lương thiện thuở ban đầu”?
Câu 8: Nhận xét về thái độ của tác giả gửi gắm trong đoạn trích.
- LÀM VĂN (4,0 điểm)
Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) bàn : sống sáng suốt và lan tỏa yêu thương trong xã hội.
Hướng dẫn đáp án chi tiết
| Phần | Nội dung | Điểm | ||
| I | I. ĐỌC- HIỂU ( 6,0 điểm) | |||
| 1 | Luận đề của văn bản.
Bài học cho con người sau đại dịch Covid 19 |
0,5 | ||
| 2 | Luận điểm, lý lẽ được đặt ra trong văn bản
– Thực trạng của cuộc sống hiện tại. – Thái độ sống cần có của mỗi người + Sống đừng than trách cuộc đời + Đừng chìm đắm trong đau thương |
0,5 | ||
| 3 | Những dẫn chứng được đưa ra
có những người may mắn an ổn trở về nhà, có những người lặng lẽ đứng gồng mình giữa phố xá bi thương.Có những người, mãi mãi đã không thể quay về trần gian nữa…. Có những người, đã không thể từ mà biệt mãi nghìn năm.. Có những đứa trẻ, trong trận dịch này, chưa kịp hiểu đời, đã thành trẻ mồ côi.. |
0.5 | ||
| 4 | Theo tác giả, chúng ta nên tạm ngưng trách cuộc đời vì: – Đừng trách hờn cho những ngày này không thể gặp mặt.Vì: có những người, đã không thể từ mà biệt mãi nghìn năm. – Đừng đoạn tuyệt nhau, vì đôi ba câu tranh luận. Vì: Biết đâu chừng, một kí gạo cứu đói cả nhà hôm nay, là của họ mang sang. – Đừng dỗi mẹ, dỗi cha, dỗi người thân nữa. Vì: Có những đứa trẻ, trong trận dịch này, chưa kịp hiểu đời, đã thành trẻ mồ côi. – Cũng xin đừng mắng chửi, đừng rủa nguyền người đưa bạn đi cách ly chữa bệnh.Vì: Hôm qua đấy, có người nhà họ mắc bệnh qua ᵭờι, mà họ chẳng thể chịu tang…
|
1.0 | ||
| 5 | Trong văn bản có các yếu tố bổ trợ
– yếu tố biểu cảm: người ta khóc nhiều lắm, Cũng xin đừng mắng chửi, đừng rủa nguyền, Bạn ơi, cảm ơn bạn, vì đã từng dũng cảm đối mặt… – Yếu tố thuyết minh: Có những người, đã không thể từ mà biệt mãi nghìn năm. Có những đứa trẻ, trong trận dịch này, chưa kịp hiểu đời, đã thành trẻ mồ côi.có người nhà họ mắc bệnh qua ᵭờι, mà họ chẳng thể chịu tang… – Biện pháp nghệ thuật: Liệt kê, điệp cấu trúc Tác dụng: Ra tăng tính liên kết cho văn bản Tạo cho văn bản có tính hàm súc, biểu cảm, tăng tính thuyết phục cho lý lẽ |
1.0 | ||
| 6 | Chỉ ra và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ cú pháp sử dụng trong đoạn trích?
* Biện pháp điệp cấu trúc cú pháp: Đừng trách hờn cho những ngày này không thể gặp mặt.… – Đừng đoạn tuyệt nhau, vì đôi ba câu tranh luận… – Đừng dỗi mẹ, dỗi cha, dỗi người thân nữa… Tác dụng: – Tạo âm hưởng nhịp điệu tăng tính liên kết cho văn bản – Nhấn mạnh vào thông điệp đừng sống than trách cuộc đời, suy nghĩ tiêu cực, bi quan. Hãy nghĩ đến những điều ấn chứa phía sau hiện thực tăm tối trước mắt
* Biện pháo liệt kê: có những người may mắn an ổn trở về nhà, có những người lặng lẽ đứng gồng mình giữa phố xá bi thương. Có những người, mãi mãi đã không thể quay về trần gian nữa…. Khóc cho những khắc khoải, khóc cho những lo toan, khóc cho những mất mát, ly biệt. Tác dụng : – Tăng tính liên kết cho văn bản, tạo ra âm hưởng nhanh, dồn dập ra tăng xúc cảm cho lời văn – Cụ thể hóa những hoàn cảnh sống khác nhau. Làm rõ những xúc cảm đau thương, buồn bã, tuyệt vọng trong đời sống thường ngày. Tạo ấn tượng cho người đọc về một nỗi buồn, thương của con người trong đại dịch. |
1.0 | ||
| 7 | Anh/chị đồng tình với quan điểm: “Bạn ơi, trong những ngày không đầu không cuối này, chúng ta có thể mang tâm trạng u uất, đau khổ. Nhưng không thể mãi mãi chết chìm trong hỗn tạp đau thương! ”không ? Vì sao?
Thí sinh có thể bày tỏ quan điểm riêng, đồng tình/không đồng tình nhưng cần lí giải hợp lí, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật Nếu đồng tình có thể đưa ra các lí giải – Khi gặp những biến cố đặc biệt không ai có thể có được lời giải để khắc phục mọi vấn đề một cách toàn vẹn nhanh chóng – Sự đau thương, hụt hẫng bi quan là điều không thể tránh khỏi khi mỗi người gặp điều bất trắc, thất vọng, khó khăn – Nhưng nếu chỉ chìm đắm trong quá khứ, suy nghĩ tiêu cực sẽ không thể xây nên một ngày mai tích cực, tươi sáng hơn – Cần biết rằng sau những đau thương tăm tối, cuộc đời luôn công bằng dành cho ta sự tươi sáng, hạnh phúc – Chúng ta cần tự mình nỗ lực để vượt qua chứ không thể trông chờ vào phép màu xảy ra khi bản thân hoàn toàn tuyệt vọng, đau thương, u uất… |
1,0
|
||
| 8 | . Học sinh trình bày cảm nhận về cảm xúc của người viết
+ Tình cảm: thấu hiểu, cảm thông, chia sẻ với mất mát, sáng suốt , bình tĩnh đưa ra lời khuyên với con người khi gặp khó khăn – Nhận xét: đây là tình cảm chân thành, nhân văn, đáng trân trọng |
0,5
|
||
| II. LÀM VĂN (4,0 điểm) | ||||
| 2 | Anh/chị hãy viết bài văn (khoảng 500 chữ)( bàn về mối quan hệ của con người và cuộc sống xung quanh) sống sáng suốt và lan tỏa yêu thương trong xã hội.
|
4.0 | ||
| a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề. |
0.25 | |||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Con người cần cân bằng cảm xúc, sáng suốt, lan tỏa những điều tốt đẹp trong cuộc sống |
0.25 | |||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo những yêu cầu sau: |
2,75 | |||
| 1. Mở bài:
– Giới thiệu vấn đề cần bàn luận. – Nêu khái quát quan điểm của người viết về vấn đề cần bàn luận.
|
0.25 | |||
| 2. Thân bài:
* Trình bày bản chất của vấn đề đời sống Cuộc sống có nhiều những ngã rẽ khác nhau, con người cần biết phân định đúng – sai , bình tĩnh sáng suốt khi gặp biến cố đời sống. Những lúc đau đớn, vất vả nhất cần đến sức mạnh của sự sẻ chia, của tình yêu thương, của những lời động viên quanh ta. |
0.5
|
|||
| * Xem xét vấn đề dưới nhiều góc nhìn khác nhau, bàn về các khía cạnh của vấn đề.
– Cuộc sống không bao giờ đơn giản một chiều mà tồn tại nhiều những buồn vui, hạnh phúc và đắng cay. Đôi khi thử thách trong đời sống cũng là phép thử để chúng ta chứng minh bản lĩnh, trí tuệ + Càng khi gặp khó khăn, mỗi cá nhân càng cần suy xét để thấy được những điều đúng đắn, tìm kiếm cách giải quyết – xã hội hiện đại khi vật chất đang chiếm đa số, con người lại càng trở nên thờ ơ, lãnh cảm và vị kỷ hơn .Bởi vậy, cần có thái độ sống yêu thương san sẻ để thu hẹp khoảng cách con người. – Đưa ra dẫn chứng cụ thể
|
1.0 | |||
| * Bàn luận vấn đề từ góc nhìn trái chiều
– Nếu chúng ta vội vã chán nản, hoặc sống ích kỷ nhỏ nhen với mọi người, con người sẽ chỉ toàn toan tính và lọc lừa, mối quan hệ giữa người và người chắc chắn sẽ không còn gắn kết và giao hòa – Nếu gặp mất mát thương đau chỉ than trách cuộc sống chẳng mang đến cho chúng ta niềm vui và cách thức vươn lên
|
0.5 | |||
| + Phân tích tác động của việc nhận thức đúng đắn về vấn đề đối với cá nhân hoặc cộng đồng.
– Khi chúng ta biết sống điềm tĩnh, thanh thản, suy tư hơn sẽ thấy được hy vọng trong những khi tuyệt vọng , cảm thấy cuộc đời còn nhiều điều đáng sống đáng ước mơ – Nhận thức đúng đăn sáng suốt giống như tìm lại ánh sáng trong đêm tối, con người sẽ trưởng thành hơn
|
0.5 | |||
| 3. Kết bài:
– Nếu chìm sâu quá nhiều trong xúc cảm tiêu cực chúng ta có thể sẽ bỏ lỡ cơ hội để gặp niềm vui vì thế cần cân bằng hơn xúc cảm của chính mình, sống yêu thương và gắn kết với cuộc đời – Sống trên đời cần yêu thương chia sẻ và khẳng định được ý nghĩa của sự tồn tại của bản thân trên đời
|
0.25 | |||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. |
0.25 | |||
| e. Sáng tạo:
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ. |
0.5 | |||
| 10.0 | ||||
Bài viết tham khảo
Luciano De Cresehenzo đã nói rằng: “Chúng ta đều là thiên thần chỉ có một chiếc cánh, và ta phải ôm lấy lẫn nhau để học bay”. Có lẽ mỗi người từ khi sinh ra luôn định sẵn có cả niềm vui, hạnh phúc lẫn nỗi buồn thương Phải chăng khi bạn mang trong mình những xúc cảm đẹp đẽ, trong sáng, yêu thương , nhưng có sự sẻ chia thì cuộc sống mới trở nên ý nghĩa. Vì vậy đôi khi đối diện với biến cố lớn lao cách ứng xử của mỗi người cần sáng suốt, lan tỏa yêu thương gắn kết với cộng đồng.
Ai đó đã nói rằng: Khi cuộc đời cho bạn cả trăm lý do để khóc, hãy cho đời thấy bạn có cả ngàn lý do để cười. Người may mắn nhất trên đời cũng có những giây phúc buồn bã thất bại, ai có thể suốt hành trình sống của mình chưa bao giờ gặp phải đắng cay? Càng trong gian khó càng trân quý và biết được chỉ có tình yêu thương – điều chân thật, chân thành nhất mới là thứ dẫn dắt con người trở nên gần gũi và cùng nhau tiến đến chân trời chân – thiện – mỹ, giúp chúng ta tìm được con đường đi đúng đắn cho mọi vấn đề
Cuộc đời nào có bao giờ giản đơn và chiều lòng người? Có những hạnh phúc hân hoan thì ắt cũng có những ngang trái và những nỗi buồn với biên độ dài đằng đẵng, có những điều nhân nghĩa, nhân văn thì tất cũng tồn tại những việc xấu xa, nguy hại.Và mỗi một cá thể được trời cao ban tặng cho đôi mắt, đôi tai và trí óc hãy nhìn thật sâu, lắng thật kỹ và suy xét thấu đáo, tường minh mọi việc trên mọi phương diện để có thể biết cách “đối nhân xử thế”
Sống trong guồng quay rệu rã này – nơi mà vật chất dường như chiếm thế thượng phong, con người lại càng trở nên thờ ơ, lãnh cảm và vị kỷ hơn.Bởi vậy, những điều “nhân nghĩa” xuất hiện thật quý giá và đáng mừng biết bao! Ta có thể nhìn thấy những hành động mang tính nhân văn, cao cả ở sự sẻ chia miếng cơm manh áo trong ngày mưa lũ, ở những lời nói ủi an, động viên một tâm hồn nào đấy đang bên bờ vực tan vỡ, hay cao thượng hơn cả là hành động xả thân cứu người. Ta cần trân trọng những việc làm lan tỏa tình yêu thương vì tình người còn còn tức là vẫn còn những trái tim ấm nồng, là trời vẫn xanh trong, là không uống công sống một kiếp người. Những hành động “nhân nghĩa” ấy góp phần tô điểm thêm cho cuộc sống, cho xã hội thêm văn minh, tốt đẹp và ý nghĩa hơn. Bản thân sống chính trực, đường hoàng tất sẽ chiếm được lòng tin yêu và tôn trọng từ các mối quan hệ xung quanh.Ta cần tán dương, cần tỏa lan để lối sống đẹp này ngày càng phát triển tích cực hơn.
Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm “Bức tranh” đã phát hiện quy luật cuộc sống: “Trong con người đang sống đều lẫn lộn người tốt kẻ xấu, rồng phượng lẫn rắn rết, thiên thần và ác quỷ”.Cuộc đời nào có bao giờ giản đơn và chiều lòng người? có những hạnh phúc hân hoan thì ắt cũng có những ngang trái và những nỗi buồn với biên độ dài đằng đẵng, có những điều nhân nghĩa, nhân văn thì tất cũng tồn tại những việc xấu xa, nguy hại.Và mỗi một cá thể được trời cao ban tặng cho đôi mắt, đôi tai và trí óc hãy nhìn thật sâu, lắng thật kỹ và suy xét thấu đáo, tường minh mọi việc trên mọi phương diện để có thể biết cách “đối nhân xử thế”
.Nếu chúng ta bỏ mặc những điều xấu xa đang thỏa sức lộng hành thì xã hội sẽ trở nên đại loạn, con người sẽ chỉ toàn toan tính và lọc lừa, mối quan hệ giữa người và người chắc chắn sẽ không còn gắn kết và giao hòa. Mà chúng ta là một tập thể; “Chúng ta hãy luôn gặp nhau với nụ cười, bởi nụ cười là điểm bắt đầu của yêu thương”. (Mẹ Teresa).Vậy nên khi chứng kiến những điều bất nhân, những điều đi ngược lại quy chuẩn đạo đức làm người ta cần nghiêm khắc phê bình, can thiệp, chỉnh đốn để tránh cho cái nhớp nhúa, vẩn đục ấy lan rộng ra bên ngoài. Nếu ai khi gặp khó khăn biến cố cũng trở nên mù quáng, ích kỷ thì xã hội lạnh lẽo đáng sợ biết bao. Tội phạm Lê Văn Luyện chỉ vì ham muốn tiền bạc mà đã nhẫn tâm tước đoạt đi mạng sống của một gia đình ba người, xót xa nhất là bé gái mới chỉ 18 tháng tuổi. Người ở lại sau một đêm mồ côi cha mẹ, em gái, và nỗi đau về thể xác còn có đôi chút hi vọng về một ngày lành lặn nhưng còn những ám ảnh về tinh thần thì sao? Bên cạnh những kẻ đánh rơi nhân cách , mù quáng và mất hết lý trí, thì cũng có biết bao người trong lúc khốn khó nhất chọn cách sống cống hiến đến cùng. Giữa lúc đại dịch Covid dâng cao, tấm lòng của chàng thanh niên Hoàng Tuấn Anh – CEO Công ty PHGLock (quận Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh) tận dụng máy móc có sẵn của công ty chế tạo “máy ATM” phát gạo từ thiện dành cho người nghèo hiện nay đã lan tỏa khắp TP. Nhiều người nghèo, người bán vé số, người lang thang cơ nhỡ trên địa bàn đã ấm lòng hơn trong mùa dịch.
Cho đến cuối cùng điều thật nhất, chỉ có tình yêu thương. “Tình yêu
thương” là tình cảm chân thành, là nơi để ta vin vào mỗi lúc rệu rã, mệt mỏi.Tình yêu sẽ là sợi chỉ đỏ gắn kết con người và con người, hòa giải những mâu thuẫn, hiểu lầm và chữa lành cho những linh hồn đang dần nứt vỡ.Tình yêu thương sẽ giúp cho con người sống ra “người” hơn và cuộc đời trở nên ý nghĩa hơn.Tình yêu ấy diệu kỳ biết bao.Tố Hữu cũng từng xao xuyến vì lẽ ấy:
“Có gì đẹp trên đời hơn thế
Người với người sống để yêu nhau”
Mỗi một cá thể đang sống hãy có nhận thức đúng đắn, tường minh và thấu đáo mọi vấn đề để có thể sống có trách nhiệm với “đời” hơn và có trách nhiệm với mình hơn.Song, nhận thức không chỉ để nhận thức, nhận thức còn để thực hiện.Chúng ta từ mỗi một tấm gương, bài học cuộc sống hãy cải thiện những khuyết điểm đồng thời hoàn thiện năng lực và phẩm chất của chính mình.Hãy không ngừng lan tỏa những thông điệp tích cực này đến với mọi người.
Tôi cũng từng sống vị kỷ, hờ hững biết bao nhiêu. Để rồi sau đó tôi nhận ra sự tồn tại chỉ thật sự có giá trị khi ta biết cách sống sâu sắc, trọn vẹn sao cho không nuối tiếc bất kì điều gì. Và để không sống hoài sống phí, chúng ta cần lắng nghe những tiếng gọi thống thiết từ tận cùng trái tim đồng thời không ngừng sửa đổi bản thân, từ đó mà trưởng thành, chín chắn hơn, biết nhìn xa trông rộng và được mọi người yêu mến hơn.
Kính viễn vọng Hubble có thể soi sáng 12 tỉ năm ánh sáng nhưng có loại kính nào có thể soi rọi vào tận cùng bên trong con người? Ta chỉ có thể chữa lành, chỉ có thể cảm hóa những vết nứt ấy bằng tình yêu thương, bằng sự chân thành từ tận cùng tâm hồn mình.Từ những gì rất mực chân thành ấy, mà hành động để cuộc sống này thêm trong sạch hơn, thêm đẹp tươi hơn.
