TRẠI HÈ HÙNG VƯƠNG LẦN THỨ XI ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN
TRƯỜNG THPT CHUYÊN HOÀNG VĂN THỤ LỚP 10
TỈNH HÒA BÌNH
ĐỀ THI ĐỀ XUẤT (Đề này có 01 trang, gồm 02 câu)
Câu 1 (8.0 điểm):
“Ai cũng muốn làm điều gì đó rất lớn lao, nhưng lại không nhận ra rằng cuộc sống được tạo thành từ những điều rất nhỏ”. (Frank A.Clark)
Hãy viết bài luận trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên.
Câu 2 (12 điểm):
Bàn về văn chương, nhà phê bình Viên Mai có câu:“ Hễ làm người thì quý thẳng mà làm thơ văn thì quý cong…”
Theo em, cái “cong” ấy được thể hiện như thế nào trong bài thơ “Thu điếu” của Nguyễn Khuyến?
……………..HẾT……………..
Người thẩm định Người ra đề
(Kí, ghi rõ Họ tên-Điện thoại liên hệ) (Kí, ghi rõ Họ tên-Điện thoại liên hệ)
Mai Thị Thúy Ninh Nguyễn Phú Thành
0912708548 0915463295
HƯỚNG DẪN CHẤM
MÔN: Ngữ văn, LỚP 10
- Yêu cầu chung về kỹ năng:
Học sinh nắm vững phương pháp làm các bài văn nghị luận văn học và nghị luận xã hội, dạng đề phân tích một bài thơ để cảm nhận giá trị nội dung và nghệ thuật, bài làm có kết cấu chặt chẽ, bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lý lẽ xác đáng, dẫn chứng phù hợp, hành văn lưu loát, trong sáng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, viết câu đảm bảo ngữ pháp, phù hợp ngữ cảnh.
- Yêu cầu về kiến thức:
Câu | Ý | Nội dung | Điểm |
Câu 1 | 1 | Giải thích ý kiến: | 0,5 |
– Ai cũng muốn làm điều gì đó rất lớn lao: Khát vọng vươn tới những cái đích lớn của mỗi con người, làm thay đổi cuộc sống theo hướng đi lên, tốt đẹp hơn.
– nhưng lại không nhận ra rằng cuộc sống được tạo thành từ những điều rất nhỏ: song không ý thức được những việc lớn bao giờ cũng phải bắt đầu từ những việc nhỏ, như dòng sông được tạo từ nhiều con suối… => Ý cả câu: con người luôn có khát khao làm những điều lớn lao, kì vĩ mà lại quên rằng phải bắt đầu từ những điều rất nhỏ bé, bình thường. |
|||
2 | Bình luận ý kiến: | 2,0 | |
– Mơ ước làm điều lớn lao là nguyện vọng chính đáng, cần thiết của mỗi người, cần được hoan nghênh, khuyến khích.(hs lí giải lấy dẫn chứng)
– Nhưng phải luôn ý thức được rằng: + Cuộc sống con người vốn là tổng hòa các mối quan hệ xã hội, nhân cách con người cũng được tạo nên bởi sự kết hợp mọi bình diện từ nhỏ đến lớn những hành trang kiến thức, hành vi, đạo đức, lối sống …đến những lĩnh vực khác trong cuộc sống (hs lấy dẫn chứng) + Ý nghĩa, hạnh phúc của cuộc sống cũng được kiến tạo từ những điều đơn sơ, bình dị.(hs lấy dẫn chứng thực tế) – Phê phán lối nghĩ, cách nói ngụy biện: vì việc lớn mà quên việc nhỏ, muốn trở thành người tài năng, nổi tiếng mà quên mình cũng là một con người bình thường. |
0,75
0,75
0,5 |
||
3 | Bài học nhận thức và hành động: | 0,5 | |
– Con người phải luôn có ý thức kiểm soát hành động và nhận thức rằng việc gì nhỏ mấy mà có ích kiên quyết làm…
– Thường xuyên rèn luyện đức tính kiên nhẫn, bắt đầu từ những việc làm nhỏ để có thể hướng tới những điều lớn lao. |
|||
Câu 2 | 1. | Giải thích câu nói của Viên Mai: | 12.0 |
– Cong: Lối bộc lộ gián tiếp trong tác phẩm văn chương, tính chất hàm súc, gợi mở, đa nghĩa của ngôn ngữ và hình tượng văn chương có vai trò làm nên hàm ý, sự đa tầng, chiều sâu ý nghĩa, dư vị, sức lắng đọng sâu xa cho tác phẩm…
– Làm thơ văn quý ở cong: Sức hấp dẫn, sự lôi cuốn, giá trị đích thực (quý) của một tác phẩm văn chương không nằm lộ ngay trên bề mặt câu chữ mà ở lối biểu hiện đầy tính nghệ thuật, thẩm mĩ, chiều sâu nội dung tư tưởng, cảm xúc của nó |
2.0 | ||
2. | Phân tích, chỉ ra cái “Cong” trong bài thơ Thu Điếu: | 8.0 | |
+ Trên bề mặt ngôn từ, bài thơ phác họa bức tranh “mùa thu câu cá” với ao nhỏ, thuyền bé, sóng biếc gợn tí, lá vàng đưa vèo, ngõ trúc vắng, tầng mây lửng, trời xanh ngắt và một “ông câu” “tựa gối ôm cần lâu chẳng được”
+ Đằng sau bức tranh thu mang vẻ đẹp của hồn thu xứ sở là tâm sự thời thế, nỗi lòng man mác, quạnh hiu của một bậc đại trí thức tha thiết gắn bó với làng quê, xứ sở nhưng bất lực trước thời cuộc, đành chỉ biết gửi lòng đắm chìm vào cảnh vật thanh tĩnh chốn quê nhà để tìm được sự bình yên cho tâm hồn. + Nghệ thuật thể hiện: bài bát cú luật bằng, niêm luật chặt chẽ, tử vận hiểm hóc, những từ ngữ giàu sức gợi và tính tạo hình, bút pháp tả cảnh ngụ tình, nghệ thuật đối, nghệ thuật lấy động tả tĩnh, hình ảnh đa nghĩa, vừa gần gũi giản dị nhưng vẫn mang giá trị tượng trưng…
|
|||
3. | Liên hệ, mở rộng | 2.0 |
Lưu ý: Các cách giải khác hướng dẫn chấm, nếu đúng cho điểm tối đa theo thang điểm đã định