PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu :
Thế giới hiện đại phát triển quá nhanh khiến cho nhiều người cảm thấy chỉ một khắc chậm chân đã tụt lại phía sau quá xa. Lấy việc đó làm động lực để bước tiếp hay chịu thua và bị trói buộc vào cuộc sống nhàm chán, đơn điệu hàng ngày là sự lựa chọn của mỗi người; thế giới vĩnh viễn sẽ không bao giờ thu nhỏ lại, vậy nên tầm nhìn của bạn cần phải to lớn hơn.
Bạn có biết rằng, từ “Sekai” trong tiếng Nhật có nghĩa là “thế giới”; nhưng trong đó bản thân từ “kai” lại vừa có nghĩa là “giải” – “phát triển”; lại có nghĩa là “đáng giá”? Điều đó có nghĩa là, mỗi cuộc dấn thân, mỗi chuyến phiêu lưu tìm hiểu thế giới này đều là những trải nghiệm cần thiết và quý báu. Thay vì dính chặt lấy cuộc sống thường nhật tẻ nhạt và nhàm chán, nhiều bạn trẻ giờ đây đã chọn cách mạnh mẽ thể hiện bản thân mình, trải nghiệm cuộc sống bằng những chuyến đi xa, những cuộc gặp gỡ, kết giao thú vị. Có thể nói, đó chính là những người trẻ chọn việc không ngừng phấn đấu và tiến về phía trước, và sẽ là những người thu vào trong tầm mắt phần rộng lớn và tươi đẹp nhất của thế giới này (…).
Vậy nên hãy luôn khát khao bám đuổi theo cái tôi mới mẻ và bứt phá; mạnh dạn chấp nhận những thử thách của cuộc sống để bước chân ra khỏi vùng an toàn của chính mình, bạn nhé ! Bởi cuộc đời chỉ thực sự trở nên hoàn hảo khi tầm nhìn của bạn rộng mở hơn.
(http://ttvn.vn/nhip-song/mo-rong-doi-mat-truoc-
cuoc-doi-rong-lon-ban-se-nhan-lai-dieu-gi).
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích (0,5 điểm).
Câu 2. Theo đoạn trích, thế giới hiện đại đang phát triển quá nhanh, nếu chúng ta chậm chân thì hậu quả sẽ ra sao ?(0,5 điểm)
Câu 3. Dựa vào đoạn trích, anh / chị hãy cho biết để theo kịp sự phát triển của thế giới hiện đại thì mỗi người chúng ta cần phải làm gì ?(1,0 điểm)
Câu 4. Lời khuyên “mạnh dạn chấp nhận những thử thách của cuộc sống để bước chân ra khỏi vùng an toàn của chính mình” có ý nghĩa như thế nào đối với anh / chị ?(1,0 điểm)
PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm):
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh / chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về sự cần thiết phải mở rộng tầm nhìn trong bối cảnh xã hội hiện nay.
Câu 2.(5,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ qua đoạn thơ sau:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
(Sóng– Xuân Quỳnh, Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục, 2009)
MA TRẬN ĐỀ
| Lớp | Chương (Bài, chuyên đề, chủ đề) | Số câu | Số câu | Tổng
(%) |
|||
| NB | TH | VD | VDC | ||||
| 12 | Thơ Việt Nam hiện đại | 1 | 1 | 50% | |||
| Đọc hiểu | 4 | 2 | 1 | 1 | 30% | ||
| Nghị luận xã hội | 1 | 1 | 20% | ||||
| SỞ GD VÀ ĐTNAM ĐỊNH
TRƯỜNG THPT TRẦN VĂN LAN
ĐỀ THI THAM KHẢO |
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
Bài thi: NGỮ VĂN HƯỚNG DẪN CHẤM |
|||||
| Phần | Câu | Nội dung | Điểm | |||
| I | ĐỌC HIỂU | 3.0 | ||||
|
|
1 | Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích: nghị luận. | 0.5 | |||
| 2 | Theo đoạn trích, thế giới hiện đại đang phát triển quá nhanh, nếu chúng ta chậm chân thì:
-Bị tụt hậu lại phía sau. -Bị trói buộc vào cuộc sống nhàm chán, đơn điệu hàng ngày. – Không thể bước chân ra khỏi vùng an toàn của chính mình. |
0.5 | ||||
| 3 | Để theo kịp sự phát triển của thế giới hiện đại thì mỗi người chúng ta cần:
– Mở rộng tầm nhìn. – Dấn thân trải nghiệm. – Luôn khát khao bám đuổi theo cái tôi mới mẻ và bứt phá; mạnh dạn chấp nhận những thử thách của cuộc sống để bước chân ra khỏi vùng an toàn của chính mình. |
1.0 | ||||
| 4 | Lời khuyên “mạnh dạn chấp nhận những thử thách của cuộc sống để bước chân ra khỏi vùng an toàn của chính mình” có ý nghĩa như thế nào đối với anh / chị ?
Đây là câu hỏi mở, mỗi học sinh có thể có những quan điểm khác nhau, dưới đây là một vài gợi ý: – Lời khuyên trên có ý nghĩa như lời thôi thúc bản thân biết cách đối diện và vượt qua mọi thử thách trong cuộc sống. – Lời khuyên đồng thời có ý nghĩa nâng cao nhận thức của bản thân, không chấp nhận dừng lại ở giới hạn bé nhỏ chật hẹp của mình, luôn có khát vọng bứt phá, vươn lên phía trước… |
0.5
0.5
|
||||
| II | LÀM VĂN | 7.0 | ||||
| 1 | Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về sự cần thiết phải mở rộng tầm nhìn trong bối cảnh xã hội hiện nay. | 2.0 | ||||
| a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn | 0.25 | |||||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Sự cần thiết phải mở rộng tầm nhìn trong bối cảnh xã hội hiện nay | 0.25 | |||||
| c. Triển khai vấn đề cần nghị luận
Tham khảo gợi ý sau: – Xã hội đang tiến nhanh trong xu thế mở rộng giao lưu hội nhập, toàn cầu hóa mọi phương diện đời sống. Trong bối cảnh đó việc mở rộng tầm nhìn sẽ trở nên hết sức cần thiết . – Mở rộng tầm nhìn trước hết là để học hỏi, tiếp thu tri thức, đúc rút kinh nghiệm, mở mang tầm hiểu biết của bản thân, thoát khỏi cuộc sống nhàm chán, tẻ nhạt, vượt ra khỏi giới hạn chật hẹp của chính mình. – Mở rộng tầm nhìn để chớp cơ hội thể hiện mình. – Mở rộng tầm nhìn không chỉ cần thiết với mỗi cá nhân, mà còn cần thiết với mọi quốc gia dân tộc. – Trong bối cảnh xã hội hiện nay, việc mở rộng tầm nhìn là hết sức cần thiết nhưng cũng cần giữ được bản sắc của cá nhân cũng như cộng đồng dân tộc mình, và việc mở rộng tầm nhìn luôn phải hướng về một cuộc sống, một xã hội tiến bộ, văn minh, hiện đại… |
1.0 | |||||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. |
0.25 | |||||
| e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. |
0.25 | |||||
| 2 | Cảm nhận của anh/chị về vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ qua đoạn thơ sau:
Con sóng dưới lòng sâu …. Dù muôn vời cách trở |
5.0 | ||||
| a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề. | 0.25 | |||||
| b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ qua đoạn thơ | 0.5 | |||||
| c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu sau: |
||||||
| * Giới thiệu khái quát về tác giả | 0.5 | |||||
| * Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ qua đoạn thơ
– Chủ động bày tỏ nỗi nhớ: + Nỗi nhớ chính là thước đo mức độ sâu sắc của tình yêu. Nỗi nhớ càng sâu đậm thì tình yêu càng mãnh liệt: “sóng dưới lòng sâu”, “ trên mặt nước”, khắc khoải cả “ngày” lẫn “đêm” tạo nên một nỗi nhớ bao trùm, choán ngợp cả không gian lẫn thời gian. + Mượn sóng biển để diễn tả sóng lòng chưa đủ, Xuân Quỳnh chủ động, táo bạo thể hiện nỗi nhớ trong tình yêu. Nỗi nhớ tràn bờ khiến khổ thơ dôi ra hai dòng: “Lòng em nhớ đến anh. Cả trong mơ còn thức” – Sự thuỷ chung trong tình yêu: + Cấu trúc “dẫu xuôi”, “dẫu ngược” thể hiện sự kiên định, vững vàng trong tình yêu. + “Xuôi bắc”,“ngược nam” ẩn dụ cho những khó khăn, trắc trở, diễn tả thành công những dự cảm trước những biến suy, phai bạc trong cuộc đời của Xuân Quỳnh. + “Hướng về anh một phương”: khẳng định lòng thuỷ chung như nhất và hiến dâng hết mình cho tình yêu. ® Câu thơ mộc mạc và chắc chắn thách thức cả bão tố, phong ba và cả những vô thường của cuộc đời. – Niềm tin vào tình yêu: + Giữa những trắc trở, những bão giông của cuộc đời, Xuân Quỳnh vẫn tin vào tình yêu, vẫn yêu bằng một tình yêu thuỷ chung và mãnh liệt. + Nhà thơ mở rộng thêm niềm tin và niềm khao khát gắn bó thuỷ chung ấy bằng một qui luật của tự nhiên trong quan hệ giữa sóng và bờ: “Con nào chẳng tới bờ Dù muôn vàn cách trở”
|
2.5
|
|||||
| * Đánh giá
– Nội dung: Đoạn thơ thể hiện chân thực vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ khi yêu: Một trái tim yêu mãnh liệt với những sắc thái phong phú, phức tạp của tình yêu; một vẻ đẹp tâm hồn vừa truyền thống vừa hiện đại (hiện đại vì sự bộc lộ thành thực, táo bạo, mạnh mẽ những khao khát, đam mê; truyền thống vì vẫn giữ được sự dịu dàng đằm thắm, đức hi sinh và sự gắn bó thủy chung). – Nghệ thuật: + Thể thơ 5 chữ, lối thơ vắt dòng với những câu thơ dường như không ngắt nhịp. + Kết cấu song hành, từ ngữ trùng điệp, những cặp từ sóng đôi hô ứng tạo âm hưởng nhịp nhàng mà dào dạt.Nhịp điệu của những con sóng cứ miên man, bất tận, vô hồi; khi thì ào ạt trào dâng, khi dịu dàng, lắng sâu Nhịp điệu của sóng cũng chính là nhịp điệu của tâm hồn đam mê khao khát da diết yêu thương cuộn trào trong trái tim người phụ nữ + “Sóng” là hình tượng vừa thưc, vừa sáng tạo ẩn dụ cho tâm hồn người phụ nữ đang yêu.
|
0.5 | |||||
| d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. |
0.25 | |||||
| e. Sáng tạo
Thể hiện sự suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. |
0.5 | |||||
| TỔNG ĐIỂM | 10.0 | |||||
