ĐỀ THAM KHẢO THI THPT QUỐC GIA 2020
Bài thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút( không kể thời gian phát đề)
ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu :
Điều gì làm cho bạn hạnh phúc?
Chắc hẳn bạn sẽ trả lời một gia đình yên ấm, tiền bạc, danh vọng…những điều làm cho bạn hạnh phúc. Song nếu những thứ này mất đi hoặc sinh ra bạn đã không thể có?
Bạn khó mà có được những điều suy nghĩ thông thường cho là hạnh phúc, và không phải bao giờ bạn cũng có hoàn cảnh sống thuận lợi để cảm thấy mình may mắn. Thứ duy nhất bạn có thể chọn lựa chính là thái độ sống, cách bạn nhìn cuộc sống. Các nhà tâm lý học khẳng định, qua hàng trăm cuộc nghiên cứu, rằng chính thái độ sống tích cực mới là nhân tố quyết định một người có hạnh phúc hay không, chứ không phải là các yếu tố xung quanh cuộc sống của anh ta như gia đình, sự nghiệp, tình yêu…có thuận lợi, tốt đẹp hay không.
Trong muôn vàn trắc trở của cuộc đời, mọi thứ của chúng ta như người thân, tiền tài, tình yêu, công việc… đều có thể bị tước đoạt đi, bị mất đi nhưng chỉ có một thứ bạn luôn làm chủ được, đó là sự lựa chọn thái độ sống. Người hạnh phúc không phải là người sống trong hoàn cảnh thuận lợi, mà là người biết lựa chọn thái độ sống đúng đắn trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Nếu biết lạc quan trong khi gặp bế tắc, biết đứng dậy sau khi gục ngã, biết hài lòng với những gì mình có và nỗ lực không ngừng để hoàn thiện bản thân, biết mình đang đứng ở đâu và tiến về hướng nào…nghĩa là lựa chọn được một thái độ sống đúng đắn, bạn sẽ đủ ý chí, minh mẫn để vượt qua những cơn bão táp của cuộc đời.
Hơn bao giờ hết, như việc biết bơi khi bạn bị rớt xuống sông, một thái độ tích cực giữa những ngổn ngang đời thường chính là chiếc phao giúp bạn trôi yên bình trên dòng đời này…
(https:thuvien.kyna.thaidosongtichcuc-kynangsongquantrongtrongcuocdoi)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.(0.5 điểm)
Câu 2. Chỉ ra các phép tu từ có trong câu sau: “Nếu biết lạc quan trong khi gặp bế tắc, biết đứng dậy sau khi gục ngã, biết hài lòng với những gì mình có và nỗ lực không ngừng để hoàn thiện bản thân, biết mình đang đứng ở đâu và tiến về hướng nào…nghĩa là lựa chọn được một thái độ sống đúng đắn, bạn sẽ đủ ý chí, minh mẫn để vượt qua những cơn bão táp của cuộc đời.”(0.5 điểm)
Câu 3. Anh/ chị hiểu như thế nào về câu nói: “Người hạnh phúc không phải là người sống trong hoàn cảnh thuận lợi, mà là người biết lựa chọn thái độ sống đúng đắn trong bất kỳ hoàn cảnh nào”?(1.0 điểm)
Câu 4. Thông điệp anh/chị rút ra từ đoạn trích? (1.0 điểm)
LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/ chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về vai trò của thái độ sống tích cực.
Câu 2 (5.0 điểm)
Phân tích diễn biến tâm trạng của Phùng – người nghệ sĩ nhiếp ảnh – khi nghe câu chuyện của người phụ nữ hàng chài ở tòa án huyện trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu. Từ đó, anh/ chị hãy nêu bài học về cách nhìn nhận, đánh giá con người và cuộc sống.
_________________________
C.HƯỚNG DẪN CHẤM
| PHẦN | NỘI DUNG | ĐIỂM |
| Đọc hiểu | 3.0 | |
| Câu 1 | Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận. | 0.5 |
| Câu 2 | Các phép tu từ: Điệp, liệt kê * Trả lời được một trong hai phép tu từ nêu trên, giám khảo cho 0. 25 điểm; Trả lời đúng cả hai cho 0.5 điểm |
0.5 |
| Câu 3 | Sống trong điều kiện thuận lợi, không phải lo toan, suy nghĩ chưa hẳn là hạnh phúc, vì chúng ta không nhận ra giá trị thật của cuộc sống mang lại, mà con người sẽ thật sự hạnh phúc khi biết suy nghĩ và hành động đúng đắn trong mọi hoàn cảnh để đạt được những điều tốt đẹp trong cuộc sống. | 1.0 |
| Câu 4 | Học sinh có thể trình bày thông điệp tâm đắc nhất theo ý riêng, không vi phạm chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Gợi ý: – Luôn lạc quan khi gặp khó khăn, trở ngại. – Thái độ sống tích cực. – … |
1.0 |
| Làm văn | 7.0 | |
| Câu 1 | Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của thái độ sống tích cực. | 2.0 |
| a.Yêu cầu về kĩ năng: -Viết đúng hình thức một đoạn văn -Vận dụng thao tác lập luận hợp lí để giải quyết vấn đề |
0.25 | |
| b.Yêu cầu về kiến thức | ||
| -Xác định đúng vấn đề cần nghị luận | 0.25 | |
| -Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau. Song cần đạt được các ý sau: +“Thái độ sống tích cực” là sự tích cực, chủ động trước những diễn biến của cuộc sống được biểu hiện thông qua cách nhìn, cách nghĩ, cách hành động. + Thái độ sống tích cực sẽ giúp chúng ta có được niềm tin, sức mạnh, bản lĩnh, duy trì các mối quan hệ và giúp ta khám phá khả năng bản thân. + Thái độ sống tích cực giúp con người huy động được những cố gắng, quyết tâm để chinh phục những khó khăn trước mắt, biết cách biến thách thức thành cơ hội để gặt hái được những thành công. + Thái độ sống tích cực còn mang đến niềm lạc quan, yêu đời giúp con người vững vàng vượt qua những khó khăn, thử thách và có thêm nhiều trải nghiệm với cuộc sống. + Phê phán thái độ sống tiêu cực… + Bài học nhận thức và hành động. |
1.0 | |
| – Sáng tạo: Có cách diễn đạt độc đáo; thể hiện được những cảm nhận sâu sắc về vấn đề nghị luận. | 0.25 | |
| – Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa tiếng Việt. | 0.25 | |
| Câu 2 | Phân tích diễn biến tâm trạng của Phùng – người nghệ sĩ nhiếp ảnh – khi nghe câu chuyện của người phụ nữ hàng chài ở tòa án huyện trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu. Từ đó, anh/ chị hãy nêu bài học về cách nhìn nhận, đánh giá con người và cuộc sống. | 5.0 |
| a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn: Mở bài giới thiệu được vấn đề cần nghị luận, thân bài triển khai được các luận điểm, bàn luận làm sáng tỏ vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề nghị luận | 0.5 | |
| b. Xác định đúng vần đề cần nghị luận:Phân tích diễn biến tâm trạng của Phùng ,nêu bài học về cách nhìn nhận, đánh giá con người và cuộc sống. | 0.5 | |
| c. Triển khai các luận điểm nghị luận: Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. * Giới thiệu khái quát tác giả Nguyễn Minh Châu, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa và nhân vật Phùng * Phân tích diễn biến tâm trạng của Phùng: – Lúc đầu: Phùng cảm thấy bức bối khi nghe người phụ nữ hàng chài van xin, cầu khẩn chánh án Đẩu đừng bắt bà li hôn với người chồng vũ phu. – Phùng cảm thấy khó chịu khi người đàn bà đột ngột thay đổi cách xưng hô, trở nên khúm núm… – Nghe xong câu chuyện, thái độ của Phùng thay đổi hẳn. Anh không còn nhìn người đàn bà như là người cam chịu vì yếu đuối hay tăm tối, ngu dốt. Anh nhìn thấy ở người đàn bà sự từng trải, sắc sảo; một người mẹ thương con, giàu đức hi sinh ẩn sau cái bề ngoài mệt mỏi, xấu xí, lúng túng, sợ sệt… Từ đó, Phùng đã cảm thông, chia sẻ, trân trọng… * Bài học về cách nhìn nhận, đánh giá con người và cuộc sống : Không thể nhìn nhận, đánh giá con người qua vẻ bề ngoài, đơn giản, một chiều mà cần có cái nhìn đa diện. |
3.0 | |
| * Đánh giá chung : – Tâm trạng nhân vật Phùng được nhà văn miêu tả một cách tinh tế, hợp lí. – Qua đó, góp phần thể hiện cách nhìn mới về cuộc đời, về nghệ thuật của nhà văn. |
0.5 |
|
| d.Chính tả, dùng từ, đặt câu Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt. |
0.25 | |
| e. Sáng tạo Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận |
0.25 | |
| Tổng điểm: I +II | 10.0 | |
* Lưu ý: Giám khảo cho điểm lẻ đến 0,25 và làm tròn số theo qui định.
